giresun tanıtım

PİRAZİZ

Pazartesi, 11 Şubat 2008

Bir turizm ve kültür şehri olan ilçemiz Karadeniz'in inci tanesi Giresun İli'ne bağlı olup ilin batı sınırında yer almaktadır. Doğusunda Giresun'umuzun Bulancak İlçesi, batısında Ordu İli'nin Gülyalı İlçesi ile komşu olan Piraziz'imizin nüfusu merkezde 7.640 belde ve köylerde 7.192, ilçe genelinde 14.832 kişidir. 16.08.1988 tarih ve 3392 sayılı kanunla ilçe statüsüne geçen Piraziz'de Belediye teşkilatı 08.06.1965'te kurulmuştur. Bozat Beldesi de 98/49725 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ve bu kararın 10 Ekim 1988 tarihli, 234489 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmasıyla Belediye Teşkilatına kavuşmuştur. Oniki mahallesi bulunan ilçe merkeziyle birlikte Akçay köyü, Armutçukuru Köyü, Balçıklı Köyü, Bülbüllü Köyü, Çayırköy, Çağlandere Köyü, Esentepe Köyü, Gökçeali Köyü, Güneyköy, Hasanşeyh Köyü, Kılıçlı Köyü, Narlık Köyü, Nefs-i Piraziz Köyü, Örnekköy, Şerefli Köyü, Tepeköy, Yunusemre Köyü olmak üzere 18 köyümüz ve Bozat beldemis Piraziz genelini oluşturmaktadır. 1380'li yıllarda Horasan'dan gelip ilçemiz havarisine yerleşerek gerek İslami ahlak ve kültürü, gerekse Osmanlı devlet geleneğini bölgemiz halkıyla tanıştıran Seyyid Şeyh İdris'in dinsel ve toplumsal etkisi o dönemler için büyüktür. Yine, Şeyh İdris'in öğrencilerinden Pir Aziz, ilçemize de ismini veren aziz kişidir. İlçemizde Milli Eğitim faaliyetleri 1988'den günümüze kesintisiz olarak sürmektedir. İlköğretimden mezun olan öğrencilerimiz, ilçemizde mevcut Teknik Lise ve Endüstri Meslek Lisesi, Çok Programlı Lise ile çevre il ve ilçelerde öğrenime devam etmektedir. Sağlık hizmetleri, 2 adet sağlık merkezi, 3 adet sağlık ocağı ve bucaklara bağlı 6 adet sağlık evi ile Piraziz Sağlık Merkezi'ne entegre olan Piraziz 1 No'lu Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu ile yürütülmektedir. İlçe Merkezi ve Bozat Beldesi'nde birer sağlık merkezi mevcuttur. İlçemizin tarımsal üretimi fındığa dayalı olup, ana geçim kaynağı bu üründen elde edilen gelirdir. İlçe ekonnomisi ve ticari hareketlilik fındıktan elde edilen gelirle yakında alakalıdır. Halkımız Paşakonağı, Bektaş, Çambaşı, Sarıalan Yaylaları'nı kullanmakta, İnboynu, Bozattaşı, Rızvan, Murtaz, Piraziz Karatepe, Kaleboynu, Semen obalarından yaz süresince konaklama amacıyla yararlanmaktadır. İlki 2004 yılında düzenlenen Piraziz Festivali sadece ilçemiz halkına görsel işitsel ziyafetler sunmakla, dayanışmayı tesis etmekle kalmayıp, ilçe dışında yaşayan hemşehrilerimizin bu vesile ile hasret gidermelerini sağlamakta, Piraziz dostlarının ve ilgili herkesin beğenilerini kazanmaktadır. Karayolu ulaşımı ile yurdumuzun her tarafına bağlantısı olan Piraziz, hava taşımacılığında Trabzon ve Samsun havalimanlarını kullanmaktadır. Piraziz mutfağı zengin sebze ve bitki çeşitleriyle vejeteryan mutfağına eşsiz bir örnek teşkil etmekte, zengin deniz ürünleri, pidesi ve köftesi ilçemiz mutfağını ayrıcalıklı kılmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu zamanında Piridede-Abdal adında bir kişi tarafından yerleşim yeri olarak kurulmuştur. Ordu ile Bulancak arasında, sahilde bugün bir ilçe merkezi olan Piraziz’in kuruluşu 1869’larda vukuu bulmuştur. 1455-1485’lerde Karahisar Şark-i (Şebinkarahisar) Sancağına bağlı Pazarsuyu Kazası’nın Bozat Divanı’na bağlı Bölük-i Seydi Ali Kethüda ile Bendehur’a bağlı Bölük-Davüt Nahiyesi haline gelmiştir. Bozat Nahiyesi, Pazarsuyu Deresi’nin kolu Bozat Deresi Vadisi’nde bulunmaktadır. Bölgenin merkezinin daha sonra Kuzeye doğru inerek Şıhlı (Bugünkü Şeyhli) Bendehur (Ayıkaşı Mahallesi)-Piraziz (Piraziz Köyü) Eren Mahallesi (Bugünkü ilçenin kurulduğu bölge) arasında değişerek Piraziz Nahiyesi adını aldığı görülmektedir. Daha önce Akköy Nahiyesi sahilinde Abdalnam İskelede her hafta Cuma günlerinde kurulan Pazar (8 Zilkade 1285-1869-T.D. ve 94.6.95 vesika ile) 1869 yılında bugünkü Piraziz İlçesi yerinde kurulan pazarının ikamesinden bir müddet sonra nahiye merkezi buraya taşınmıştır. İkinci eski tarih vakfiyemiz T.D. 12’de yer alan Zaviye-i Şeyh İdris’e aittir. Bu vakfiye 800-1397-1398 tarihini taşımaktadır. Zaviye, Ordu ile Giresun arasında bugünkü Piraziz İlçesinde bulunmakta idi. Bu zaviye ye iki baştan vakıf edilmiş olan Şeyh İdris-lü (Şeyhli) köyünün adı ve bu tekkenin vakfın kurucusu Şeyh İdris’ten gelmektedir. Tahrir Defteri’nde Şeyh İdris-lü Köyünden başka Kayabaşı Köyü iki baştan Hevekse’nin malikane hissesi vb. diğer bir takım köylerden de bazı hisseler bu zaviyeye vakfedilmiştir. Sonuç olarak Eren Köy, Abdal, Bendehur son olarak da Piraziz ismini almıştır. Erenköy; Ermişler Köyü, Abdal; Anadolu’da göçebe bir halkın adı ve bu halktan olan kimselerin göçebe bir halde buraya yerleşmeleri ve Osmanlı Devri zamanında Şeyh İdris’e ait Tekke’nin kuruluşundan bu yana yöreye gelen ermiş dervişlerin isminden, Piraziz; Şeyh İdris Vakfı’na bağlı ve yörede görevlendirilen Pir-Aziz-den aldığı gerçeği ortaya çıkmıştır. Coğrafi Durum Pazartesi, 11 Şubat 2008 Osmanlı İmparatorluğu zamanında Uzun yıllar Bulancak İlçesine bağlı bir bucak olarak kalan ilçemiz, 1987 yılı Haziran ayında 3392 sayılı Kanun ile kendisine bağlanan 18 köyüyle ilçe statüsü kazanmıştır. Bu haliyle Türkiye’nin en genç ilçelerinden birisidir. 9416 merkez nüfusu bulunmaktadır. İl merkezine 22 km. uzaklıkta olup, ilçe merkezine bağlı bir belde ve 9 mahallesi bulunmaktadır. İlçemiz, Ankara ve İstanbul’u Kars’a bağlayan Karadeniz sahil yolu üzerinde bulunmaktadır. Güneyinde; Orta Karadeniz Dağlarının eteğini teşkil eden irili ufaklı tepeler, Kuzeyinde; Karadeniz, Doğusunda; Bulancak İlçesi ve Batısında da Ordu İline bağlı Gülyalı İlçesi bulunmaktadır. İlçe genel olarak dağ ve tepelerin oluşturduğu engebeli bir yapıya sahiptir. Önemli bir ırmak bulunmamakla birlikte küçük dereler bulunmaktadır. Arazi fındık bahçelerinin fundalıklarının ve gür ormanlarının oluşturduğu bitki türleri ile kaplıdır. İklim olarak tamamen Karadeniz iklimine sahip olup, yağışlar genelde yılın tüm aylarına dağılmıştır. Bu nedenle de rutubetli ve bulutlu bir özellik arz eder. Yüzölçümü yaklaşık olarak 130 km2 dir. Nüfus Durumu Perşembe, 07 Şubat 2008 2007 nüfus sayımına göre, ilçenin nüfus bilgileri aşağıda gösterilmiştir. İlçe Merkezi : 7.640 Bucak ve Köyler : 7.192 TOPLAM :14.832

