Anasayfa
MONİTÖR NASIL ÇALIŞIR?
Monitörde hareketli ya da sabit resim olarak algılananlar aslında tek
karelik resimlerdir. Bu tek karelik resimler satır satır
oluşturulmuştur ve saniyede kere yenilenirler. Görüntülerin insan gözü
tarafından akıcı olarak algılanabilmesi için saniyede en az 24 defa
yenilenmesi gerekmektedir. Modern monitörler 60 ile 160 hertz(160 hertz
saniyede 160 resme karşılık geliyor) arasındaki tarama oranları ile
çalışıyorlar. Bu sayede hareketsiz nesnelerde de keskin bir görüntü
sağlanıyor. Bu tarama oranı, her resim satır satır oluşturulduğu için
gerekli.
Monitördeki satırları elektron ışınları oluşturuyor. Bu ışınlar
monitörün arka kısmındaki tüpten monitör yüzeyine kadar geliyorlar.
Tüpün arka kısmında bulunan katot sayısı bir ile üç arasında olabilir.
Bu teller ısıtılıyorlar ve her bir yüksek gerilim kaynağının eksi
kutbuna bağlanıyorlar. Buradan sürekli olarak artı yüklü elektronlar
çıkıyor. Bunlar da eksi kutbu tarafından itiliyorlar. Bu elektronlar
tüpte artı kutuplarına, elektrik yüklü ızgaralara ve plakalara
çarpıyorlar. Elektronik mercek olarak da adlandırılan bu plakalar,
elektronları hızlandırıyorlar ve onları sıkıştırarak inceltiyorlar.
Elektronların yolculukları onların gücünü ayarlayan bir ızgarada devam
ediyor.
Renksiz monitörlerde tek ışın yeterli oluyor. Renkli monitörlerde ise
üç tane ışına gerek duyuluyor. Burada üç temel renk kullanılıyor.
Bunlar kırmızı, yeşil ve mavi. Bu renklerin belli orandaki karışımı ile
diğer renkleri elde etmek mümkün oluyor. Ekrandaki bir harfin kırmızı
olarak görünmesi için, üç ışından biri monitörün üzerindeki kırmızı bir
noktanın üzerine yönlendiriliyor.
ELEKTRON IŞINI MONİTÖRE NASIL AKTARILIR ?
Öndeki tüpün son kısmında, “maske” adı verilen aşırı hassas bir ızgara
bulunur. Bu maskenin deliklerinden geçen elektron ışınları, yüksek
gerilim kaynağının artı kutbuna bağlı zar kalınlığında bir alüminyum
tabakaya ulaşırlar. Bu tabaka ışınları üzerine geçen ve “fosfor” adı da
verilen ışık tabakasına iletir. Bu tabakaya ulaşan elektronlar, grafik
kartından gelen talimatlar doğrultusunda tüm renk noktalarını (Pixel)
aydınlatırlar.
Renkli monitörlerde, maske üzerindeki delikler için her biri üçer noktalık guruplardan oluşan paketler vardır.
R G B
R G B R G B
(Pixel=Picture Element) Elektronların çarpması sonucu renk
bileşenlerine enerji iletir. Bu enerji daha sonraki renk bileşenlerine
bağlı olarak renkli ışık şeklinde geri döner.
ELEKTRON IŞINLARI RENKLERİ NASIL OLUŞTURUR?
Maskenin görevi şöyle açıklanabilir: Elektron ışınları, doğru renklere
sahip görüntüler üretebilmek için, sadece hedef noktaları
aydınlatırlar. Bu esnada maske, komşu noktaları karartır ve yanlış
noktaların ışık vermesini engellemiş olur.
Çembersi delikli Kesik dikey maskede, Şerit maskede
Maskede,çok sayıda oluşturulan ışınlar şeritleri tüm ekran
Üçgen şeklinde dizilmiş çembersi maskenin üzerinde kesintisi.
Renk noktalarından oluşur. güvenliğinden faydalanır. ilerliyor
Günümüzde iki tip maske vardır: “Gölgeli Maske” (Shadow Mask) ve
“Şeritli Maske” (Apertture Grıll) . Şeritli maskeler, Sony’ nin
“Trinitron” ve Mitsubishi’nin “Diamondtron” ürünleri sayesinde daha iyi
tanınmaktadır. Bunların dışında bir ara maske modeli olarak
tanımlanabilecek olan “Yırtık maske” de vardır ki, NEC şirketi
ClomaClear tüplerinde bu maskeyi eliptik yırtıklar şeklinde
kullanmıştır.
Şekilde de ( ) görüldüğü gibi, gölgeli maskeler, yan yana
yerleştirilmiş delikler ve arkalarında her grup için üçgen sıralanmış
noktalarla çalışırlar. Oysa şeritli maskeler tek bir çerçeve içindeki
gerilmiş teller kullanırlar ve yatay bölümlemelere ihtiyaç duymazlar.
