Anasayfa
İspanya Hakkında Herşeyi Burada Bulabilirsiniz
İSPANYA’NIN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ
İspanya Krallığı’nın yüzölçümü 505.990
km2dir ve Avrupa kıtasının güneybatısında bulunan İber
Yarımadası'nda yer almaktadır. 2006 yılı verilerine göre bu
yüzölçümün %34,5'i ekili alan, %15,1'i
çayır ya da otlak ve %23,0'ı de ormanlık alanlarla kaplı
bulunmaktadır. İber Yarımadası ile Akdeniz'deki Balear Adaları,
Afrika'nın kuzeyindeki Ceuta ve Melilla Şehirleri ve Atlantik
Okyanusu'ndaki Kanarya Adaları da İspanya Krallığı topraklarıdır.
İspanya, dağlık bir ülke olup ortalama yüksekliği 600 m. olan
dağlarıyla bu konuda Avrupa'da İsviçre'den sonra ikinci sırada
yer alır.
Plato ve yüksek ovaları çevreleyen dağların batı kesimleri
hariç yarımadanın beşte ikisinden fazlasını sıradağlar kuşatır.
Yarımadanın belli başlı nehirleri doğudan batıya doğru bir yol
izleyerek Atlantik Okyanusu'na akar. Ebro nehri, Akdeniz'e
dökülür. Denizciliğe elverişli tek nehir olan
Guadalquivir ise Sevilla Şehri’nden geçer.
İspanya’nın en belirgin özelliklerden biri de ülkede
dört mevsimin yaşanıyor olmasıdır. Atlantik Okyanusu'na bakan
kısımda kışlar serin, yazlar yumuşak geçerken yağışlar yıl
boyunca devam eder, Akdeniz'e bakan kısımda ise kış daha yumuşak, yaz
sıcak ve kurak olup yağış oldukça azdır. İç kısımlarda
kara iklimi yaşanır, kış aylarının 0 derecenin altında geçmesine
karşın yaz mevsimi çok sıcak ve kuraktır, gece ve
gündüz arasındaki sıcaklık farkı 20 dereceyi bulur. 1200
m.nin üstündeki dağlık kesimlerde de kara iklimi
geçerlidir. Kanarya Adaları'nda tropikal bir iklim hakimdir.
GENEL BİLGİLER
NÜFUS
Toplam Nüfus
(1.1.2006) 44.708.964
Nüfus Yoğunluğu
(1.1.2006) 88,4 kişi/km2
Nüfus Artış Oranı
(1.1.2006 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre,
1.1.2005 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre) % 1,4
Kentsel Nüfus
(1.1.2006 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre) % 78,1
Cinsiyet Dağılımına göre nüfus
(1.1.2006 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre) Erkek: % 49,0
Kadın: % 51,0
Büyük Şehirlerdeki Nüfus
( 1.1.2006 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre) Madrid:(Başkent) 3.128,6
Barselona: 1.605,6
Valencia: 805,3
Sevilla: 704,4
Zaragoza: 649,2
Málaga: 560,6
Bilbao: 354,1
Murcia: 417,0
Kanarya Adaları: 377.000
Mayorka: 375,0
Yaş Dağılımı
(1.1.2006 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre) 0 - 14: % 14,3
15 - 64: % 69,0
65+: % 16,7
MİLLİ GELİR
GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA
Gayri safi yurtiçi hasılanın yapısı:
(Cari fiyatlarla, milyar Euro,2004)
Değer %
Özel tüketim harcamaları 562.952 57,7
Kamu tüketim harcamaları 175,148 17,9
Gayri safi sabit sermaye oluşumu 295,564 30,3
Stok değişimleri 2,798 0,3
Mal ve hizmet ihracatı 254,985 26,1
Mal ve hizmet ithalatı -315.258 -32,3
Gayri safi yurtiçi hasıla(piyasa fiyatlarıyla) 976.189 100,0
Gayri safi Yurtiçi Hasıla'da Reel Büyüme
(2000 - 2006 esas alınarak) % 3,9
Kişi başı GSYİH
Cari fiyatlarla (2006, Euro) 22.152
SİYASİ YAPI (Haziran 2007)
Devlet Yönetimi:
Parlamenter Monarşi
İspanya Devlet Başkanı:
Kral 1. Juan Carlos
Meclis düzeni:
Meclis 350 milletvekili ve 259 senatörden oluşur. Her dört
yılda bir seçim yapılır. Son seçimler 14 Mart 2004'de
yapılmıştır.
Hükümet başkanı: Başbakan
Başbakan José Luis Rodriguez Zapatero (17 Nisan 2004 tarihinden beri)
İktidar partisi:
14 Mart'ta iktidara gelen Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) 162
Kongre 97 Senato üyeliği), ana muhalefet partisi Halk Partisi (PP)
(147 Kongre, 124 Senato üyeliği).