Sosyal Durum

Milli gelenek ve göreneklerimizin halen şekliyle sürdürüldüğü Piraziz İlçesinde ve arazi yapısı itibariyle dağınık bir yerleşmenin bulunduğu köylerde, halkın kültür yapısının yüksek olduğu memnunlukla izlenmektedir İlçede, iç ve dış turizme yönelik büyük çapta tesis bulunmamaktadır. Piraziz Park Hotel Tesisleri, Villa Motel Tesisleri belediye ruhsatlı turizm işletmelerden olup, iç ve dış turizme yönelik olarak faaliyetlerini sürdürmektedirler. Sahil ilçesi olmasına rağmen bir plajı bulunmakta, dinlenme tesisleri çok az sayıdadır. Dolayısıyla sosyal yaşantı durgun bir seyir izlemektedir. Sportif faaliyetlerin yaygınlaşması amacıyla Kaymakamlıkça 1 adet halı saha yapılmış olup, burada rutin olarak futbol turnuvaları düzenlenmektedir PİRAZİZ MUTFAĞI Karadeniz'de, coğrafi özellik nedeniyle tahıl tarımı için gereken düzlükler olmadığından ve benzeri nedenle arazi, hayvancılıkla uğraşmaya elverişli olmadığından bahçe sebzeciliği ve balıkçılık çok gelişmiş durumdadır. Doğanın bölgemize bahşettiği inanılmaz örtü, yeşilin bolluğunda karşımıza çıkan bu zenginlik, envai çeşitte, pişirilip tadına bakılacak sebze, meyve ve bitki olarak hemen herkesin evinin bahçesinde ve hatta yol kenarlarında, bol miktarda bulunmakta, soframıza birbirinden güzel damak tadları sunmaktadır. Tarihsel süreç içinde bir çok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan Piraziz, zengin bir kültür mirasına sahiptir. Bu kültürün önemli bir yanını da "Mutfak Kültürü" oluşturur. Anadolu'nun kuzey bölgesinde yer alan Piraziz mutfağına doğal bitki, sebzeler ve deniz ürünlerinden oluşan yemekler hakimdir. Ayrıca Piraziz Köftesi ve Pidesi sadece ilçemizde değil yurdumuzun bir çok yerinde bilinen ve aranan spesiyallerdir. Piraziz doğası zengin bitki örtüsü ile kaplıdır. Bu ortam mutfak kültürünü doğrudan etkilemiştir. Yörede yiyecekler genel olarak otu bitkiler, yıllık bitki yaprakları, diken uçları, sebzeler ve mantarlardan oluşmuştur. Yaz aylarında bunlar günlük taze olarak tüketilir. Kışlık yiyecekler, fırınlanmış kuruluklar, tuzlular, turşular, konserveler, pekmez ve reçeller, kompostoluk ve çerezlik olarak hazırlanır. Piraziz bir sahli ilçesi olduğundan mutfağında deniz ürünlerinin önemli bir yeri vardır. Hamsi, mezgit, istavrit, palamut, kefal, izmarit, tirsi, barbun, sargan, kötek ve midye, en yaygın tüketilen deniz ürünleridir. Ayrıca derelerde doğal ortamında yaşayan alabalık çok değerlidir. Son yıllarda kültür balıkçılığı da gelişme göstermiş, alabalık çiftlikleri gerek ilçeye, gerekse ilçe dışına tüketim olarak katkıda bulunmaktadır. Yaylalarımızda ve köylerde hayvancılığa bağlı olarak beyaz peynir (tecen), deri tulumu (tulum), küp peyniri ve çökelek yapılır. Küp peyniri ve çökelekler güveçlerde toprağa gömülerek kışa saklanırlar. Piraziz ekonomisi ve kültüründe ağırlıklı yeri olan fındıktan çok çeşitli tatlı ve pastalar yapılmaktadır. Piraziz'de bazı doğal bitkiler kurutularak içecek olarak kullanılır. Bu bitkiler kekik, ıhlamur, nane, çay, taflan yaprağı, kuşburnu ve yayla papatyalarıdır. Lezzetli ayranların yanı sıra pekmez, reçel ve marmelatlar sulandırılarak içecek olarak kullanılır. Piraziz hanımları, yemek yapma becerileriyle yüzlerce yemeği geliştirip sofralara sunarak yerel mutfak kültürünü oluşturmuş, Anadolu mutfak kültürünü zenginleştirmişlerdir. Piraziz Yemeklerinde Kullanılan Malzemeler Piraziz yemeklerinin malzemeleri insanı etkileyen bir doğallığa, temizliğe ve güzelliğe sahiptir. Bu malzemelerin başında yemeklik olarak kullanılan karalahana, ısırgan, pezik, madımak, galdirik, mantar, sakarca, çileklik, mendek, merulcan, marul, maydanoz... gelir. Hayvansal besinlerden süt, yoğurt, yumurta, tereyağı, süzme, bal, peynir, çökelek en yaygın olarak kullanılan malzemelerdir. Bunların yanında mutfaklarda, kilerlerde ve serentilerde saklanarak yerine göre kullanılan malzemeler de mevcuttur. Bu malzemeler şunlardır. Kuruluklar Fırın fasulyesi, fırın darısı ve unları, soğan, sarımsak ve tahıllar, yufka, kadayıf, patates. Pekmezler Taflan pekmezi, üzüm pekmezi, armut pekmezi, töngel (döngel) pekmezi. Reçeller İncir, üzüm, kiraz, ayva, vişne, kızılcık, şeftali, elma reçeli. Turşular Fasulye, salatalık, yeşil domates, biber, beyaz lahana. Salçalar Biber, domates salçası Baharatlar Karabiber, kırmızı biber, nane, anuk, kekik, reyhan. Çerezler Fındık, ceviz, kestane, pestil, çedene, pıtlak mısırı, dut kurusu, kuru üzüm.Piraziz MutfaĞIndan Yöresel Yemekler [/size]

fındık

Türkiye'den Dünyaya Evrensel Tat Giresun ilimiz fındık adıyla özdeşleşmiştir. Fındık denince akla Giresun, Giresun denince akla fındık gelir. Fındığın tarihçesi milattan önceki yıllara kadar gider. Antik çağdan beri bilinen bir meyvedir, hem yiyecek, hem de ilaç olarak kullanıla gelmiştir. Giresun, Ordu, Trabzon yöreleri antik çağdan bugüne fındık yetiştiren yörelerdir. Doğu Karadeniz Bölgesi fındık yetiştirilmek için son derece elverişli bir iklime sahiptir. 1403 yılında Cenevizliler'in gemilerle Karadeniz'den fındık alıp İstanbul'a götürdükleri bilinmektedir. Türkiye'den ilk kez 1773'te Rusya'ya, 1792'de Romanya'ya, 1851'de İngiltere'ye, 1871'de Belçika'ya fındık gönderilmiştir. Karadeniz Bölgesi'nin iklim özellikleri, fındık için en ideal ortamı oluşturur. Fındık, kış aylarında çiçeklenen ve döllenen tek bitkidir. Dişi çiçeklerin çanak yaprakları "çotanak" adı verilen fındık kadehini oluşturur. Fındığın çeşitli türleri vardır. Ülkemizde kültür fındıkları 5-6 metre boylanabilir. 'Corylus Avellena' ile 'Corylus Maxima' türlerinin melezleridir.

