Türkiye'de, 2009 yılı ocak ayında işsizlik oranı bir
önceki yılın aynı dönemine göre 3,9 puan artarak
yüzde 15,5 olarak hesaplandı. 2008 yılı ocak ayında işsizlik oranı
yüzde 11,6 düzeyinde bulunuyordu.ANKARA -Türkiye
İstatistik Kurumunun (TÜİK) üçer aylık dönemler
itibarıyla her ay açıkladığı Hanehalkı İşgücü
Anketinin, ''Aralık-Ocak-Şubat 2009'' dönemini kapsayan, ''Ocak''
sonuçlarına göre, bu dönemde iş gücüne
katılım oranı ise yüzde 45,8 olarak hesaplandı. İşsizlik oranı
kentlerde yüzde 17,2, kırsal kesimde yüzde 11,8 olarak
belirlendi.2005 yılından itibaren Hanehalkı İşgücü
Anketinin tahminleri, hareketli üçer aylık dönem
ortalamaları esas alınmak kaydıyla aylık olarak yayınlanıyor.Bu
seride ilgili üç aylık dönemin ağırlıkları, dönem
ortası aya ilişkin nüfus projeksiyonları esas alınarak
hesaplanırken, ifade kolaylığı açısından tahminler de dönem
ortası ay adıyla ifade ediliyor.İŞSİZ SAYISI 3 MİLYON 650 BİN KİŞİ OLDU
Türkiye'deki
işsiz sayısı, ocak 2009 döneminde, bir önceki yılın aynı
dönemine göre 1 milyon 59 bin kişi artarak, 3 milyon 650 bin
kişi oldu.İşsizlik oranı ise 3,9 puanlık artışla yüzde 15,5
seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde istihdam edilenlerin
sayısı ise bir önceki yıla kıyasla 75 bin kişi artışla 19 milyon
873 bin kişiye yükseldi.Türkiye İstatistik Kurumu
(TÜİK), üçer aylık dönemler itibarıyla her ay
kamuoyuna duyurduğu Hanehalkı İşgücü Anketinin
''Aralık-Ocak-Şubat'' dönemini kapsayan ''Ocak 2009''
sonuçlarını açıkladı.İşgücü Anketine
göre, ocak döneminde Türkiye'de kurumsal olmayan sivil
nüfus, bir önceki yılın aynı dönemine göre 820 bin
kişilik artışla 70 milyon 166 bin kişiye, kurumsal olmayan
çalışma çağındaki nüfus da 888 bin kişi artarak, 51
milyon 323 bin kişiye ulaştı.Bu dönemde, tarım
sektöründe çalışan sayısı 259 bin kişi artarken, tarım
dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 184 bin kişi azaldı.
İstihdam edilenlerin yüzde 21,8'i tarım, yüzde 20,7'si
sanayi, yüzde 5'i inşaat, yüzde 52,5'i ise hizmetler
sektöründe yer aldı.Önceki yılın aynı
dönemiyle karşılaştırıldığında, tarım sektöründe
istihdam edilenler içindeki payı 1,2 puan, hizmetler
sektörünün payı 0,7 puan artarken, sanayi
sektörü payı 1,7 puan, inşaat sektörünün payı
da 0,2 puan azaldı.İŞSİZLİK KENTLERDE YÜZDE 17,2
Türkiye
genelinde işsiz sayısı, ocak döneminde, 2008'in aynı dönemine
göre 1 milyon 59 bin kişi artarak 3 milyon 650 bin kişiye
yükseldi.İşsizlik oranı ise 3,9 puanlık artışla yüzde
15,5 seviyesinde gerçekleşti. Kentsel yerlerde işsizlik oranı
4,2 puanlık artışla yüzde 17,2'ye, kırsal yerlerde ise 3,4 puanlık
artışla yüzde 11,8 oldu.GENÇ NÜFUSTA İŞSİZLİK YÜZDE 27,9
Ocak
2009 döneminde genç nüfusta işsizlik oranı yüzde
27,9 olarak hesaplandı. Bu oran 2008 yılının aynı döneminde
yüzde 21,2 idi.Türkiye'de tarım dışı işsizlik oranı,
bir önceki yılın aynı dönemine göre 5,3 puanlık artışla
yüzde 19 seviyesine çıktı. Bu dönemdeki işsizlerin 5,3
puanlık artışla yüzde 18,2'sini erkek nüfus, 5 puanlık
artışla yüzde 21,8'ini kadın nüfus oluşturdu. Anket
sonuçlarına göre, işsizlerin profili şöyle:''-İşsizlerin yüzde 74,4'ü erkek nüfus.- İşsizlerin yüzde 61,5'i lise altı eğitimli.- Yüzde 22,1'i bir yıl ve daha uzun süredir iş arıyor.- İşsizler sıklıkla (yüzde 31,8) ''eş-dost'' vasıtasıyla iş arıyor.- Yüzde 90'ı (3 milyon 284 bin kişi) daha önce bir işte çalışmış.-
Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde
42,6'sı ''hizmetler'', yüzde 26,5'i ''sanayi'', yüzde 19,9'u
''inşaat'', yüzde 8,8'i ise ''tarım'' sektöründe
görev almış, yüzde 2,2'si ise 8 yıldan önce işinden
ayrılmış.-İşsizlerin yüzde 30,1'ini çalıştığı iş