Devlet topraklarının bölgesel yapısı:
Ülke; kentler, eyaletler ve otonom bölgelere ayrılmıştır. 17
tane otonom bölge mevcuttur. Bugünkü anayasayı 1978'de
kabul edilen yasalar oluşturur. Her otonom bölgenin temel kurumsal
normları kendi yasalarını oluşturur. Devlet bunları tanımanın yanı sıra
kendi asal düzenlemesinin bir parçası olarak da korur.
Sosyal Yapı
Nüfus yapısı: (1.1.2006)
Nüfusun % 90,7’sı ispanyol ve % 9,3 yabancıdan oluşmaktadır.
Toplam yabancı nüfusun çoğunluğunu % 13,6’sı ile
faslı, 11,1’i ekvatorlu, % 9,8’i romen, % 6,6’sı
ingiliz, %6,4’ü kolombiyalı % 3,6’sı arjantinli ve
%3,6’sı almandır.
Din: (Şubat 2007)
Nüfüsün % 79,1'i Katolik’tir.
Resmi Dil:
Ülkenin resmi dili İspanyolca’dır.Ülkenin resmi dili
İspanyolca’dır. İspanyolca'nın yanı sıra katalan gallego ve bask
dilleri konuşulur ki bu diller kendi bölgelerinde resmi dil olarak
da kabul edilmektedir.
EKONOMİK YAPI
Ekonomik faaliyet alanları
Sektörel istihdam oranları (2006)
Tarım ve balıkçılık % 4,8
Sanayi (İnşaat dahil) % 29,6
Hizmetler % 65,6
İşsizlik oranı (2003) % 8,5
Fiyatlar (Aralık 2006 - Aralık 2005 farkı)
Sanayi fiyatları % 3,6
Tüketici fiyatları % 2,7
Kamu Borçları (2004) GSYİH' nın
% 1,8’i
Ödemeler dengesi (milyon Euro, 2006)
Ticari denge -80.142
Hizmetler 22.143
Gelir -20.983
Cari Transferler -5.754
Cari hesaplar (g-g) -84.736
Sermaye hesabı (g-g) 6.175
Doğrudan yatırım -55.531
Portföy yatırımı (*) 198.314
Diğer yatırımlar (*) -37.556
Mali Türevler 2.044
İspanyol Merkez Bankası rezervleri -480
Merkez Bankası varlıkları -25.320
..Euro sistemle gelen talepler -12.327
..Diğer net varlıklar -12.993
Mali Hesap (**) 81.471
Net hata ve noksanlar -2.909
(g-g) = gelir-gider
(*) = İspanyol Merkez Bankası olmadan
(**) = borçların(pasiflerin) net değişimi - varlıkların (aktiflerin) net değişimi
Faaliyet alanları itibarıyla Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) (MİLYON EURO-2006)
Değer %
Tarım ve balıkçılık 27.199 2,8
Enerji 21.152 2,2
Sanayi 130.557 13,4
İnşaat 106.437 10,9
Hizmetler 583.773 59,8
..Pazarlama hizmetleri 457.871 46,9
..Satışa yönelik olmayan hizmetler 125.902 12,9
Ürünlerde net vergi 107.071 11,0
Piyasa fiyatlarıyla GSYİH 976.189 100,0
Başlıca verimli sektörler ve özellikleri
İspanyol tarımın en belirgin özelliği geniş arazilere yayılmış
tahıl üretim alanları ve (2006 verilerine göre 6,6 milyon
hektar), üzüm ve zeytin başta olmak üzere bu alanlarda
ekili bulunan ağaçsı bitkilerdir. Buna rağmen, elde edilen
ürünlerin miktarı oranlamasında birinci sırada meyve ve sebze
yetiştiriciliği yer almaktadır. Büyük ve
küçük baş hayvan yetiştiriciliği rakamlarına
bakıldığında da sırasıyla domuz eti, dana eti ve süt, koyun ve
keçi eti ve kümes hayvancılığı üretimi gelmektedir.
2006 senesinde kaydedilen verilere göre Balıkçılık
üretimi 1.320.311 metrik tonu bulmaktadır. Bu miktarın 371.966
metrik tonu kültür balıkçılığı üretiminden elde
edilmektedir (Bunun % 81,1’i midye üretimidir).
Başta gelen İspanyol sanayi sektörleri arasında gıda, otomobil
üretimi, kimyacılık ve ****l üretimi sayıla bilinir.
Endüstriyel malzemelerin üretimi ve ihracatı yüksek
oranlı teknolojik içeriğe sahip sektörlere doğru hızla
yönelmektedir. Bunun bir kanıtı olarak, üretim
endüstrisi ihracatının yarısından fazlasının orta-yüksek
yoğunluklu teknolojiye ait olmasını gösterebiliriz.