Ağustos ayında olgunlaşan fındıklar toplanıp kurutulduktan sonra, eylül ve ekim aylarında pazara getirilip satışa çıkarılır. Türkiye'de üretilen fındığın organize alımlarını en büyük üretici birliği olan Fiskobirlik gerçekleştirir. Bir Fındık Yeşeriyor... Fındık üretim alanları yeryüzünde, 36-41 derece kuzey enlemlerinde ve kendine özgü iklim koşullarında yetişen fındık ağacı, kıyılardan en çok 30 km içerde ve yüksekliği 750-1000 metreyi geçmeyen yerlerde ürün verir. Türkiye, İtalya, İspanya ve Amerika fındık yetiştiren başlıca ülkelerdir. Türkiye, yıllık dünya üretiminin yaklaşık %65-75'ini gerçekleştirmektedir. Türk Fındığı, kalite olarak Giresun ve Levant olarak ikiye ayrılır. Giresun kalite fındık, tadı ve içerdiği yağ oranı ile yeryüzünün en üstün özellikli fındığıdır. Yaklaşık 5 bin yıldır tanınıp bilinen fındık, üç ana gruba ayrılır; Kabuklu Tombul Fındıklar : Tombul, Palaz, Mincane, Gök, Kalınkara, Kan, Cavcava ve Delisava (Çakıldak). Kabuklu Sivri Fındıklar : Sivri, İncekara, Kuş. Diğer Kabuklu Fındıklar : Badem, Foşa, Kargalak, Ordu İkizi.

Fındık tarımı genellikle küçük arazilerde ve aile işletmeciliği biçiminde yapılmaktadır. Türkiye'de yaklaşık 600.000 hektar arazide 400.000 kadar çiftçinin fındık üretimiyle uğraştığı bilinmektedir. Fındık, yetiştirildiği bölgede doğrudan ya da dolaylı olarak 8 milyon nüfusu ilgilendirmektedir. Fındık, erozyonu önler, Karadeniz Bölgesi'nde arazi eğimi çoğunlukla %20'nin üzerindedir ve burası Türkiye'nin en fazla yağış alan bölgesidir. Toprak yapısı ve iklim koşulları, Karadeniz Bölgesi'nin önemli bir kısmında fındık dışında tarıma izin vermemektedir. Büyük ölçüde erozyon tehlikesi bulunan bölgedeki fındık tarımı verimli toprakların erozyona uğramasını engelleyip çevreye çok olumlu katkılar sağlar. Ayrıca fındık işletme tesislerinde, doğal çevrenin bozulmasına sebep olan fiziksel ve kimyasal atıklar ortaya çıkmaz. Fındık dünyaca tüketilir. Önceleri kuruyemiş olarak tüketilen fındığın, gıda sanayiin gelişmesi ile birlikte kullanım alanı oldukça genişlemiştir. Fındık; çikolata, bisküvi, şekerleme, tatlı, pasta, dondurma imalatında yardımcı malzeme olarak kullanılmaktadır. Çikolata ve bisküvi imalatında, dünyanın yıllık iç fındık tüketimi 300.000 tonu aşmıştır. Fındık unu, çikolatalı ürünlerin temel unsurudur.

Türkiye'de fındığın oniki değişik çeşidi yetiştirilmektedir. Fındığın genel bileşimindeki ortalama değerler, bilimsel olarak saptanmıştır. Fındıktaki yağ yüksek oranda doymamış yağ asitlerinden oluşmuştur. %60-70 oranındaki bu yağ, tamamen vücuda yararlıdır. Fındık yağı vücut ısısının korunmasından yağda eriyen vitaminlerin taşınmasına kadar birçok görevi yerine getirir. Fındık yağındaki linoleik asit vücut tarafından üretilmez, dışardan alınır. Linoleik ve oleik asitlerkanda kolesterolün yükselmesini önler, kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu etki yaparlar. Fındık insan vücuduna yararlı karbonhidrat, protein ve yağ ile metabolizmayı düzenleyen B grubu vitaminler yönünden de zengin bir kaynaktır. kan yapımı ve ruhsal sağlık için gerekli olan B2 ve B6 vitaminleri, gelişme çağındaki çocukların beslenmesinde büyük önem taşır. Kalp ve diğer kasların sağlığı için en iyi besinlerden biri, E vitamini açısından çok zengin bir kaynak olan fındıktır. Bu vitamin, kalp ve diğer kasların sağlığı ve üretim sisteminin normal çalışması için gereklidir. Alyuvarların parçalanmasını önleyerek kansızlığa karşı koruyucu etki yapmaktadır. E vitamini, kanser yapıcı etmenlerin oluşmasını önler ya da oluştuktan sonra onları etkisiz hale getirerek vücudu korur. Kemiklerin ve dişlerin yapımı için gerekli olan kalsiyum, kan yapımında görev alan demir, büyüme ve cinsiyet hormonlarının gelişmesinde rol oynayan çinko için, en iyi bitkisel kaynaklardan birisi fındıktır. Sinirlerin uyarımı ve kas dokusunun çalışması için gerekli olan potasyumca da zengindir. Potasyum, magnezyum ve kalsiyum içeriği yüksek, sodyum miktarı düşük olan fındığın, kemik gelişimi ve sağlığı ile kan basıncının düzenlenmesinde büyük önemi vardır. Bu açıdan da fındık, sağlıklı yaşan için önemlidir. Beslenme uzmanları genel olarak günlük beslenmede fındık ve fındık ürünlerine daha fazla yer verilmesini önermekte. Dünya Kuru Meyve Tüketim Oranları 1998 yılı verilerine göre İç Fındığın Kullanım Alanları ; %80 çikolata sanayiinde (kıyılmışi dilinmiş, öğütülmüş olarak) bisküvi, şekerleme, tatlı, pasta, dondurma yapımında kullanılır. Çerez olarak da tüketilir.

Fındık Ham Yağının Bileşimi Fındık Ham Yağının Kullnım Alanları; Rafine edilip yemeklik yağ olarak, temizleyici, nemlendirici ve dağıtıcı olarak, gres yağı üretiminde, koruyucu boya endüstrisinde kurutucu olarak, kimyasal tepkimelerde katalizör olarak, ilaç ve kozmetik endüstrisinde yardımcı hammadde olarak, el ve lastik eldivenlerin dezenfeksiyonunda, tıbbi aparatların terilizasyonunda, yaraların pansumanında, kadın-doğum hastalıkları, deri-ağız hastalıklarında antiseptik olarak, sanayide yüzey aktif maddesi, korozyon inhibitörü, yağlama, metal kesme yağları, metal temizleme ve asfalt plaka üretiminde. Ayrıca, yağ çıkarılması ile arta kalan küspe, yüksek oranda protein içermekte olup (%38-45), hayvan yemi olarak yem sanayiinde kullanılmaktadır. Fındık Kabuğunun Kullanım Alanları: Fındık kabuğu, fındık üretilen yörelerde değerli ve yüksek kalorili yakacak olarak kullanılır. Fındık kabuğundan, kontralit yapılır, boya sanayiinde yararlanılır, kömürleştirme yolu ile biriket kömürü, aktif kömür ve sınai kömür elde edilir. Fındık Yaprağının Kullanım Alanları: Fındık yaprağı ve meyve zurufları, tabii gübre olarak yeniden fındık bahçesine ve tarım alanlarına döner.

