Çocuklar eskisi gibi seni leylekler getirdi hikâyesine inanmıyor. Onlar artık anne ve babalarından kendi anlayabilecekleri ölçüde gerçekleri duymak istiyor.
Ama konu cinsellik olduğunda ailelerimizin yaptıklarını yapmak ya da konuşmadıklarını konuşmamak sorunların devamına neden oluyor.
İşte buradan yola çıkan Prof. Dr. Bengi Semerci 'Çocuklarımızla cinsellik hakkında nasıl konuşalım?' isminde Alfa Yayınları'ndan önemli bir kitap daha çıkardı. Çocuk ve genç psikiyatristliği yapan Semerci, 'Hekimlik yapmaya başladığımdan beri en çok cinselliğe ilişkin sorularla karşılaştım' diyerek başlıyor kitaba. Akabinde de çocukluk ve gençlikte sorularının cevabını alamayanların ileride cinsel sorunlar yaşadığını anlatıyor.
Cinsel bilgisi yeterli olmayan ya da bu konuda konuşmaktan utanan büyükler maalesef çocuklarına yalan yanlış bilgiler veriyor. Cinselliğin doğru yaşanamaması, beraberliklerin bu nedenle sonlandırılması bir yana daha vahim sonuçlar doğurabilmekte. Mutsuzluklar, cinayetler, intiharlar... Dikkat ederseniz gazetelerin üçüncü sayfa haberleri hep bu konuya yönelik haberlerle dolu.
Bugün hâlâ anne babaların çoğu çocuklarına cinsel bilgiler vermekte zorlanıyor. Oysa çocuklar akşama kadar cinsel içerikli filmler, diziler, reklamlar ve klipler seyrediyor. Hal böyle olunca doğru cinsel eğitim verebilmek için hangi bilgiyi, kaç yaşında ve nasıl aktaracakları büyük önem kazanıyor. Kız çocuklara annelerin, erkek çocuklara da babaların bilgi vermesi en doğru olanı.
Semerciye göre üreme ve cinsellik konusunda bir çocuğa bilgi vermeye en uygun kişiler ebeveynler. Aksi halde çocuklar arkadaşlarından ya da televizyondan öğrenmeye çalışır. Konuyu çocuğunuzla konuşurken boşluk bırakmamak, tereddüt etmemek ve emin olmak önemli. Ama çocuğunuza uzun uzun öğretici konuşmalar yapmayın. Bunların yerine kısa ama gereksinimlerini öğrenebileceğiniz karşılıklı paylaşımlar önemli olacak. Onların öğrenmek istediklerinden fazlasını anlatmayın. Çocuğunuzdan gelecek sorulara şaşırmamak için onun cinsel gelişimini ve ne zaman neleri öğrenmesi gerektiğini bilmeniz gerekir. Bunun için de aynı sorulara üç yaşında, sekiz yaşında ve on beş yaşında vermeniz gereken yanıtlar farklı olacaktır.
Okul öncesi dönemde cinsellik eğitimi
Okulöncesi dönemdeki cinsellik eğitimi ilk yıllarda başlar. İki yaşına gelen bir çocuğu yıkamak için banyoya gittiğinizde mutlaka üzeriniz giyinik olmalı. Eğer siz çocuğunuza bedeninizin size özel olduğunu ve bunu başkalarına göstermenin doğru bir davranış olmadığını gösterebilirseniz çocuğunuzu tacizlere açık hale gelmekten koruyabilirsiniz. Kendi davranışlarınıza dikkat eder ve bebeklikten itibaren kendi odasında yatmasını sağlarsanız sorun çıkmaz.
Okul çağına gelen çocuklarla bu konuda konuşmaktan kaçmayın. Aksi halde yanıtlarını başka yerlerde arayacaktır. Sınırsız ve kontrolsüz internet ve televizyon kullanımına izin vermemeniz gerekir. Aynı zamanda onaylamadığınız kişilerle etkileşimini kontrolsüz bırakmayın. Ergenlik öncesi bu dönemde çocuklar ileride yaşayacakları bedensel değişim hakkında bilgilendirilmeli. Aksi halde bu değişime uyum sağlayamayabilir.