2006 yılı sanayi üretim ihracatının % 51,6 ‘sı orta ve ileri
teknoloji sektöründe ve 8,5’u ileri teknoloji
sektöründe olmuştur. Aynı yıl sanayi ürünleri
ihracatı kaydedilen toplam ihracatın %81,5’iydi. Başta gelen
ihracat sektörleri arasında tüketim ekipmanları, otomobil,
gıda, kimyasal ürünler ve kimyasal olmayan yarı işlenmiş
mamuller gelmektedir.
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya ve istihdama en
büyük katkı Hizmet Sektöründen gelmektedir. 2006
yılında İspanya, yabancı turistler tarafından en çok tercih
edilen ikinci ülkeydi. 2006’da ülkeye gelen toplam
ziyaretçi sayısı 58,5 milyona ulaşmıştır.
İspanyol şirketler ağı büyük ölçüde atomik
yapılı işletmelerden oluşmaktadır ve Küçük ve Orta
Ölçekli firmaları (KOBİ) durağan bir yapıya sahiptir. 2006
yılı başlarındaki rakamlar itibari ile toplam 3.161.480 KOBİ (0-249
ücretli çalışan eleman) ve 4.139 Büyük İşletme
bulunmaktadır. (bu firmalara tarım ve balıkçılıkla iştigal eden
işletmeler dahil değildir). Bu şirketlerden % 7,6’sı sanayi
alanında, % 14.2’si inşaat, % 26,3’ü ticaret ve %
51,9’u diğer hizmetler alanında faaliyet göstermektedirler.
Kamu sektörünün milli ekonomiye katılımı 1996 senesinde
“Kamu Sektörünün Modernizasyonu Programının”
kabulüyle kayda değer ölçüde azalmıştır.
Gerçekleştirilen sayısız özelleştirme sayesinde zaten bir
süredir kopma yolunda ilerleyen Devlet; petrol, doğal gaz, demir
çelik, telekomünikasyon, hava ve deniz ulaşımı, elektrik
üretimi ve bankacılık sektörlerindeki katılımını sona
erdirmiştir. Kamu endüstrisinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
üzerindeki katkısı 1996 senesinde %1,8 iken 2006 senesinde %0,1
olarak kaydedilmiştir.
TİCARİ HİZMETLER VE BANKACILIK PAZARLAMA
TİCARET
Büyük mağazalar ve belirli konularda özelleşmiş
hipermarketler İspanyol pazarında paylarını arttırmaya devam
etmektedirler. Gıda alanında uzmanlaşmış süpermarketler ise
hipermarketlere oranla daha yüksek pazar payına sahip.
Hipermarketler bazı spesifik ürünlerin arandığı yerler olarak
kalırken süpermarketler şehrin yaşama alanları içindeki dar
alanlarda müşteriyle daha yakından ilgilenebilmekte ve bire bir
ilişki içerisindeki ticaretin faydalarından istifade etmektedir.
Alışveriş merkezleri ise giderek çoğalmaya devam ederek 2006
senesi sonlarında aktif alışveriş merkezlerinin sayısı 463’ü
bulmuştur. Bu merkezler bünyesinde brüt 11,3 milyon m2
kiralanabilir alan içermektedir ve geçen sene de
insanların boş vakitlerini değerlendirmelerinde önemli bir
faktör olmaya devam eden alışveriş merkezleri bu
özelliklerinin devam edebilmesini sağlamak amacıyla tesislerinin
restorasyonuna yatırım yapmayı ihmal etmediler.
Gıda sektörü dışında hizmet veren ve özellikle mobilya,
brikolaj, beyaz eşya ve bilgisayar satışı yapan büyük
alışveriş alanlarında bulunan, Franchising sistemiyle çalışan ve
2006 yılı itibariyle sayıları 63.750 ’yi bulan perakende satış
yapan işletmelerden 33.750’si küçük ticari
işletmeler (bunlardan da 5.652’si gıda ve 5.142’si moda) ve
diğer ek hizmetlerden (7.814 video-klüpler) oluşmaktadır.
Geleneksel işletmeler, konserve gıdaların (kuru gıda) etkisiyle
self-servis türü işletmelerin karşısında ağırlığını
kaybetmektedir. 2006 senesinde kuru gıda satışına geleneksel
işletmelerin katılımı % 4,4 iken self-servis türü
işletmelerinki %21,2, süpermaketlerinki (400 m2 – 2.500 m2
arasındakiler) %52,0 ve hipermarketlerinki ise (2.500 m2’den
büyük olanlar) %22,5 olarak kaydedildi. Taze gıda
satışlarında ise (meyve-sebze, et ve balık) geleneksel işletmeler ve
bölgesel pazarlar liderliklerini sürdürerek pazar
payının %50’sini ellerinde tuttular.
Elektronik ticaret gibi yeni ticaret formülleri gelişimini
sürdürmektedir. Elektronik ticareti pazar payı geçen
yıla oranla % 110 büyüme göstermiş ve 355 milyon
Euro’ya ulaşan faturalandırma olmuştur.
