Kültür Nedir-Kültür Hakkında ?

Kültür genel bir biçimde ve uygarlıkla eşanlamlı olarak” insan türünün hayatını yaşam tarzını tüm diğer yaşam tarzlarından ayıran unsurlar bütünü” diye ve daha özel olarak da”bir uygarlığı meydana getiren değerler toplamı” şeklinde tanımlanabilir.

Bir diğer ifade ile kültür bir toplumun; gelenek görenek sanat düşünce yapısı
tarihsel birikim ve sosyal kurumlar gibi varlıklarının
tümünü kapsayan ve bireyleri arasında duyuş ve
düşünüş birliğini sağlayan şekillenmiş kollektif maddi ve manevi değerleridir.
Her kültür ilkin öz gücüyle özünde barındırdığı gizli güçle gelişir ve süreklileşir. Bununla birlikte
tek bir kültür özünü tümüyle
öbür kültürden soyutlayarak gelişemez. Bu nedenle
her kültür gelişmesini sürdürebilmek için öbür kültürlerin kazanımlarından yararlanmak ister.
Kültürle ilgili olarak karşımıza çıkan bazı kavramlar olan; kültürleme kültürlenme ve kültürleşme süreçleri ile kültür aktarımı kültür yitimi kültür şoku ve hakim kültür kavramlarından kısaca bahsetmek istiyorum
Kültürleme: toplumların kendisini oluşturan bireylere belli bir kültürü aktarma kazandırma toplumun istediği insanı eğitip yaratma ve onu denetim altında tutarak kültürel birlik ve beraberliği sağlama bu yolla da toplumsal barış ve huzuru sağlama sürecidir. Kültürleme süreci bireye hayatı boyunca kolay kolay değiştiremeyeceği bir kişilik yapısı kazandırır. Kültürleme toplumsallaştırma (sosyalizasyon) ve eğitim süreci olarak da tanımlanabilir.
Kültürlenme: okul öncesinde ailede başlayıp okul dönemi sonunda da da etkinleşen kültürlenme değişik aile eğitim okul meslek bölge (alt kültür) çevrelerinden kalkıp belli yer ve zamanlarda bir araya gelen birbirini etkileyen akran grupları arasındaki kültür etkileşimidir “Kültürleme”; varolanı iletirken “kültürlenme”; yepyeni kültür kalıpları oluşturur kültürel değişim sürecinin ana kaynağıdır.
Kültürleşme sürecinde iki ya da daha çok kültür karşılıklı etkileşim sonucu değişime uğrar yeni sentezler
dinamik bileşkeler yaratırlar. Çağımızda sözü edilen
“globalleşme” (küreselleşme) budur. Birey ve gruplar
olarak kültürleşmeyi tamamen önlemek mümkün değildir.
Aynı bağlamda ve yaklaşık olarak aynı anlam içinde bir toplumsal gruba ait olan bilginin yerleşik söylemlerle semboller düzeninin diğer kuşaklara iletilmesi süreci ise kültür aktarımı diye tanımlanır.
Yine özellikle kültürlenme söz konusu olduğunda
bir kültürel grubun üyelerinin başka bir
kültürle temas içine girdikleri zaman kendi
kültürlerini ya da geleneksel kültür değerlerini
tümden ya da bir bölümüyle yitirmelerine
kültürsüz!eşme veya kültür yitimi denir.
Aynı şekilde bir İnsanın kendi kültürüne yabancı bir kültür tümden farklı bir değerler ve normlar sistemi içine girdiği zaman yaşadığı yolunu kaybetmişlik şaşkınlık veya yönsüzlük duygusuna kültür şoku adı verilmektir.
Öte yandan modern toplumlarda farklı hatta çoğunluk rekabet halindeki kültürler ve alt kültürlerin varlığı dikkate alındığında kendi kültür değerlerini davranış veya yaşam tarzını ve dilini sahip olduğu siyasi ve iktisadi güç sayesinde diğer kültürlere empoze edebilen kültür hakim kültür olarak tanımlanır.
Bir kültür ne denli gelişkin ve ne denli yaygın olursa olsun bir başka kültürden üstün sayılmaz. Hangi amaçla olursa olsun kültürler arasında gelişmişlik- gelişmemişlik ya da ilerilik-gerilik değerlendirilmesi yapılmaz; kültürler
üstlük altlık ilişkisine sokulamaz. Kültür
hakkındaki bilimsel tartışmada üzerinde görüş birliğine
varılan konulardan biri de kültürel gelişmişlik ya da gelişmemişlik savının görece oluşudur. Her bütün kültür
içerisinde bulunan parça ya da alt kültürlerden
oluşur; bunlar arasında gerçekleşen sürekli etkileşimle ve
güncel koşullara göre biçimlenir.
Kültür kavramında bir sentez çabası içine
girdiğimizde; antropolog’lar kültürü 4 temel
kavram üzerinde yoğunlaştırarak açıklamaktadırlar. Bunlar:

1. Kültür bir toplumun yada bütün toplumların uygarlık birikimidir
   
2. Kültür belli bir toplumun kendisidir
   
3. Kültür bir dizi sosyal süreçlerin bileşkesidir
   
4. Kültür bir insan ve toplum kuramıdır.
   

Sonuç olarak da kültür kavramıtoplumun yüzlerce binlerce yıldan beri oluşturduğu ortak amaçların beklentilerin değerlerin inançların duygu ve düşüncelerin özetle ortak davranış kalıplarının depolandığı saklandığı soyut bir kavram olup toplumsal bellek olarak da kabul edilebilir.

Kültürün genel / Temel nitelikleri

Kültürün oluşmasındaki temel nitelikleri aşağıdaki faktörler ışığında değerlendirdiğimizde:

1.Toplumsallık: Kültürün toplumların bulunduğu yer ya da dönemlerde oluşması yaşamasıdır. Toplumun dışında ondan bağımsız bir kültürden söz edilemez.

2. Tarihsellik: Kültür denen karmaşık bütün ve onu oluşturan öğeler (dil yazı din bilim giyim-kuşam sanat yerleşme vb.) hangi toplum olursa olsun bir anda kısa bir zaman dilimi içinde meydana çıkmış değildir.

3. Kalıtsallık: Kültürün ya da onun kapsamına giren öğelerin etkinliklerin doğum yoluyla geçen birer kalıt değil de öğrenilmesi gereken birer kalıt olduğunun en büyük kanıtı
doğumdan hemen sonra ailesinden ve onların yaşadığı toplumdan alınıp
başka bir kültürün yaşadığı yere
götürülen ve orada büyütülen bir
çocuğun içinde yaşadığı toplumda geçerli olan dili dini sanatı ve yaşam biçimini kolayca öğrenip benimsemesidir. Bununla birlikte
nesillerden nesillere aktarılan farklı kültürleri kolaylıkla
özümseme yeteneğinin söz konusu olduğu da göz ardı

4. İşlevsellik: Kültürün bir başka özelliği de toplum yaşamında bir yerinin
görevinin bulunması yani işlevselliğidir. Kültürü
yaratan etkenin tek başına insan olduğu sanılıyordu. İnsan "neden"
kültür ise "sonuç " sayılıyordu. Kültür
araştırmalarının gelişmesi bu görüşün yanlış olduğunu
göstermektedir. Artık günümüzde insanın
davranışlarını geniş ölçüde toplumdaki kültürel birikimin belirlediği kabul edilmektedir.

5. Birlik içinde çokluk: Ulusal kültürü oluşturan basamak ve dilimlere (kırsal ve kentsel çevre toplumsal sınıflar dinlere mesleklere parasal olanaklara
düşün ve sanat akımlarına göre süreklilik
gösteren bir takım özel kültürler ) bakış
açılarına göre kimi kez alt kültürler sınıf kültürleri ya da bölgesel yöresel kültürler denilmektedir. Bu alt ya da yerel kültürler
öteki yöresel kültürlerle uyum içinde
olurlarsa ulusal kültür denen bütün sağlanmış olur.
Önemli olan bu ayrılıkların bütün ile temelde bir
aykırılık çelişki göstermemesidir.

6. Devingenlik ve değişkenlik: Birey kendisine bir kalıt olarak aktarılan kültürü yeniden öğrenir
yaşar ve yaşatırken farkında olmadan onda küçük de
olsa bazı değişiklikler yapmakta ve kendisinden sonraki kuşaklara bu
değişik biçimiyle aktarmaktadır. Kültürün
devingenliği bireyin yaşamı süresince etkisini duyabileceği bir
olgu olduğu halde değişkenlik genelde çok yavaş oluştuğu için dikkatlerden kaçmakta bu nedenle de yok sayılmaktadır. Tarihsel süreç incelendiğinde de dil din ve gelenekler gibi ana kültür öğelerinin de değiştiği görülmektedir.