Bunların dışında tüp büyüklüğüne bağlı olarak, bir veya iki adet daha
koyu ve yatay formda şerit de resmin içinden geçer ki bunların amacı da
tellerdeki titreşimi önlemektir.
Şeritli maskelerde grupların içinde bulunan noktalar yan yana
sıralanmıştır. Seçilen maske türüne göre, aynı renkteki noktalar için
varsayılan aralık ( bu aralık, tüpün çözünürlüğünü tespit açısından
birinci derecede önemlidir) şöyle bir farklılık gösterir: Aralık,
şeritli maskelerde yatay, gölgeli maskelerde ise diyagonal ölçülür. Bu
sebeple, Hitachi verilerinin de gösterdiği gibi, gölgeli maske
tüplerinde ki yatay nokta mesafeleri yanıltıcıdır.
FARKLI EKRAN MASKELERİ NASIL ÇALIŞIR
Her iki maske anlayışı da günümüzde oldukça gelişmiş bir konumdadır.
0.22 mm’ye kadar küçültülen nokta aralıklarında bu modeller arasındaki
farklar gözle görülür oranda kaybolmaktadır. Ancak prensip olarak
gölgeli maskelerin, maskede bulunan eğik çizgilerin daha az
merdivenimsi olması ve maliyetlerinin daha az olması sebebiyle
avantajlı oldukları söylenebilir.
VERİLERİN GÖRÜNTÜYE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
Görüntü ilk olarak grafik kartının Framebuffer’ inde bulunuyor. Buradan
her Byte satır satır RAMDAC (Random Access Memory Digital/Analog
Converter) tarafından okunur.
Grafik kartının renk sayısını ve çözünürlüğüne göre, RAMDAC uygun
Byte’leri biraraya getirir. Elde edilen değerler, kırmızı, yeşil, mavi
renkleri için analog gerilime (Volt) dönüştürülür. Bunun dışında da iki
tane eşzaman sinyali üretir. Dikey eşzaman sinyali(Vsync) resmin
başlangıç ve sonunu, yatay(Hsync) ise bir satırın başlangıç ve sonunu
gösterir.
Bu büyüklük ve renk hakkındaki beş sinyal grafik kartının çıkışına, buradan da bir kablo ile monitöre ulaşır.
Monitörde hareketli ya da sabit resim olarak algılananlar aslında tek
karelik resimlerdir. Bu tek karelik resimler satır satır
oluşturulmuştur ve saniyede kere yenilenirler. Görüntülerin insan gözü
tarafından akıcı olarak algılanabilmesi için saniyede en az 24 defa
yenilenmesi gerekmektedir. Modern monitörler 60 ile 160 hertz(160 hertz
saniyede 160 resme karşılık geliyor) arasındaki tarama oranları ile
çalışıyorlar. Bu sayede hareketsiz nesnelerde de keskin bir görüntü
sağlanıyor. Bu tarama oranı, her resim satır satır oluşturulduğu için
gerekli.
Monitördeki satırları elektron ışınları oluşturuyor. Bu ışınlar
monitörün arka kısmındaki tüpten monitör yüzeyine kadar geliyorlar.
Tüpün arka kısmında bulunan katot sayısı bir ile üç arasında olabilir.
Bu teller ısıtılıyorlar ve her bir yüksek gerilim kaynağının eksi
kutbuna bağlanıyorlar. Buradan sürekli olarak artı yüklü elektronlar
çıkıyor. Bunlar da eksi kutbu tarafından itiliyorlar. Bu elektronlar
tüpte artı kutuplarına, elektrik yüklü ızgaralara ve plakalara
çarpıyorlar. Elektronik mercek olarak da adlandırılan bu plakalar,
elektronları hızlandırıyorlar ve onları sıkıştırarak inceltiyorlar.
Elektronların yolculukları onların gücünü ayarlayan bir ızgarada devam
ediyor.
Renksiz monitörlerde tek ışın yeterli oluyor. Renkli monitörlerde ise
üç tane ışına gerek duyuluyor. Burada üç temel renk kullanılıyor.
Bunlar kırmızı, yeşil ve mavi. Bu renklerin belli orandaki karışımı ile
diğer renkleri elde etmek mümkün oluyor. Ekrandaki bir harfin kırmızı
olarak görünmesi için, üç ışından biri monitörün üzerindeki kırmızı bir
noktanın üzerine yönlendiriliyor.
ELEKTRON IŞINI MONİTÖRE NASIL AKTARILIR ?