Fındık Üzerine Bir Mani Fındık kırdım iç ettim Yaylalara göç ettim Yarim senin yüzünden Ben bu canı hiç ettim Fındık dalında dilek Vay sana yanmış yürek Sen nelere dayandın Buna da dayan yürek İyi bu sene püsler Bahçeyi emek süsler Fındığa on ay kaldı Yine gülecek yüzler Fındık dalda sararmış Yaprakları kararmış Yarim beni kaybetmiş Bahçelerde ararmış Fındığı harman ettim Derdimi ferman ettim Hiç üzülme Fadimem Efkarım derman ettim

Fındıkla İlgili Yöreye Ait Sözcükler Aytlama : Fındık ağaçlarının budanması Çeç etmek : Fındığın kabuğunu ayırmak Çeç : Kabuğu çıkarılmış fındık Çotanak : Olgunlaşmış birkaç fındığın bri aradaki durumu Dozirlik : Fındıktan yapılan oyuncak Fındık ocağı : Dört beş fındık ağacının birlikte olduğu yer Fındık kancisi : Fındık içi Fındık culufu : Fındık kabuğunu saran yeşil kısım Gerevi : Fındık dallarını çekmeye yarayan ucu kanca şeklindeki ağaç sopa Goruk : İçi boş fındık Gıdık : Fındık toplamak için bele bağlanan küçük sepet Harar : Büyük fındık sepeti Irgat : Fındık işçisi İçhane : Fındığın fabrikada kırıldığı yer Karamuk : Bir fındık hastalığı Kavsul : Fındık kabuğu Kavsuk : Taze fındığın iç zarı Kesici : Fındık üretimini tahmin eden deneyimli kişi Köme : Pekmezden yapılan cevizli, fındıklı sucuk Masdı : Sepet yapmaya yarayan körpe fındık dalı Sayfan : Fındık harmanlarındaki küçük kulübemsi yapı Soğlama : Bahçede kalan son fındıkların toplanması Sürgün : Fındık dalının dibindeki körpe fidan Şelek : Hararla gıdık arası büyüklükteki sepet Tekleme : Dalda tek tük kalan fındıklar Tırmık : Fındık harman aleti Pürçek : Fındık salkımı Püs : Fındık dallarında çiçeklerin üst üste toplanmış hali.

yaylalar

İlçede yaylacılık çok gelişmiştir. Eskiden bölge halkı hayvan otlatmak için yaylaya göç etmekteyken son yıllarda temiz dağ havası alarak dinlenmek ve çeşitli yayla şenliklerine katılarak eğlenmek için yaylaya çıkmaktadır. Geçmişte yaylaya sadece yürüyerek ulaşılırken, günümüzde ulaşım motorlu vasıtalarla sağlanmasıyla yaylalara üç-dört saatte gidilip gelinmektedir. Yöre halkının çıktığı yaylalarda haziran, temmuz aylarında çeşitli şenlikler düzenlenmektedir. Yayla Şenlikleri ve Doğuşu Yayla şenliklerinin temelinde Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yaygın bir gelenek olan "OTÇU GÖÇÜ" yatmaktadır. Mısırlar 20-30 cm büyüdüğünde aralarda sık biten kısımların 30-40 cm açılacak şekilde sökülmesine "SIK KAZMA", dibindeki otların ikinci kez temizlenmesine ve fındık bahçelerindeki otların tırpan ve oraklarla biçilmesine de "OT BİÇME" denilmektedir.

Bu işlerden iyice yorulan ve işleri biten Cenikliler'in (köy ve şehirde oturanlar) yorgunluklarını atmak ve eğlenmek için genellikle temmuz ayı içinde yaylalara yaptıkları toplu gezi ve ziyaretlerine "OTÇU GÖÇÜ" denir. Zaman olarak mısır otunun alınması ile fındık toplamaya başlama arasında kalan 15-20 günlük süredir. Genellikle Perşembe ve Cuma günü yaylaya götürülecek yiyecek ve giyecekler paketlenir, yola çıkılır. Geçmişin getirdiği örf-adet gereği yolculuk sırasında pınar başlarında oturulur, yemekler yenir, türküler söylenir, horon oynanır... Bu güzel geleneklerin kaybolmaya yüz tuttuğunun sezinlenmesi üzerine eski günlerin tekrar yaşanması amacıyla yayla şenlikleri düzenlenmeye başlanmış ve büyük ilgi görmüştür.

BEKTAŞ YAYLASI Bektaş Yaylası'nda elektrik, su, telefon gibi altyapı mevcuttur. Yaz aylarında yöresel bir merkez haline gelen yaylada 80 yatak kapasiteli ve 2 yıldızlı Karagöl Oteli hizmet vermektedir. Yaz başlarında da yer yer kar görülen yaylada Kurttepe mevkii kışın kayak yapmaya uygundur. Burası diğer mevsimlerde de manzara seyir noktası olarak ilgi çekmektedir.

KARAGÖL DAĞLARI ve AYGIR GÖLÜ Karagöl Dağları, Dereli İlçesi'nin güneybatısında, Giresun-Ordu-Sivas illerinin birleşme noktasına yakın bir konumda, Giresun'un en yüksek ikinci dağı konumunda, 3107 metre yükseklikte bulunmaktadır. Karagöl Dağı'nda bulunan; Karagöl Krater Gölü çevresindeki çayırlarla kaplı alanlar yörenin en meşhur yaylalarından birini oluştururlar. Dağın kuzeybatısında Ordu İli sınırına yakın olan bölgede Elmalı, Bozat Taşı ve İnboynu onalarıyla çevrili 3107 metrelik Karagöl Tepesi'nin hemen altında bir buzul gölü olan Aygır Gölü bulunmaktadır. Doğuya doğru gittikçe dağdaki en büyük göl olan Karagöl Gölü ve bu köyün Aksu Köyü'ne doğru inen vadisinde Bağırsak Gölü bulunmaktadır. Bağırsak Gölü'nün biraz altında ise Eğrikaya Obası yer alır. Karagöl Dağları'nın en doğusunda bulunan 3040 metre yüksekliğindeki Kırklar Tepesi'nin kuzeybatı yamacında Camlı Göl, doğu yamacında Sağrak Göl bulunur. Sağrak Göl'ün alt tarafındaki vadide ise Kanıağıl, Avşar, Yukarı Belen ve Aşağı Belen obaları yer alır. Yürüyüş sporlarına çok elverişli olan Karagöl dağlarında yaz aylarında rehber eşliğinde yürüyüş yapılabilir.