Kültürün öğeleri

Kültür belirli bir kökten gelmiş bir toplumun "ana mayası" anlamındadır. Bir toplumun ana mayasını yani kültürünü; o toplumun dil yazı tarih din töre edebiyat ve sanat birliğinin toplamı belirler. Bir toplumun benliğini oluşturan bu ortak değerler
o toplumun diğer toplumların kimliklerinden nasıl ve nerede ayrıldığını
belgeler. Bir toplumun üyesi olan her kişinin yapısında ve
benliğinde o toplumun mayasından bir parça bulunur. Fransız ve Alman kültürleri arasındaki ayrılıklar bira mayası ile şarap mayası arasındaki ayrılıklardan daha da derindir. Bunun gibi Türklerin "ana mayası" da diğer toplumların mayalarından ayrıdır. Bununla birlikte yoğurt ve peynir mayalarının bir kökenden gelmiş olduğu da unutulmamalıdır. Ancak bir maya yalnız başına bırakıldığında
"kendi kendini yer." Bu bir dil sürçmesi değildir. Maya
içine katıldığı diğer maddeleri etkiler: yoğurt mayası sütü yoğurda çevirir. Şarap mayası üzüm suyunu şarap yapar. Eğer maya içinde gelişeceği çoğalacağı ana maddeyi bulamaz ise kendi kendini yemeye başlar. Sonucunda da ölür. Üzüm suyuna yoğurt mayası katılırsa sonuç ne şaraptır ne de yoğurt. Ne içilebilir ne de yenilebilir. Mayanın canlı tutulabilmesi için
sürekli olarak kullanılması gerekir. Yeni mayalanmış yoğurdun bir
parçası ayrılıp maya olarak saklanır. Böylelikle maya da
kendini yenilemiş olur. Bir toplumun kültürü de bundan
farksızdır. Kullanılmayan kültür ölür.
Kültürü taşıyıcısına göre egemenlik alanına göre çıkış yaratılış kaynaklarına göre görünüşüne biçimine bir başka anlatımla kültürü kanıtlayan araca göre
iş görüşüne göre değişik kullanım alanlarına
göre tanımlanabilir. Bu görelilikleri daha çoğaltmak dahası değişkenleri kendi içinde bile sınıflamak olasıdır.
Bu değişkenlerden taşıyıcısına ve egemenlik alanına dayanarak dört çeşit kültür kavramı oluşturulabilir:

1. Bireysel kültür esasında bireysel kültür bir yakıştırma sıfattır. Yani bir bireye içinde bulunduğu toplumun üyelerince karşılaştırma yöntemiyle yakıştıran bir kimliktir o bireyin içinde bulunduğu yaşamını sürdürdüğü toplumun niteliğiyle birlikte bir anlam taşır.
   
2. Yöresel (bölgesel) kültür ulusal kültürün tabanını oluşturur.
   
3. Ulusal kültür bir toplumda yemek giyinmek barınmak eğlenmek gibi gereksinmelerin elde edilmesinde kullanılan bilgi inanç teknik davranış duyuş ve ifade biçimlerini içeren ve toplumun yapısını oluşturan kültüre ulusal kültür denilmektedir.
   
4. Evrensel kültür bilim teknik felsefe ve din gibi kültür öğelerini içeren ve bir topluma özgü olmayan genel geçerlikli kültüre evrensel kültür denir.
   

"Evrensel
kültür" bir çağa ve bir tarihsel döneme
dünya ölçüsünde hâkim olan
diğer kültürlere baskın çıkan herhangi bir
"çoğul kültür"dür. Örneğin bugün
için bu anlamda "evrensel" olan kültür Batı kültürüdür. Fakat bu
Batı kültürünün hâlen yaşayan diğer
kültürlerden "üstün" ve "iyi" olduğu anlamına
gelmez; sadece varolan diğer kültürlere baskın çıktığı
ve dünya ölçüsünde yaygınlaştığı anlamına
gelir. Her kültürün mâhiyeti gereği tarihsel olması o kültürün belli bir zaman kesiti içinde varlığını sürdürdüğü
yani yerini her an bir başka kültüre (o başka
kültüre kendinden pek çok şeyleri taşımış olsa da)
terk edebileceği anlamına gelir. "Evrensel kültür" teriminin
kendisi Aydınlanmacı Batı kültürünün bir kültürel mirası olarak terminolojiye girmiştir. Bu yüzden
bu kültüre özgü ideal ve
ölçütlerle sınırlı bir anlam içeriğine sahip
olmak gibi bir tek yanlılığı ve manüpilatif bir işlevi vardır Yine
bu yüzden "evrensel kültür"ü tarihsel perspektif altında bakıldığında herhangi bir "baskın ve hâkim kültür" olarak anlamak uygun olur
Her hangi bir halk topluluğunu millet yapan kültür değerleridir. Kültür; tarihi süreç içerisinde oluşur milletler yaşadıkça o da yaşar. Dededen atadan gelen kültürel değerler yaşayan insanların duygu
düşünce ve yaşantılarıyla şekillenir zaman içerisinde
gelişerek bazen de değişerek devam eder. Kültür değerleri
hiçbir zaman statik kalmazlar devamlı değişim halindedirler. Bu
değişim çok hızlı olmaz yıllar bazen de yüzyıllar süreci içinde olur.