Şeyh Bedrettin

[bjkli]

ŞEYH BEDRETTİN[/size]Edirne
yakınlarında, bugünkü Yunanistan topraklarında bulunan
Simavna kasabasında doğmuştur. Babası Selçuklu Sultanı II.
İzzeddin Keykavus'un torunu olduğu söylenen Abdülaziz'in oğlu
İsrail, annesi ise Rum asıllı bir hristiyan iken müslüman
olan Melek Hatun'dur. Babasının mesleği nedeniyle Simavna Kadısı Oğlu
diye tanınmıştır. Edirne'nin Osmanlılar tarafından alınmasından sonra
ailesi ile buraya yerleşmiştir. Şeyh Bedreddin ilk tahsiline babasının
yanında başladı. Daha sonraları Şahidi adlı bir hocadan ders aldı.
Mevlana Yusuf'tan sarf ve nahiv okudu. Koca Efendi diye de bilinen
Bursa Kadısı Şeyh Mahmud ile oğlu Musa Çelebi'nin I. Bayezid'in
refakatinde Edirne'ye gelmeleri üzerine, ileride astronomi ve
matematik alanlarında büyük şöhret kazanacak olan Musa
Çelebi ile birlikte Koca Efendi'den ders almaya başladı; bu
arada Mevlana Yusuf'un yanında fıkıh öğrenimine de devam etti.



6 ay sonra Musa Çelebi ve amcası Abdülmü'min'in oğlu
Müeyyed ile birlikte 1 yıl süre ile Bursa Kaplıcaları
Medresesi'nde yine Hoca Efendi'nin derslerini takip ettiler. Bu 3
öğrenci Bursa'dan Konya'ya gittiler ve orada Mevlana Feyzullah'tan
mantık ve astronomi dersleri aldılar. 1 yıl sonra Musa Çelebi
Semerkant'a giderek Uluğ Bey'in astronomi hocası olurken Bedreddin
Simavi ve Müeyyed 1381'de Şam'a gittiler. Fakat Veba salgını
nedeniyle Küdus'e dönerek Mescid-i Aksa'da İbnü'l
Askalani'den hadis okudular. Daha sonraları Türk Beyi Ali
Keşmiri'nin himayesinde Kahire'ye gittiler. Ali Keşmeri verdiği yemekte
yapılan ilmi sohbet sırasında orada bulunan Şah el-Mantıki, Bedreddin
Simavi'yi çok beğenmiş, bunun üzerine Bedreddin Simavi
kendisinin en gözde öğrencisi olmuştur. 1383'te Hac
için Mekke'ye giden Şah, Bedreddin Simavi'yi de yanına alır.

Sultan Berkuk, Bedreddin'in başarısını öğrenmiş, bunun
üzerine oğluna ders vermesi için kendisini saraya davet
etmiştir. Bedreddin Üç yıl bu görevde kalmıştır.
Sultan Berkuk, hocası olan Ahlatlı Şeyh Seyyid Hüseyin ile
Bedreddin Simavi'nin tartışmalardaki başarılarından memnun kalmış ve
Bedreddin'i cariyelerinden Cazibe ile, Ahlatlı Hüseyin'i de onun
kardeşi Meryem ile evlendirmiştir. Bu evlilik onun ilmi ve fikri
hayatında bir dönüm noktası olmuş, baldızı Meryem'le yaptığı
tasavvufi sohbetler üzerine tasavvufun aleyhinde iken tavrını
değiştirerek Ahlatlı Şeyh Hüseyin'e intisap etmiştir. Bir
süre sonra hastalanan Bedreddin Simavi doğuya bir geziye
çıktı.

1402-1403 yıllarında Tebriz'e giderek Timur'un otağında İranlı
alimlerle yaptığı tartışmalarda Timur'un ilgisini çekmiştir.
Daha sonra Kahire'ye geçen Bedreddin Simavi, Şeyhinin
gözetiminde çilesini doldurdu ve onun ölümü
üzerine şeyhlik makamına geçmiştir. Diğer şeylerle arası
açılınca Edirne'ye dönmeye karar verdi. Filistin, Şam ve
Halep üzerinden Konya'ya geçmiştir. Daha sonra Tire'ye
geçerek isyan hareketlerinin ileri gelenlerinden
Börklüce Mustafa ile tanıştı. Daha sonraları İzmir'e
geçti ve burada bir başka isyan hareketinin elebaşısı olan
Torlak Kemal ile tanıştı.

Şehzadeler mücadelesi sırasında Bayezid'in oğullarından Musa
Çelebi'nin kardeşi Süleyman Çelebi ile yaptığı savaş
sonunda Edirne'yi ele geçirmesi üzerine Şey Bedreddin
kazaskerliğe tayin edildi ve aktif olarak siyasi hayata atıldı. Musa
Çelebi'nin kardeşi Mehmed Çelebi karşısında yenik
düşmesiyle 1413'te Şeh Bedreddin ailesi ile birlikte İznik'e
sürgün edildi. Kendisine 1000 akçe maaş bağlandı fakat
bu durumu kabulenmeyerek siyasi teşkilatlanmayı sağlamak üzere
harekete geçti. Börklüce Mustafa'yı Aydın ve civarında
propaganda faaliyetleri için görevlendirdi.
Börklüce Aydın ve Karaburun'da binlerce sempatizan topladı.
Ancak onun bu faaliyetleri nedeniyle kendisinin sorumlu tutulacağından
kaygılanan ve bu gelişmelerin isyan hareketi başlatma imkanı
hazırladığını düşünen Şeyh, göz hapsinde olmasına rağmen
muhtemelenen 1416'da İznik'ten kaçmayı başarmış, Kastamonu'ya
giderek İsfendiyar Bey'e sığınmıştır. Tatar iline ulaşmak niyetinde
iken bu amacına ulaşamamıştır. Bunun üzerine Sinop Limanı'ndan bir
gemiye binerek Rumeli'ye geçmiştir. Önce Zağra, oradan da
Silistre, Dobruca ve Deliorman'a gitmiş ve buraya yerleşmiştir. Burada
taraftarları oldukça hızlı bir şekilde artmıştır.

Bu üç isyancının başarılarından endişelenen Sultan Mehmed,
Şeyh'in üzerine büyük bir kuvvet göndermiştir.
Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal bozguna uğratılmış, şeyin
adamları dağıtılarak, şeyh esir alınmıştır. Padişah'ın emriyle bir
heyet kurularak şeyh yargılanmıştır. Bu heyet Şeyhin, malı ve ailesi
korunmak şartıyla idamına karar vermiştir. Bu fetva üzerine Şeyh
Bedreddin 1420'de Serez'de idam edilmiş ve burada defnedilmiştir.
1961'de kemikleri, Sultan Mahmud'un Divanyolu'ndaki türbesi
haziresine defnedilmiştir.[/size]