Ergenlik, çocukların aileleriyle en çok çatıştığı bir dönem. Bu dönem 12 yaşında başlayıp 21'lere kadar devam eder. Gençliğe ilk adımlarda onları kontrol etmek oldukça zorlaşır. Burada önemli olan cinselliğin sadece fiziki bir kadın-erkek ilişkisi değil, duygusal bir ilişki olduğunu da anlatmak gerekir. 'Daha küçüksün, şimdi olmaz' gibi yasaklar ve tehditler gençlerin cinselliğe yönelimini artırabilir. Bunun yerine düşünce ve inançlarınızı paylaşırsanız en azından evlilik dışı ilişkilerin neden yanlış olduğunu açıklamış olursunuz.
0-6 yaş için dikkat edilmesi gerekenler
* Üç yaşından sonra çocuklarınızı ayrı ayrı banyo ettirin.
* İki yaşından büyükleri yıkarken giyinik olmaya özen gösterin.
* Kapı çalmadan odaya, banyoya girmemeyi, evde çıplak gezmemesi gerektiğini anlatın.
* Sizinle ve arkadaşlarıyla hangi dokunmaların iyi olduğunu öğretin.
* Merak ettiği sorulara pis, ayıp, günah diye geçiştirmek yerine makul cevaplar verip merakını giderin.
Ergenlik döneminde dikkat edilmesi gerekenler
* Ergen çocuğunuza çaktırmadan internette hangi sitelere girip çıktığının takibini yapın.
* Aynı yaştaki diğer arkadaşlarıyla kıyaslamayın.
* Aşırı koruyucu ya da ilgisiz davranmayın.
* Her şeyi siz biliyormuşsunuz gibi de davranmayın.
* Riskli davranışlar sergilemediği sürece kişisel ve özel yaşantısına çok müdahale etmeyin.
Ama konu cinsellik olduğunda ailelerimizin yaptıklarını yapmak ya da konuşmadıklarını konuşmamak sorunların devamına neden oluyor.
İşte buradan yola çıkan Prof. Dr. Bengi Semerci 'Çocuklarımızla cinsellik hakkında nasıl konuşalım?' isminde Alfa Yayınları'ndan önemli bir kitap daha çıkardı. Çocuk ve genç psikiyatristliği yapan Semerci, 'Hekimlik yapmaya başladığımdan beri en çok cinselliğe ilişkin sorularla karşılaştım' diyerek başlıyor kitaba. Akabinde de çocukluk ve gençlikte sorularının cevabını alamayanların ileride cinsel sorunlar yaşadığını anlatıyor.
Cinsel bilgisi yeterli olmayan ya da bu konuda konuşmaktan utanan büyükler maalesef çocuklarına yalan yanlış bilgiler veriyor. Cinselliğin doğru yaşanamaması, beraberliklerin bu nedenle sonlandırılması bir yana daha vahim sonuçlar doğurabilmekte. Mutsuzluklar, cinayetler, intiharlar... Dikkat ederseniz gazetelerin üçüncü sayfa haberleri hep bu konuya yönelik haberlerle dolu.
Bugün hâlâ anne babaların çoğu çocuklarına cinsel bilgiler vermekte zorlanıyor. Oysa çocuklar akşama kadar cinsel içerikli filmler, diziler, reklamlar ve klipler seyrediyor. Hal böyle olunca doğru cinsel eğitim verebilmek için hangi bilgiyi, kaç yaşında ve nasıl aktaracakları büyük önem kazanıyor. Kız çocuklara annelerin, erkek çocuklara da babaların bilgi vermesi en doğru olanı.