Bankalar
‘Banco de España’ İspanya’nın Merkez Bankasıdır.
İspanya içerisinde yurtiçi şube ağları ve/veya yurtdışı
temsilci ofisleri ile faaliyet gösteren başlıca finans kuruluşları
sırasıyla Banco Bilbao Vizcaya Argentaria, Santander Central Hispano,
Banco Español de Crédito, Banco Popular Español,
Banco Sabadell ve Banco Pastor ’dur.
Tasarruf Bankaları olarak yurtdışında da büroları olanlardan
başlıca kuruluşlar: La Caixa, Caja Madrid, Bancaja, Caja Galicia, Caja
Duero, Caixa Nova, Caja de Ahorros del Mediterraneo ve İspanya Tasarruf
Fonu Konfederasyonu’dur.
Ulaşım Altyapısı
Karayolları
2005 yılında İspanyol karayolu ağı 666.698 km. uzunluğunda olup bunun
538.518 kilometrelik bölümünü şehirlerarası yollar,
128.180 kilometrelik bölümünü de şehir içi
yollardan oluşmaktadır. Otobanlar gibi geniş kapasiteli yollar,
karayolları ve çift şeritli yolların uzunluğu 13.156
kilometredir. 2005 yılında ülke karayolunu kullanan yolcu sayısı
kilometre başına 417.834 milyon kişi, kilometre başına taşınan yük
miktarı ise 367.497 milyon tondur. 2005’de karayolu taşımacılığı
ülkenin yıllık kapasitesinin %90,0 ını, yük taşımacılığının
ise %85,0'ını karşılamıştır. İspanyol Devlet Karayolu ağından (25.415
Km) hafif araçların %49,1’i, ağır taşımacılık
araçlarının da % 66,2’si faydalanmıştır. Karayollarına
2005 yılında gerçekleştirilen toplam 8.319 milyon Euro’luk
yatırımın % 91,1’i kamu tarafından yapılmış ve geri kalan kısmı
ise ücretli otoban olmuştur.
Demiryolları
2005 yılı verilerine göre İspanyol demiryolu ağı uzunluğu 15.015
kilometredir. Bunun 8,478 kilometresinde elektrikli sistem
kullanılmaktadır. Yine aynı yıla ait verilere göre kilometre
başına 21.624 milyon yolcu ve 11.641 milyon ton yük taşımıştır.
Çalışan Madrid-Sevilla, Antequera uzatması ve Toledo’ya
uzanan bir kolu ile ve Madrid-Tarragona olmak üzere iki tane Hızlı
Tren Hattı bulunmaktadır. 2005 senesinde Kamu Sektörü
demiryollarına 5.456 milyon Euro yatırım yapmıştır.
Limanlar
2006 yılında kamu işletmesi altında bulunan 46 adet çok
amaçlı limandan yapılan deniz taşımacılığının 460 milyon tona
ulaşan yük taşımacılığı ve 24,4 milyon yolcu taşımacılığı
yapılmıştır. Buna göre bir önceki yıla nazaran, yük
taşımacılığında % 4,7 yolcu taşımacılığında ise %5,5’lik bir
artış göstermiştir.
2005 yılında ülke içi yük taşımacılığının yaklaşık
%9,6’sı(ton/km) denizyoluyla gerçekleşmiştir. 2006 yılında
limanlara yapılan yatırımlar 1.089 milyon Euro’ya ulaşarak
geçen seneyle kıyaslandığında % 24,0’lık bir artış
kaydedilmiştir.
Havalimanları
Günümüzde İspanya’da ticari trafiğe açık 45
havalimanı bulunmaktadır. 2006 senesinde hava taşımacılığı aracıyla
193,6 milyon kişi seyahat etmiş, toplam 625.872,9 ton ticari yük
taşınmıştır. 2005 senesine kıyasla, 2006’de İspanyol
havalimanları yolcu trafiğinde %6,8 ticari nitelikli yük
trafiğinde de % -0,5 değişim kaydedilmiştir. Havalimanlarının
altyapısına ve kamu havacılığına yapılan yatırımlar 1.821,8 milyon Euro
tutarında gerçekleşmiştir.