PAŞAKONAĞI YAYLASI Denizden 1450 metre yüksekliktedir. Yayla'ya Piraziz İlçesi'nden ulaşılmaktadır. Paşakonağı Yaylası saır, mor ve beyaz açelyaları (orman gülleri), derin vadileri ve bu vadilerdeki şelaleleri ile ünlüdür. Yaylada konaklamak için, 5 kilometre uzaklıktaki Sarıalan Orman Tesisleri'nden yararlanılabilir. Tesisin bulunduğu geniş çayırlık alanda çadır kurmak mümkündür. Yaylada gezip görülebilecek doğal güzellikler Karasay Şelalesi, Geçilmez Vadisi, Çiğseli Gölü ve Kızılot Çayırı'dır.

ÇAMBAŞI YAYLASI Ordu İli'nin 61 km güneyindedir. 1250 metre rakımlı yaylada altyapı hizmetleri kısmen tamamlanmıştır. Yaylada, bakkal, kır kahvesi, kasap, et lokantası, seyyar sağlık ocağı hizmet vermektedir. Temel ihtiyaç malzemeleri, yayladaki lokanta ve bakkallardan karşılanabilir. Konaklama için pansiyonlar b

Sarıalan Orman Dinlenme Tesisleri

Bozattaşı Obası

İnboynu Obası

Kaleboynu Obası

Rızvan Obası

Murtaz Obası

Bektaş Yaylası

Bozat Taşı Obası'ndan Karagöl Dağı Zirve

pizariz festivaller

İlki 2004 yılında düzenlenen Geleneksel Piraziz Festival programı 3 günlük yoğun katılım ve paylaşımlarla ülkemizin festival etkinlikleri içinde yerini almaya başladı. önümüzdeki yıllarda çok daha görkemli kutlamalara sahne olacak festivalimiz gerek ilçede yaşayan vatandağlarımızı, gerekse ilçe dışındaki hemşehrilerimizi ve Piraziz dostlarını kaynaştırma görevini çok iyi yerine getirmekte...
	Açılışı Piraziz'de yapılan festival etkinlikleri Bozat Beldesi'nde konserlerle sürdü. Yerli ve yabancı halk olyunları ekibi, yarışmalar, mehter takımı, havai fişek gösterisi, yöresel yemek tanıtım, tadım ve yarışması yoğun sosyal ve kültürel etkinliklerle her yıl düzenlenecek.
	Bütün Piraziz'li hemşehrilerimizi ve Piraziz dostlarını festivalimize katılmaya, renklendirmeye davet ediyor, bekliyoruz...

Bozat Beldesi'ndeki Konser	Muazzez Ersoy Konseri
	Katılımcılar İçin Plaketler
Gürcistan Halk Oyunları Ekibi	Gürcistan Halk Oyunları Ekibi
Giresun Halk Oyunları Ekibi	Giresun Halk Oyunları Ekibi
	Yemek Yarışması
Yemek Yarışması	Yemek Yarışması
Yemek Yarışması

GİRESUN İDARİ TARİHÇE

İDARİ DURUM VE TARİHÇE Giresun iline bağlı 15 ilçe, 3 bucak, 548 köy, 153 mahalle bulunmaktadır. İl merkezi, ilçe ve beldelerde toplam 33 belediye teşkilatı vardır. Merkez ilçede, Merkez, Çaldağ ve Duroğlu olmak üzere toplam (3) belediye, Bulancak'ta ise, merkezin dışında Kovanlık, Çanakçı'da merkezin dışında Karabörk, Dereli'de Yavuzkemal, Espiye'de Soğukpınar, Eynesil'de Ören, Görele'de Çavuşlu, Aydınlar, Köprübaşı, Keşap'ta Karabulduk, Yağlıdere'de Üçtepe belediyeleri bulunmaktadır. Duroğlu, Yavuzkemal ve Soğukpınar belediyeleri yeni teşkilatlanmaktadırlar. Giresun ili 1920 yılına kadar Trabzon iline bağlı kalmış, bu tarihte müstakil mutasarrıflık, 1923 yılında il olmuştur. 1923 yılında Giresun ili, merkez, Tirebolu ve Görele ilçeleri ile bunlara bağlı Bulancak, Keşap ve Espiye bucaklarından ibarettir. 1933 yılında Şebinkarahisar ilinin kaldırılması sonucunda, Şebinkarahisar merkezi ve Alucra ilçeleri Giresun iline bağlanmıştır. 1934 yılında Bulancak, 1945 yılında Keşap, 1957 yılında Espiye, 1958 yılında Dereli, 1960 yılında Eynesil, 1987 yılında Piraziz ve Yağlıdere, 1990 yılında Çanakçı, Güce, Doğankent ve Çamoluk ilçelerinin kurulması ile ilçe sayısı 15 olmuştur.