Semerciye göre üreme ve cinsellik konusunda bir çocuğa bilgi vermeye en uygun kişiler ebeveynler. Aksi halde çocuklar arkadaşlarından ya da televizyondan öğrenmeye çalışır. Konuyu çocuğunuzla konuşurken boşluk bırakmamak, tereddüt etmemek ve emin olmak önemli. Ama çocuğunuza uzun uzun öğretici konuşmalar yapmayın. Bunların yerine kısa ama gereksinimlerini öğrenebileceğiniz karşılıklı paylaşımlar önemli olacak. Onların öğrenmek istediklerinden fazlasını anlatmayın. Çocuğunuzdan gelecek sorulara şaşırmamak için onun cinsel gelişimini ve ne zaman neleri öğrenmesi gerektiğini bilmeniz gerekir. Bunun için de aynı sorulara üç yaşında, sekiz yaşında ve on beş yaşında vermeniz gereken yanıtlar farklı olacaktır.
Okul öncesi dönemde cinsellik eğitimi
Okulöncesi dönemdeki cinsellik eğitimi ilk yıllarda başlar. İki yaşına gelen bir çocuğu yıkamak için banyoya gittiğinizde mutlaka üzeriniz giyinik olmalı. Eğer siz çocuğunuza bedeninizin size özel olduğunu ve bunu başkalarına göstermenin doğru bir davranış olmadığını gösterebilirseniz çocuğunuzu tacizlere açık hale gelmekten koruyabilirsiniz. Kendi davranışlarınıza dikkat eder ve bebeklikten itibaren kendi odasında yatmasını sağlarsanız sorun çıkmaz.
Okul çağına gelen çocuklarla bu konuda konuşmaktan kaçmayın. Aksi halde yanıtlarını başka yerlerde arayacaktır. Sınırsız ve kontrolsüz internet ve televizyon kullanımına izin vermemeniz gerekir. Aynı zamanda onaylamadığınız kişilerle etkileşimini kontrolsüz bırakmayın. Ergenlik öncesi bu dönemde çocuklar ileride yaşayacakları bedensel değişim hakkında bilgilendirilmeli. Aksi halde bu değişime uyum sağlayamayabilir.
Ergenlik, çocukların aileleriyle en çok çatıştığı bir dönem. Bu dönem 12 yaşında başlayıp 21'lere kadar devam eder. Gençliğe ilk adımlarda onları kontrol etmek oldukça zorlaşır. Burada önemli olan cinselliğin sadece fiziki bir kadın-erkek ilişkisi değil, duygusal bir ilişki olduğunu da anlatmak gerekir. 'Daha küçüksün, şimdi olmaz' gibi yasaklar ve tehditler gençlerin cinselliğe yönelimini artırabilir. Bunun yerine düşünce ve inançlarınızı paylaşırsanız en azından evlilik dışı ilişkilerin neden yanlış olduğunu açıklamış olursunuz.
0-6 yaş için dikkat edilmesi gerekenler
* Üç yaşından sonra çocuklarınızı ayrı ayrı banyo ettirin.
* İki yaşından büyükleri yıkarken giyinik olmaya özen gösterin.
* Kapı çalmadan odaya, banyoya girmemeyi, evde çıplak gezmemesi gerektiğini anlatın.
* Sizinle ve arkadaşlarıyla hangi dokunmaların iyi olduğunu öğretin.
* Merak ettiği sorulara pis, ayıp, günah diye geçiştirmek yerine makul cevaplar verip merakını giderin.
Ergenlik döneminde dikkat edilmesi gerekenler
* Ergen çocuğunuza çaktırmadan internette hangi sitelere girip çıktığının takibini yapın.
* Aynı yaştaki diğer arkadaşlarıyla kıyaslamayın.
* Aşırı koruyucu ya da ilgisiz davranmayın.
* Her şeyi siz biliyormuşsunuz gibi de davranmayın.
* Riskli davranışlar sergilemediği sürece kişisel ve özel yaşantısına çok müdahale etmeyin.