PAZARIN DIŞA AÇILIMI VE PAZARA GİRİŞ YAPISI
Pazarın dışa açılım payı
Ticari eşya dağılımı, 2006
GSYİH’ DA Dış Ticaret (İhracat-İthalat) oranı %44,0
GSYİH’ DA İthalat oranı %26,6
Dünya İthalatında, İspanya’nın toplam payı %2,6
Dünya İhracatında, İspanya’nın toplam payı %1,8
Dış ticaretin yapısı
Dış ticaretin bölgelere göre dağılımı (2006 yılı itibarıyla toplam üzerinden %)[/size]
İSPANYA’NIN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ
İspanya Krallığı’nın yüzölçümü 505.990
km2dir ve Avrupa kıtasının güneybatısında bulunan İber
Yarımadası'nda yer almaktadır. 2006 yılı verilerine göre bu
yüzölçümün %34,5'i ekili alan, %15,1'i
çayır ya da otlak ve %23,0'ı de ormanlık alanlarla kaplı
bulunmaktadır. İber Yarımadası ile Akdeniz'deki Balear Adaları,
Afrika'nın kuzeyindeki Ceuta ve Melilla Şehirleri ve Atlantik
Okyanusu'ndaki Kanarya Adaları da İspanya Krallığı topraklarıdır.
İspanya, dağlık bir ülke olup ortalama yüksekliği 600 m. olan
dağlarıyla bu konuda Avrupa'da İsviçre'den sonra ikinci sırada
yer alır.
Plato ve yüksek ovaları çevreleyen dağların batı kesimleri
hariç yarımadanın beşte ikisinden fazlasını sıradağlar kuşatır.
Yarımadanın belli başlı nehirleri doğudan batıya doğru bir yol
izleyerek Atlantik Okyanusu'na akar. Ebro nehri, Akdeniz'e
dökülür. Denizciliğe elverişli tek nehir olan
Guadalquivir ise Sevilla Şehri’nden geçer.
İspanya’nın en belirgin özelliklerden biri de ülkede
dört mevsimin yaşanıyor olmasıdır. Atlantik Okyanusu'na bakan
kısımda kışlar serin, yazlar yumuşak geçerken yağışlar yıl
boyunca devam eder, Akdeniz'e bakan kısımda ise kış daha yumuşak, yaz
sıcak ve kurak olup yağış oldukça azdır. İç kısımlarda
kara iklimi yaşanır, kış aylarının 0 derecenin altında geçmesine
karşın yaz mevsimi çok sıcak ve kuraktır, gece ve
gündüz arasındaki sıcaklık farkı 20 dereceyi bulur. 1200
m.nin üstündeki dağlık kesimlerde de kara iklimi
geçerlidir. Kanarya Adaları'nda tropikal bir iklim hakimdir.
GENEL BİLGİLER
NÜFUS
Toplam Nüfus
(1.1.2006) 44.708.964
Nüfus Yoğunluğu
(1.1.2006) 88,4 kişi/km2
Nüfus Artış Oranı
(1.1.2006 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre,
1.1.2005 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre) % 1,4
Kentsel Nüfus
(1.1.2006 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre) % 78,1
Cinsiyet Dağılımına göre nüfus
(1.1.2006 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre) Erkek: % 49,0
Kadın: % 51,0
Büyük Şehirlerdeki Nüfus
( 1.1.2006 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre) Madrid:(Başkent) 3.128,6
Barselona: 1.605,6
Valencia: 805,3
Sevilla: 704,4
Zaragoza: 649,2
Málaga: 560,6
Bilbao: 354,1
Murcia: 417,0
Kanarya Adaları: 377.000
Mayorka: 375,0
Yaş Dağılımı
(1.1.2006 Yerel Nüfus Sayımı revizyon bilgilerine göre) 0 - 14: % 14,3
15 - 64: % 69,0
65+: % 16,7
MİLLİ GELİR
GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA
Gayri safi yurtiçi hasılanın yapısı:
(Cari fiyatlarla, milyar Euro,2004)
Değer %
Özel tüketim harcamaları 562.952 57,7
Kamu tüketim harcamaları 175,148 17,9
Gayri safi sabit sermaye oluşumu 295,564 30,3
Stok değişimleri 2,798 0,3
Mal ve hizmet ihracatı 254,985 26,1
Mal ve hizmet ithalatı -315.258 -32,3
Gayri safi yurtiçi hasıla(piyasa fiyatlarıyla) 976.189 100,0
Gayri safi Yurtiçi Hasıla'da Reel Büyüme
(2000 - 2006 esas alınarak) % 3,9
Kişi başı GSYİH
Cari fiyatlarla (2006, Euro) 22.152
SİYASİ YAPI (Haziran 2007)
Devlet Yönetimi:
Parlamenter Monarşi
İspanya Devlet Başkanı:
Kral 1. Juan Carlos
Meclis düzeni:
Meclis 350 milletvekili ve 259 senatörden oluşur. Her dört
yılda bir seçim yapılır. Son seçimler 14 Mart 2004'de
yapılmıştır.
Hükümet başkanı: Başbakan
Başbakan José Luis Rodriguez Zapatero (17 Nisan 2004 tarihinden beri)
İktidar partisi:
14 Mart'ta iktidara gelen Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) 162
Kongre 97 Senato üyeliği), ana muhalefet partisi Halk Partisi (PP)
(147 Kongre, 124 Senato üyeliği).