TARİH

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE GİRESUN Giresun, Anadolu'nun kuzeydoğusunda, yeşille mavinin kucaklaştığı Karadenizin inci kentlerinden birisidir. Şehir, denize doğru uzanan yarımadanın üzerinde yer almaktadır. Yarımadanın karşısında Karadenizin tek adası olan Giresun Adası (Aretias), kentin bir kolyesi gibi durmaktadır. Şehrin nerede kurulduğu ve kimler tarafından iskan edildiği konusu tartışmalıdır. Bu tereddüt M.Ö. 350 yıllarına ait kaynaklarda da yer almaktadır. Coğrafyacı Strabon, Farnakia dediği şehrin; bugünkü Giresun kentinin olduğu yerde kurulduğu üzerinde durmuştur. Romalı idareci Arrien Farnakia'nın eski adının Kerasus olduğunu belirtmiş ve buranın Sinoplular tarafından kurulduğunu yazmıştır. Şehir hakkında Roma, Bizans ve Rum Pontus İmparatorluğu dönemine ait tatminkar bilgiler yoktur. Eski Anadolu tarihi araştırmalarında, şehir ve kasaba tarihlerinde dil incelemeleri sonucunda, bu bölgede M.Ö. 2000'li yıllardan beri Türk varlığının mevcut olduğu anlaşılmıştır. M.Ö. 7.y.y.da İskitlerin Karadenize göç etmesi ile Oğuz unsurları da bu bölgeye yerleşmişlerdir. Bu bölgede Oğuz boylarından Yazır, Döğer, Avşar, Karkın, Halaç'ların; Akhun, Kuşan, Peçenek, Hazar, Hun, Kıpçak Türklerinin yerleşimi mevcuttur. Karadeniz bölgesinde, ilk ve orta çağlarda, İskit, Kimmerler, Hun, Hazar, Bulgar, Uz, Peçenek göçlerinin sonucu Türk iskanının olduğu, Karadeniz ağızlarının fonetik ve morfolojik yapısıyla birlikte yer adlarından da anlaşılır. Giresun'un batı yakasındaki Çıtlakkale mahallesinin adının Deliorman ve Selanik civarından gelerek buraya yerleşmiş olan Türk topluluğu Çıtaklardan geldiği, bölgede konuşulan lehçenin ve kültür unsurlarının Çıtak ve Gagavuz Türklerinin ki ile benzerlik gösterdiği görülür. Hitit İmparatorluk dönemi tabletlerine dayanan tarihi kaynaklarda, Giresun'un Azzi Bölgesi sınırları içinde kaldığı anlaşılmaktadır. Karadeniz bölgesinde 90'a yakın koloni şehri kuran Miletoslular, Giresun ve Tirebolu şehirlerinin de kurucularıdır. Amaçları bu bölgeyi kendilerine yurt edinmek olmayıp, buraların her türlü yer altı ve yer üstü kaynaklarını sömürmekti. Bu yüzden yerleşim birimlerinin korunabilecek kısımlarını alıp buralara yerleşmişlerdir. Çevresinde önemli gümüş ve demir üretim yerleri olan Giresun'a Romalılar tam bir hakimiyet kurmamışlardır. Onların döneminde bu bölgede para basıldığı rivayet edilmektedir. Roma idaresinin ilk dönemlerinde Romalı yazarlardan Ammianus Marcel'e göre Romalı komutan Lucullus buraya geldiğinde yabani kiraz ağaçlarını görmüş ve bu ağacın fidanlarını Roma'ya götürmüştür. Bu bilgi kirazın dünyaya Giresun'dan yayıldığı inancının kaynağı olmakla birlikte Roma'da daha önce de kirazın varolduğu belirtilmektedir. Giresun Romalıların ardından Bizanslıların denetimine geçmiştir. Bizans egemenliği döneminde Yunan medeniyetinin büyük bir hızla gelişip yayılmasına karşılık, Yunan soyu gittikçe zayıflamıştır. Bu sebeple, Bizans İmparatorları, ülkelerinin içerisinde yaşayan ve başka soydan gelen insanları asimle etmeye çalışmışlar ve bu yolda en çok dil ve dinden yararlanmışlardır. Doğu Karadeniz'in ormanlık alanlardaki kabileleri itaat altına almak için ormanlar kesilerek yollar açılmış, yol boylarına muhafız kulübeleri yapılmış, hatta bir miktar Hıristiyan Bulgar Türk'ü de getirilip bölgeye yerleştirilmiştir. Bizanslılar bu yolda çaba harcarken 705 yılında ilk kez Müslüman Arap orduları bölgeye gelip İslamlığı tanıtmaya başlamıştır. Anadolu Selçuklu Devletine vergi vermeyi kabul eden ve 1244'te Moğolların egemenliği altına giren Trabzon Türklerin bir eyaleti haline gelmiştir. Trabzon'a bağlı bulunan Giresun ve çevresi Moğol nüfuzu altına girmiştir. İşte bu sırada, Oğuzların Üçok koluna mensup boylardan biri olan Çepniler; Ordu, Giresun ve Trabzon illeri sınırlarına yerleşmeye başlamışlardır. Bayram Bey, Ordu ve çevresini kontrol altına alan Çepni Türkmenlerinin beyidir. Oğlu Hacı Emir Bey döneminde bu bölgeye "Bayramlu Beyliği" denilmeye başlanmıştır. O da aynı şekilde Trabzon Rum İmparatorluğunu sıkıştırmaya devam etmiş olup, Hacı Emir Beyin Oğlu Emir Süleyman Bey de, 1397'de Giresun'u fethetmiştir. Böylece onun zamanında Giresun ve çevresinin fethi ve Türkleşmesi tam manasıyla sağlanmıştır. Bu beylik iç ve dış çatışmalar sonucu zayıflayıp Sivas Hükümdarı Kadı Burhaneddin'in hakimiyetine girmiş ve dolayısıyla Giresun da bu devletin sınırları içinde kalmıştır. Bugüne kadar yanlış bir kanaat olarak Giresun'un Türkleşmesi Fatih Sultan Mehmet'in 1461'de Trabzonu fethiyle beraber gösterilmiştir. Giresun'un Osmanlı Devletine bu tarihte katıldığı doğrudur. Oysa Giresun'un Türkleşmesi 1397'de Bayramlu Çepni Türkmen Beyi Emir Süleyman Beyin Giresun'u fethetmesiyle gerçekleşmiştir. Bu yanlış kanaat yüzünden Giresun'da onun adını taşıyan hiçbir eser bulunmamaktadır. Dolayısıyla Giresun'un ilk fatihi tanınmamaktadır.

YÜKSEK ÖĞRENİM VE ÜNİVERSİTE



YÜKSEKÖĞRETİM DURUMU

GİRESUN ÜNİVERSİTESİ	KURULUŞ TARİHİ	ÖĞRETİM ÜYE VE GÖREVLİSİ	ÖĞRENCİ SAYISI
Fen-Edebiyat Fakültesi	1998	55	710
Eğitim Fakültesi	1992	49	1.690
İktisadi ve İdari Bil.Fak	2003	12	140
Giresun Meslek Yüksek Okulu	1976	33	2.430
Giresun Sağlık Mes. Yüks. Ok.	1992	10	303
Tirebolu Meslek Yüksek Okulu	1992	14	746
Ş.Karahisar Mes. Yüks. Okulu	1998	48	1.903
Alucra Meslek Yüksek Okulu	2005	4	183
TOPLAM		225	8.105

Giresun Üniversitesi 2006 yılında
kurulmuştur. Üniversite’de; Eğitim Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi,
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Meslek Yüksekokulu, Sağlık
Yüksekokulu, Şebinkarahisar Meslek Yüksekokulu, Tirebolu Meslek
Yüksekokulu ve Alucra Meslek Yüksekokulu olmak üzere 3 Fakülte, 5
Yüksekokulda toplam 8.105 öğrenci yükseköğrenim görmektedir.

Giresun’da Üniversite kampus alanında Kredi ve Yurtlar
Kurumuna ait 850 öğrenci kapasiteli bir öğrenci yurdu ve şehir
merkezinde 500 öğrenci kapasiteli bir öğrenci yurdu olmak üzere 2 resmi
yükseköğrenim öğrenci yurdu, ayrıca 564 öğrenci kapasiteli 6 adet özel
öğrenci yurdu bulunmaktadır

Mevcut binanın öğrenci hizmetine
yetmediği görüldüğünden şehir merkezinde mülkiyeti Türk Hava Kurumuna
ait bina kurumumuzca 04.11.1998 tarihinde satın alınmış; tadilat
işlemleri tamamlanarak 2000-2001 öğretim döneminde 426 kapasite ile
hizmete açılmıştır. İlimiz Erikliman mevkiinde müdürlüğümüze ait
6.613,33 m2 arsa üzerine 3 blok halinde olmak üzere bloklar yapılmış
olup; Yer teslimi17.01.2006 tarihinde yapılan binalarımız 2007-2008
eğitim-öğretim döneminde 717 kapasite ile hizmete açılmıştır. Böylece
müdürlüğümüz blokları 963 kız, 804 erkek olmak üzere toplam 1.767
kapasiteye ulaşmıştır.

İl merkezinde bulunan bu yurtların yanı
sıra Şebinkarahisar ilçesinde 500, Tirebolu ilçesinde 100 öğrenci
kapasiteli yükseköğrenim öğrenci yurtları bulunmaktadır.

İLİMİZDE SAĞLIK HİZMETLERİ





Giresun İl Sağlık Müdürlüğü Hükümet Konağı 3 ve 4 üncü
katlarda faaliyetlerini sürdürmektedir. İl genelinde 13 Hastane, 63
sağlık Ocağı, 132 sağlık evi bulunmaktadır. Sağlık Müdürlüğü bünyesinde
127 uzman hekim, 198 pratisyen hekim, 26 diş hekimi, 735 hemşire, 485
ebe, 199 sağlık memuru görev yapmaktadır. 1 i özel, diğerleri devlet
hastaneleri bünyesinde olmak üzere toplam 7 adet Diyaliz Merkezi, 1 i
İl Merkezinde 1 i de Bulancak İlçesinde olmak üzere 2 adet Tıp Merkezi
mevcuttur. Ayrıca İl Merkezinde 3 Dal Merkezi, 2 Özel Görüntüleme
Merkezi ve 1 i İl Merkezinde, 2 si de ilçelerde olmak üzere 3 adet özel
poliklinik bulunmaktadır. 8 i İlçelerde, 25 i de Merkezde olmak üzere
33 uzman hekim muayenehanesi ile il genelinde 32 adet özel diş
muayenehanesi vardır.
Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele

İl Sağlık Müdürlüğü sürdürdüğü
başarılı aşılama çalışmaları ile son yıllarda aşılama oranlarını %90’ın
üzerine taşımıştır. Ayrıca Kuş Gribi ve Kene Isırması ile ilgili
sürdürdüğü eğitim çalışmaları ile bu hastalıkların ilimizde görülme
oranlarını yok denecek düzeylere getirmiştir.
Yataklı Tedavi Kurumları

KURUM ADI	YATAK KAPASİTESİ	DOKTOR SAYISI	TOPLAM PERSONEL	YILLIK HASTA SAYISI
Giresun Devlet Hastanesi	350	70	482	530.381
Giresun Kale Devlet Hastanesi	120	32	239	255.332
Göğüs Hastalıkları Hastanesi	120	8	115	35.316
Kadın D. ve Çocuk Hast. Hastanesi	130	19	208	147.739
Alucra Devlet Hastanesi	50	7	51	45.426
Bulancak Devlet Hastanesi	100	17	149	149.601
Dereli Devlet Hastanesi	30	7	66	57.169
Espiye Devlet Hastanesi	59	11	99	129.078
Tirebolu Devlet Hastanesi	80	16	128	155.904
Şebinkarahisar Devlet Hastanesi	105	14	86	77.195
Görele Devlet Hastanesi	100	19	134	131.712
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi	35	4	51	35.102
Yağlıdere Devlet Hastanesi	41	8	39	56.446

Sağlık Ocakları ve Sağlık Evleri

Giresun Sağlık Müdürlüğüne bağlı 63 sağlık Ocağı, 132 sağlık evi bulunmaktadır. Bunların listesi aşağıda görülmektedir.

Sağlık Ocakları ve Sağlık Evleri

Giresun Sağlık Müdürlüğüne bağlı 63 sağlık Ocağı, 132 sağlık evi bulunmaktadır. Bunların listesi aşağıda görülmektedir.

İLÇE	BAĞLI SAĞLIK OCAĞI SAYISI	BAĞLI SAĞLIK EVİ SAYISI
Merkez	12	17
Alucra	-	11
Bulancak	7	10
Çamoluk	3	4
Çanakçı	2	1
Dereli	5	10
Doğankent	1	-
Espiye	4	9
Eynesil	2	2
Görele	7	17
Güce	3	2
Keşap	3	9
Piraziz	3	7
Tirebolu	6	10
Şebinkarahisar	4	12
Yağlıdere	1	11
TOPLAM	63	132

112 Acil Sağlık Hizmetleri

Ambulans takip sistemi ile tüm
ambulansların kolayca izlenebildiği ve en kısa sürede olay yerine
intikal eden 112 istasyonlarımız il genelinde tüm ilçelerde toplam 17
Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonu ve 49 Ambulans ile hizmet vermektedir.
Yeşil kart Durumu

İlimizde yeşil kartlı kişilerin dağılımı aşağıda ki gibidir.

İLÇE	AKTİF	PASİF
Merkez	10,658	9,184
Alucra	1,790	1,440
Bulancak	12,568	8,363
Çamoluk	865	943
Çanakçı	1,804	1,241
Dereli	7,752	2,983
Doğankent	1,092	1,196
Espiye	9,306	3,638
Eynesil	1,884	896
Görele	2,112	447
Güce	2,772	730
Keşap	3,208	2,229
Piraziz	3,335	651
Şebinkarahisar	4,486	1,421
Tirebolu	4,133	3,471
Yağlıdere	7,265	4,142
TOPLAM	75,030	42,975

Çevre Sağlığı Çalışmaları

Sağlık Müdürlüğümüzce yürütülen
çalışmalarda belediyelerden il merkezinde haftada bir, ilçelerde 15
günde bir, köylerden ise 3 ayda bir aldıkları su numuneleri ile içme
sularının durumlarını kontrol etmektedir. Ayrıca her yıl Mayıs ayında
başlayıp Eylül ayına kadar süren deniz suyu inceleme çalışmaları
yapılmaktadır. 2007 yılında yapılan çalışmalarda Giresun Denizinin
temiz ve sağlıklı olduğu görülmüştür.
2007 Yılında Alınan Su Numunelerinin İnceleme Sonuçları

	BAKTERİYEL		KİMYASAL		TOPLAM
	Uygun	Uygun Değil	Uygun	Uygun Değil	Uygun	Uygun Değil
Belediyeler	2347	934	881	215	3071	1067
Köyler	1578	1472	960	215	2537	1685
Genel Toplam	3925	2406	1841	430	5608	2752

Anne – Çocuk Sağlığı

2007 yılında sağlık
sistemi göstergelerinden olan Anne Ölüm Hızı yüz binde 43, Bebek Ölüm
Hızı ise binde 7,79 olarak gerçekleşmiştir. Yürütülen çalışmalarla 2005
yılında İlimiz Bebek Dostu İl unvanını almıştır.

GİRESUN MUTFAĞININ ÖZELLİKLERİ

g i r e s u n y e m e k l e r i g i r e s u n m u t f a ğ ı

GİRESUN MUTFAĞININ ÖZELLİKLERİ





Tarihsel süreç içerisinde bir çok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan İlimiz, zengin bir kültür mirasına sahiptir. Bu kültürün önemli bir yanını “Mutfak Kültürü” oluşturur.



Anadolu’nun
kuzey bölgesinde yer alan Giresun bir geçiş merkezi olması, farklı
iklim ve coğrafyalara sahip bulunması nedeni ile kıyı kesimlerde ot,
yapraklar ve deniz ürünlerinden oluşan yemekler hakimken;
Şebinkarahisar, Alucra ve Çamoluk gibi iç kesimlerdeki İlçelerimizde
ise tahıl ürünlerine dayalı hamur işleri ile hayvancılığa dayalı et
yemeklerinin ağırlıkta olduğu görülür. Bu farklılıklar araç-gereçte,
pişirmede ve mekanlarda kendini gösterir.



Yılın
dört mevsimi eksik olmayan yağışlar ve bol rutubet nedeniyle Giresun
tabiatı, zengin bitki örtüsü ile kaplıdır. Bu durum mutfak kültürünü
doğrudan etkilemiştir. Yörede yiyecekler genel olarak otsu bitkiler, ot
yaprakları, diken uçları, sebzeler ve mantarlardan oluşmuştur. Yaz
mevsimi bunlar günlük taze olarak tüketilir. Kışlık yiyecekler
fırınlanmış kuruluklar, tuzlular, turşular, konserveler, pekmez ve
reçeller, kompostoluk ve çerezlik olarak hazırlanırlar.



Giresun bir sahil şehri olduğu için mutfağında deniz ürünlerinin önemli bir yeri vardır. Hamsi, Mezgit, İstavrit,
Palamut, Kefal, İzmarit, Tirsi, Barbun, Sargan, Kötek ve Midye en
yaygın türlerdir. Ayrıca derelerimizde doğal olarak yetişen alabalık
çok değerlidir. Son yıllarda kültür balıkçılığı oldukça gelişme
göstermiştir. Genel olarak Havuz Alası ve Somon balıkları yetiştirilir.




Yaylalarımızda
ve köylerde yapılan hayvancılığa bağlı olarak beyaz peynir (tecen),
deri peyniri (tulum), küp peyniri ve çökelek yapılır. Küp peyniri ve çökelekler güveçlerde yazdan toprağa gömülerek kışa saklanırlar.



Giresun
Ekonomisi ve Kültüründe ağırlıklı yeri olan fındıktan, çok çeşitli
tatlı ve pastalar yapılmaktadır. Ayrıca ekmek fırınlarında çıkarılan
Giresun’a özgü pekmezli simit (susamsız) dikkati çekmektedir.