Öndeki tüpün son kısmında, “maske” adı verilen aşırı hassas bir ızgara
bulunur. Bu maskenin deliklerinden geçen elektron ışınları, yüksek
gerilim kaynağının artı kutbuna bağlı zar kalınlığında bir alüminyum
tabakaya ulaşırlar. Bu tabaka ışınları üzerine geçen ve “fosfor” adı da
verilen ışık tabakasına iletir. Bu tabakaya ulaşan elektronlar, grafik
kartından gelen talimatlar doğrultusunda tüm renk noktalarını (Pixel)
aydınlatırlar.
Renkli monitörlerde, maske üzerindeki delikler için her biri üçer noktalık guruplardan oluşan paketler vardır.
R G B
R G B R G B
(Pixel=Picture Element) Elektronların çarpması sonucu renk
bileşenlerine enerji iletir. Bu enerji daha sonraki renk bileşenlerine
bağlı olarak renkli ışık şeklinde geri döner.
ELEKTRON IŞINLARI RENKLERİ NASIL OLUŞTURUR?
Maskenin görevi şöyle açıklanabilir: Elektron ışınları, doğru renklere
sahip görüntüler üretebilmek için, sadece hedef noktaları
aydınlatırlar. Bu esnada maske, komşu noktaları karartır ve yanlış
noktaların ışık vermesini engellemiş olur.
Çembersi delikli Kesik dikey maskede, Şerit maskede
Maskede,çok sayıda oluşturulan ışınlar şeritleri tüm ekran
Üçgen şeklinde dizilmiş çembersi maskenin üzerinde kesintisi.
Renk noktalarından oluşur. güvenliğinden faydalanır. ilerliyor
Günümüzde iki tip maske vardır: “Gölgeli Maske” (Shadow Mask) ve
“Şeritli Maske” (Apertture Grıll) . Şeritli maskeler, Sony’ nin
“Trinitron” ve Mitsubishi’nin “Diamondtron” ürünleri sayesinde daha iyi
tanınmaktadır. Bunların dışında bir ara maske modeli olarak
tanımlanabilecek olan “Yırtık maske” de vardır ki, NEC şirketi
ClomaClear tüplerinde bu maskeyi eliptik yırtıklar şeklinde
kullanmıştır.
Şekilde de ( ) görüldüğü gibi, gölgeli maskeler, yan yana
yerleştirilmiş delikler ve arkalarında her grup için üçgen sıralanmış
noktalarla çalışırlar. Oysa şeritli maskeler tek bir çerçeve içindeki
gerilmiş teller kullanırlar ve yatay bölümlemelere ihtiyaç duymazlar.
Bunların dışında tüp büyüklüğüne bağlı olarak, bir veya iki adet daha
koyu ve yatay formda şerit de resmin içinden geçer ki bunların amacı da
tellerdeki titreşimi önlemektir.
Şeritli maskelerde grupların içinde bulunan noktalar yan yana
sıralanmıştır. Seçilen maske türüne göre, aynı renkteki noktalar için
varsayılan aralık ( bu aralık, tüpün çözünürlüğünü tespit açısından
birinci derecede önemlidir) şöyle bir farklılık gösterir: Aralık,
şeritli maskelerde yatay, gölgeli maskelerde ise diyagonal ölçülür. Bu
sebeple, Hitachi verilerinin de gösterdiği gibi, gölgeli maske
tüplerinde ki yatay nokta mesafeleri yanıltıcıdır.
FARKLI EKRAN MASKELERİ NASIL ÇALIŞIR
Her iki maske anlayışı da günümüzde oldukça gelişmiş bir konumdadır.
0.22 mm’ye kadar küçültülen nokta aralıklarında bu modeller arasındaki
farklar gözle görülür oranda kaybolmaktadır. Ancak prensip olarak
gölgeli maskelerin, maskede bulunan eğik çizgilerin daha az
merdivenimsi olması ve maliyetlerinin daha az olması sebebiyle
avantajlı oldukları söylenebilir.
VERİLERİN GÖRÜNTÜYE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
Görüntü ilk olarak grafik kartının Framebuffer’ inde bulunuyor. Buradan
her Byte satır satır RAMDAC (Random Access Memory Digital/Analog
Converter) tarafından okunur.
Grafik kartının renk sayısını ve çözünürlüğüne göre, RAMDAC uygun
Byte’leri biraraya getirir. Elde edilen değerler, kırmızı, yeşil, mavi
renkleri için analog gerilime (Volt) dönüştürülür. Bunun dışında da iki
tane eşzaman sinyali üretir. Dikey eşzaman sinyali(Vsync) resmin
başlangıç ve sonunu, yatay(Hsync) ise bir satırın başlangıç ve sonunu
gösterir.
Bu büyüklük ve renk hakkındaki beş sinyal grafik kartının çıkışına, buradan da bir kablo ile monitöre ulaşır.