Devlet topraklarının bölgesel yapısı:
Ülke; kentler, eyaletler ve otonom bölgelere ayrılmıştır. 17
tane otonom bölge mevcuttur. Bugünkü anayasayı 1978'de
kabul edilen yasalar oluşturur. Her otonom bölgenin temel kurumsal
normları kendi yasalarını oluşturur. Devlet bunları tanımanın yanı sıra
kendi asal düzenlemesinin bir parçası olarak da korur.
Sosyal Yapı
Nüfus yapısı: (1.1.2006)
Nüfusun % 90,7’sı ispanyol ve % 9,3 yabancıdan oluşmaktadır.
Toplam yabancı nüfusun çoğunluğunu % 13,6’sı ile
faslı, 11,1’i ekvatorlu, % 9,8’i romen, % 6,6’sı
ingiliz, %6,4’ü kolombiyalı % 3,6’sı arjantinli ve
%3,6’sı almandır.
Din: (Şubat 2007)
Nüfüsün % 79,1'i Katolik’tir.
Resmi Dil:
Ülkenin resmi dili İspanyolca’dır.Ülkenin resmi dili
İspanyolca’dır. İspanyolca'nın yanı sıra katalan gallego ve bask
dilleri konuşulur ki bu diller kendi bölgelerinde resmi dil olarak
da kabul edilmektedir.
EKONOMİK YAPI
Ekonomik faaliyet alanları
Sektörel istihdam oranları (2006)
Tarım ve balıkçılık % 4,8
Sanayi (İnşaat dahil) % 29,6
Hizmetler % 65,6
İşsizlik oranı (2003) % 8,5
Fiyatlar (Aralık 2006 - Aralık 2005 farkı)
Sanayi fiyatları % 3,6
Tüketici fiyatları % 2,7
Kamu Borçları (2004) GSYİH' nın
% 1,8’i
Ödemeler dengesi (milyon Euro, 2006)
Ticari denge -80.142
Hizmetler 22.143
Gelir -20.983
Cari Transferler -5.754
Cari hesaplar (g-g) -84.736
Sermaye hesabı (g-g) 6.175
Doğrudan yatırım -55.531
Portföy yatırımı (*) 198.314
Diğer yatırımlar (*) -37.556
Mali Türevler 2.044
İspanyol Merkez Bankası rezervleri -480
Merkez Bankası varlıkları -25.320
..Euro sistemle gelen talepler -12.327
..Diğer net varlıklar -12.993
Mali Hesap (**) 81.471
Net hata ve noksanlar -2.909
(g-g) = gelir-gider
(*) = İspanyol Merkez Bankası olmadan
(**) = borçların(pasiflerin) net değişimi - varlıkların (aktiflerin) net değişimi
Faaliyet alanları itibarıyla Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) (MİLYON EURO-2006)
Değer %
Tarım ve balıkçılık 27.199 2,8
Enerji 21.152 2,2
Sanayi 130.557 13,4
İnşaat 106.437 10,9
Hizmetler 583.773 59,8
..Pazarlama hizmetleri 457.871 46,9
..Satışa yönelik olmayan hizmetler 125.902 12,9
Ürünlerde net vergi 107.071 11,0
Piyasa fiyatlarıyla GSYİH 976.189 100,0
Başlıca verimli sektörler ve özellikleri
İspanyol tarımın en belirgin özelliği geniş arazilere yayılmış
tahıl üretim alanları ve (2006 verilerine göre 6,6 milyon
hektar), üzüm ve zeytin başta olmak üzere bu alanlarda
ekili bulunan ağaçsı bitkilerdir. Buna rağmen, elde edilen
ürünlerin miktarı oranlamasında birinci sırada meyve ve sebze
yetiştiriciliği yer almaktadır. Büyük ve
küçük baş hayvan yetiştiriciliği rakamlarına
bakıldığında da sırasıyla domuz eti, dana eti ve süt, koyun ve
keçi eti ve kümes hayvancılığı üretimi gelmektedir.
2006 senesinde kaydedilen verilere göre Balıkçılık
üretimi 1.320.311 metrik tonu bulmaktadır. Bu miktarın 371.966
metrik tonu kültür balıkçılığı üretiminden elde
edilmektedir (Bunun % 81,1’i midye üretimidir).
Başta gelen İspanyol sanayi sektörleri arasında gıda, otomobil
üretimi, kimyacılık ve ****l üretimi sayıla bilinir.
Endüstriyel malzemelerin üretimi ve ihracatı yüksek
oranlı teknolojik içeriğe sahip sektörlere doğru hızla
yönelmektedir. Bunun bir kanıtı olarak, üretim
endüstrisi ihracatının yarısından fazlasının orta-yüksek
yoğunluklu teknolojiye ait olmasını gösterebiliriz.