Şebinkarahisar İlçemizde yapılan cevizli, fındıklı, çedeneli, sade pestiller oldukça lezzetlidirler.



Giresun’da
doğal bitkilerin bir kısmı kurutularak içecek olarak kullanılır. Bu
bitkiler; kekik, ıhlamur, nane, çay, taflan yaprağı, kuşburnu ve yayla
papatyalarıdır. Bunların dışında İlimizde bol miktarda çay yetiştirilir. Lezzetli ayranların yanı sıra pekmez, reçel ve marmelatlar sulandırılarak soğuk içecek olarak kullanılırlar.

g i r e s u n y e m e k l e r i g i r e s u n m u t f a ğ ı

Giresun
hanımları, her şeyde olduğu gibi yemek yapımındaki becerileri ile de
tadı, lezzeti birbirinden güzel, yüzlerce çeşit yemeği geliştirip
sofralara sunmakla kendi kültürlerini oluştururken, Anadolu mutfak
kültürüne de büyük katkıda bulunmuşlardır.



Sonuç olarak “Giresun Mutfak Kültürü” kendine özgü nitelikleri ile incelemeye değerdir.
GİRESUN MUTFAĞINDA KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER








GİRESUN MUTFAĞINDA KULLANILAN ARAÇ - GEREÇLER

AMBAR	: Buğday, un, bulgur gibi malzemelerin saklandığı büyük ahşap sandık.
AŞANA	: Mutfak.
BAKRAÇ	: Bakırdan yoğurt kabı.
ÇANGAL	: Sebzelerin dik durması için destek olarak kullanılan çubuk.
ÇARDAK	: Ağaç dallarından yapılan kafesli çatı.
ÇENTİK	: Yünden, işlemeli, renkli küçük çanta.
ÇORT	: Dikenlik.
ÇÖTEN	: Fındık çubukları ile örülerek yapılan içerisine darı konulan küçük yapı.
ÇÖMLEK	: Topraktan pişirilerek yapılan küpün küçüğü.
DAARCUK	: Meşin Çanta.
DALBAZ	: Raf.
DASTAR	: Keçi kılından yapılan bir çeşit kilim.
DEPÜK	: Kuru.
DİBEK	: İçinde buğday, mısır dövülen büyük taş yada ahşap havan.
DUTAK	: Sıcak kapları tutmaya yarayan bez.
ELEK	: Eleme işi yapılan, kasnağa gerilmiş sık gözenekli araç.
EVŞEN	: Ekmek pişirmede kullanılan küçük demir kürek.
FIÇI	: Ahşaptan yapılan silindir şeklinde göbekli saklama kabı.
GELDER	: Fıçı.
GELBERİ	: Bir çeşit kürek.
GEREVİ	: Ağaç dallarını çekmeye yarayan çatal ağızlı dal parçası.
GIDIK	: Küçük yumurta sepeti.
GIRNAP	: Sicim.
GOLAN	: Geniş kemer şeklinde, yün ipliğinden dokunarak yapılan, yük taşımada kullanılan ip
GUFA	: Kuyudan su alınan tahta kap.
GUMBUL	: Çubuktan örülen bir çeşit sepet.
GÜĞÜM	: Kulpu olan, emziksiz, bakır su kabı.
GÜVEÇ	: Topraktan pişirilerek yapılan küpten küçük saklama kabı.
HALASTAR	: Bakırdan küçük su kabı.
HAN	: Eskiden yol kenarlarında kurulan büyük konaklama evi.
HARAR	: Büyük fındık sepeti.
HAVAN	: Ahşap yada tunçtan yapılmış çukur dövme, ezme kabı.
HEYBE	: Kilim yada halıdan yapılan torba.
İBRİK	: Su koyulan emzikli kab.
İLİSTİR	: Metal den yapılmış delikli süzgeç.
KALBUR	: Eleğin iri gözeneklisi.
KEŞKÜL	: Su kabağından yapılan su kabı.
KEVGÜR	: Metalden delikli büyük kepçe.
KİLER	: Yiyeceklerin saklandığı erzak odası.
KONAK	: Büyük eski ev.
KÜLEK	: Süt, yağ ve pekmez gibi yiyeceklerin konduğu ahşap kap.
KÜP	: Geniş karınlı, dibi dar topraktan yapılmış, turşu, su veya pekmez kabı.
KÜRÜN	: Çeşme sularının, içinde toplandığı ahşap yada taştan küçük havuz.
MANGAL	: İçerisine ateş közü konan bakır yada pirinç çukur kap.
MAŞRABA	: Bakırdan yapılan su içme kabı.
MEREK	: Ot saman deposu.
SACAYAK	: Ateş üzerine konan, metalden yapılmış, üç ayaklı tencere altlığı.
SAHAN	: Bakırdan yapılmış yemek kabı.
SERENTİ	: Kuru yiyeceklerin saklandığı dört ayak üzerinde duran ahşap, çatılı oda.
SİNİ	: Üzerinde yemek yenilen iri, bakır, yuvarlak, ince kenarlı yemek altlığı.
SİTİL	: Kuyudan su çekmeye yarayan su kabı.
SOFRA	: Üzerinde yemek yenen yuvarlak ayaklı altlık.
ŞELEK	: Orta boy sırt sepeti.
ŞENLİK	: Evin önündeki sebze bahçesi.
ŞIRANHA	: Üzüm ezilen ahşap kap.
TAM	: Küçük kulübe.
TEKNE	: İçinde hamur yoğrulan, ekmek doldurulan ahşap kap.

GİRESUN YEMEKLERİNDE KULLANILAN MALZEMELER



GİRESUN YEMEKLERİNDE KULLANILAN MALZEMELER


Giresun yemeklerinin malzemeleri insanı etkileyen bir doğallığa, tazeliğe ve güzelliğe sahiptir. Bu malzemelerin başında yemeklik olarak kullanılan Karalahana, Sırgan, Pezik, Madımak,
Galdirik, Mantar, Sakarca, Çileklik, Mendek, Merulcan, Marul,
Maydanoz.... gelir. Hayvansal besinlerden süt, yoğurt, yumurta,
tereyağı, süzme, bal, peynir, çökelek en yaygın olarak kullanılan
malzemelerdir.



Bunların
yanında mutfaklarda, kilerlerde ve serentilerde saklanarak yerine göre
kullanılan malzemeler de mevcuttur. Bu malzemeler şunlardır;

KURULUKLAR	: Fırın fasulyesi, fırın darısı ve unları, soğan, sarımsak ve tahıllar, yufka, kadayıf, patates
PEKMEZLER	: Taflan pekmezi, üzüm Pekmezi, Armut, Elma Pekmezi, Töngel Pekmezi.
REÇELLER	: İncir, Üzüm, Kiraz, Ayva, Vişne, Kızılcık, Şeftali, Elma reçeli.
TURŞULAR	: Fasulye, Salatalık, Yeşil Domates, Biber, Beyaz Lahana Turşusu.
TUZLULAR	: Fasulye, Mantar, Yeşil Domates, Hamsi Tuzlusu
SALÇALAR	: Biber, Domates Salçası.
BAHARATLAR	: Karabiber, Kırmızı biber, Nane, (Anuk) Kekik, Reyhan.
ÇEREZLER	: Fındık, Ceviz, Kestane, Çemiç, Pestil, Çedene, Pıtlak Mısırı, Kabak Çekirdeği.
SICAK İÇECEKLER	: Çay, Ihlamur, Nane, Kekik, Kuşburnu, Papatya.