2006 yılı sanayi üretim ihracatının % 51,6 ‘sı orta ve ileri
teknoloji sektöründe ve 8,5’u ileri teknoloji
sektöründe olmuştur. Aynı yıl sanayi ürünleri
ihracatı kaydedilen toplam ihracatın %81,5’iydi. Başta gelen
ihracat sektörleri arasında tüketim ekipmanları, otomobil,
gıda, kimyasal ürünler ve kimyasal olmayan yarı işlenmiş
mamuller gelmektedir.
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya ve istihdama en
büyük katkı Hizmet Sektöründen gelmektedir. 2006
yılında İspanya, yabancı turistler tarafından en çok tercih
edilen ikinci ülkeydi. 2006’da ülkeye gelen toplam
ziyaretçi sayısı 58,5 milyona ulaşmıştır.
İspanyol şirketler ağı büyük ölçüde atomik
yapılı işletmelerden oluşmaktadır ve Küçük ve Orta
Ölçekli firmaları (KOBİ) durağan bir yapıya sahiptir. 2006
yılı başlarındaki rakamlar itibari ile toplam 3.161.480 KOBİ (0-249
ücretli çalışan eleman) ve 4.139 Büyük İşletme
bulunmaktadır. (bu firmalara tarım ve balıkçılıkla iştigal eden
işletmeler dahil değildir). Bu şirketlerden % 7,6’sı sanayi
alanında, % 14.2’si inşaat, % 26,3’ü ticaret ve %
51,9’u diğer hizmetler alanında faaliyet göstermektedirler.
Kamu sektörünün milli ekonomiye katılımı 1996 senesinde
“Kamu Sektörünün Modernizasyonu Programının”
kabulüyle kayda değer ölçüde azalmıştır.
Gerçekleştirilen sayısız özelleştirme sayesinde zaten bir
süredir kopma yolunda ilerleyen Devlet; petrol, doğal gaz, demir
çelik, telekomünikasyon, hava ve deniz ulaşımı, elektrik
üretimi ve bankacılık sektörlerindeki katılımını sona
erdirmiştir. Kamu endüstrisinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
üzerindeki katkısı 1996 senesinde %1,8 iken 2006 senesinde %0,1
olarak kaydedilmiştir.
TİCARİ HİZMETLER VE BANKACILIK PAZARLAMA
TİCARET
Büyük mağazalar ve belirli konularda özelleşmiş
hipermarketler İspanyol pazarında paylarını arttırmaya devam
etmektedirler. Gıda alanında uzmanlaşmış süpermarketler ise
hipermarketlere oranla daha yüksek pazar payına sahip.
Hipermarketler bazı spesifik ürünlerin arandığı yerler olarak
kalırken süpermarketler şehrin yaşama alanları içindeki dar
alanlarda müşteriyle daha yakından ilgilenebilmekte ve bire bir
ilişki içerisindeki ticaretin faydalarından istifade etmektedir.
Alışveriş merkezleri ise giderek çoğalmaya devam ederek 2006
senesi sonlarında aktif alışveriş merkezlerinin sayısı 463’ü
bulmuştur. Bu merkezler bünyesinde brüt 11,3 milyon m2
kiralanabilir alan içermektedir ve geçen sene de
insanların boş vakitlerini değerlendirmelerinde önemli bir
faktör olmaya devam eden alışveriş merkezleri bu
özelliklerinin devam edebilmesini sağlamak amacıyla tesislerinin
restorasyonuna yatırım yapmayı ihmal etmediler.
Gıda sektörü dışında hizmet veren ve özellikle mobilya,
brikolaj, beyaz eşya ve bilgisayar satışı yapan büyük
alışveriş alanlarında bulunan, Franchising sistemiyle çalışan ve
2006 yılı itibariyle sayıları 63.750 ’yi bulan perakende satış
yapan işletmelerden 33.750’si küçük ticari
işletmeler (bunlardan da 5.652’si gıda ve 5.142’si moda) ve
diğer ek hizmetlerden (7.814 video-klüpler) oluşmaktadır.
Geleneksel işletmeler, konserve gıdaların (kuru gıda) etkisiyle
self-servis türü işletmelerin karşısında ağırlığını
kaybetmektedir. 2006 senesinde kuru gıda satışına geleneksel
işletmelerin katılımı % 4,4 iken self-servis türü
işletmelerinki %21,2, süpermaketlerinki (400 m2 – 2.500 m2
arasındakiler) %52,0 ve hipermarketlerinki ise (2.500 m2’den
büyük olanlar) %22,5 olarak kaydedildi. Taze gıda
satışlarında ise (meyve-sebze, et ve balık) geleneksel işletmeler ve
bölgesel pazarlar liderliklerini sürdürerek pazar
payının %50’sini ellerinde tuttular.
Elektronik ticaret gibi yeni ticaret formülleri gelişimini
sürdürmektedir. Elektronik ticareti pazar payı geçen
yıla oranla % 110 büyüme göstermiş ve 355 milyon
Euro’ya ulaşan faturalandırma olmuştur.
Bankalar
‘Banco de España’ İspanya’nın Merkez Bankasıdır.
İspanya içerisinde yurtiçi şube ağları ve/veya yurtdışı
temsilci ofisleri ile faaliyet gösteren başlıca finans kuruluşları
sırasıyla Banco Bilbao Vizcaya Argentaria, Santander Central Hispano,
Banco Español de Crédito, Banco Popular Español,
Banco Sabadell ve Banco Pastor ’dur.
Tasarruf Bankaları olarak yurtdışında da büroları olanlardan
başlıca kuruluşlar: La Caixa, Caja Madrid, Bancaja, Caja Galicia, Caja
Duero, Caixa Nova, Caja de Ahorros del Mediterraneo ve İspanya Tasarruf
Fonu Konfederasyonu’dur.
Ulaşım Altyapısı
Karayolları
2005 yılında İspanyol karayolu ağı 666.698 km. uzunluğunda olup bunun
538.518 kilometrelik bölümünü şehirlerarası yollar,
128.180 kilometrelik bölümünü de şehir içi
yollardan oluşmaktadır. Otobanlar gibi geniş kapasiteli yollar,
karayolları ve çift şeritli yolların uzunluğu 13.156
kilometredir. 2005 yılında ülke karayolunu kullanan yolcu sayısı
kilometre başına 417.834 milyon kişi, kilometre başına taşınan yük
miktarı ise 367.497 milyon tondur. 2005’de karayolu taşımacılığı
ülkenin yıllık kapasitesinin %90,0 ını, yük taşımacılığının
ise %85,0'ını karşılamıştır. İspanyol Devlet Karayolu ağından (25.415
Km) hafif araçların %49,1’i, ağır taşımacılık
araçlarının da % 66,2’si faydalanmıştır. Karayollarına
2005 yılında gerçekleştirilen toplam 8.319 milyon Euro’luk
yatırımın % 91,1’i kamu tarafından yapılmış ve geri kalan kısmı
ise ücretli otoban olmuştur.
Demiryolları
2005 yılı verilerine göre İspanyol demiryolu ağı uzunluğu 15.015
kilometredir. Bunun 8,478 kilometresinde elektrikli sistem
kullanılmaktadır. Yine aynı yıla ait verilere göre kilometre
başına 21.624 milyon yolcu ve 11.641 milyon ton yük taşımıştır.
Çalışan Madrid-Sevilla, Antequera uzatması ve Toledo’ya
uzanan bir kolu ile ve Madrid-Tarragona olmak üzere iki tane Hızlı
Tren Hattı bulunmaktadır. 2005 senesinde Kamu Sektörü
demiryollarına 5.456 milyon Euro yatırım yapmıştır.
Limanlar
2006 yılında kamu işletmesi altında bulunan 46 adet çok
amaçlı limandan yapılan deniz taşımacılığının 460 milyon tona
ulaşan yük taşımacılığı ve 24,4 milyon yolcu taşımacılığı
yapılmıştır. Buna göre bir önceki yıla nazaran, yük
taşımacılığında % 4,7 yolcu taşımacılığında ise %5,5’lik bir
artış göstermiştir.
2005 yılında ülke içi yük taşımacılığının yaklaşık
%9,6’sı(ton/km) denizyoluyla gerçekleşmiştir. 2006 yılında
limanlara yapılan yatırımlar 1.089 milyon Euro’ya ulaşarak
geçen seneyle kıyaslandığında % 24,0’lık bir artış
kaydedilmiştir.
Havalimanları
Günümüzde İspanya’da ticari trafiğe açık 45
havalimanı bulunmaktadır. 2006 senesinde hava taşımacılığı aracıyla
193,6 milyon kişi seyahat etmiş, toplam 625.872,9 ton ticari yük
taşınmıştır. 2005 senesine kıyasla, 2006’de İspanyol
havalimanları yolcu trafiğinde %6,8 ticari nitelikli yük
trafiğinde de % -0,5 değişim kaydedilmiştir. Havalimanlarının
altyapısına ve kamu havacılığına yapılan yatırımlar 1.821,8 milyon Euro
tutarında gerçekleşmiştir.
PAZARIN DIŞA AÇILIMI VE PAZARA GİRİŞ YAPISI
Pazarın dışa açılım payı
Ticari eşya dağılımı, 2006
GSYİH’ DA Dış Ticaret (İhracat-İthalat) oranı %44,0
GSYİH’ DA İthalat oranı %26,6
Dünya İthalatında, İspanya’nın toplam payı %2,6
Dünya İhracatında, İspanya’nın toplam payı %1,8
Dış ticaretin yapısı
Dış ticaretin bölgelere göre dağılımı (2006 yılı itibarıyla toplam üzerinden %)[/size]