geçici olup işi sona erenler, yüzde 23'ünü işten
çıkarılanlar, yüzde 13,5'ini kendi isteğiyle işten
ayrılanlar, yüzde 8,5'ini işyerini kapatan, iflas edenler,
yüzde 7,7'sini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 7,1'ini
öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar oluşturuyor.''İSTİHDAMIN YAPISI
Söz
konusu dönemde istihdam edilenlerin de yüzde 73,8'ini erkek
nüfus meydana getirdi. İstihdam edilenlerin yüzde
58,3'ünü lise altı eğitimliler oluşturdu.İstihdam yapısına ilişkin diğer bazı veriler şöyle:''-
Yüzde 60,8'i ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 27,9'u
kendi hesabına ve işveren, yüzde 11,3'ü ücretsiz aile
işçisi.- Yüzde 57,6'sı ''1-9 kişi arası'' çalışanı olan iş yerlerinde çalışıyor.- Yüzde 2,6'sının ek bir işi var.- Yüzde 4,2'si mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş arıyor.-Ücretli olarak çalışanların yüzde 91,8'i sürekli bir işte çalışıyor.''KAYIT DIŞI İSTİHDAM YÜZDE 40,8
TÜİK'e
göre, kayıt dışı istihdam edilenlerin oranı, Ocak 2009
döneminde, 2008 yılının aynı dönemine göre 0,1 puanlık
artışla yüzde 40,8 olarak gerçekleşti.Bu
dönemde, önceki yılın aynı dönemine göre tarım
sektöründe kayıt dışılık yüzde 85,9'dan yüzde
84,5'e, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 28,9'dan yüzde
28,6'ya geriledi.İŞ GÜCÜNE KATILIM 1,4 PUAN ARTTI
Ocak
2009 döneminde, Türkiye genelinde iş gücüne katılım
oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 1,4 puanlık
artışla yüzde 45,8 olarak gerçekleşti.Erkeklerde iş
gücüne katılma oranı önceki yılın aynı dönemine
göre 1 puanlık artışla yüzde 69,1, kadınlarda ise 1,9 puanlık
artışla yüzde 23,5 oldu. Kentsel yerlerde iş gücüne
katılma oranı 1,2 puanlık artışla yüzde 44,7, kırsal yerlerde
yüzde 1,9 puanlık yükselişle yüzde 48,4 oldu.Toplam
iş gücünün yüzde 17,9'unu 15-24 yaş grubundakiler
oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde iş gücüne katılma oranı
yüzde 43,7, yüksek öğretim mezunlarının katılım oranı
yüzde 77 olarak belirlendi.Lise altı eğitimlilerde
erkeklerin iş gücüne katılma oranı yüzde 67,8 iken,
kadınların yüzde 18,8 oldu. Lise ve dengi okul mezunlarında da
erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 72,3 iken
kadınlarda yüzde 33,3 olarak hesaplandı.Yüksek
öğretim mezunlarında erkeklerde iş gücüne katılma oranı
yüzde 82,1, kadınlarda yüzde 69,9 oldu.Ocak 2009
döneminde iş gücü dışında olanların yüzde 22,1'i
daha önce bir işte çalıştı. Daha önce bir işte
çalışıp, söz konusu dönemde iş gücü dışında
olanların (12 milyon 876 bin kişi) yüzde 10,5'i emeklilik,
yüzde 12,6'sı mevsim gereği, yüzde 7,7'si sağlık nedeniyle,
yüzde 4,1'i eşinin isteği ve evlilik, yüzde 4,8'i işten
çıkarılma/iş yerinin kapanması, yüzde 3,3'ü işinden
memnun olmama ve yüzde 14,7'si diğer nedenlerle en son
çalıştıkları işten ayrıldı.İŞ GÜCÜ HAREKETLERİ
Ocak
2009 döneminde 1 milyon 30 bin kişi işe yeni başladı veya iş
değiştirdi. Bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 5,2
oldu. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 30,4'ü,
25-34 yaş grubunda yer aldı.Bu dönemde işe başlayan veya iş
değiştirenlerin yüzde 20,3'ü sanayi, yüzde 45,3'ü
hizmetler, yüzde 21,3'ü inşaat sektöründe,
yüzde 13,1'i ise tarım sektöründe işbaşı yaptı. Mevcut
işsizlerin yüzde 14,4'ünü (527 bin kişi) bu dönemde
işten ayrılanlar oluşturdu.ÖRNEK BÜYÜKLÜĞÜ VE CEVAPSIZLIK ORANI
Ocak
2009 haber bülteninde açıklanan sonuçlar, 2008
aralık, 2009 ocak ve şubat aylarını içeren üç aylık
dönemi kapsamakta. Bu dönemde, kentsel yerlerden 27 bin 140
ve kırsal yerlerden 11 bin 682 olmak üzere, Türkiye genelinde
toplam 38 bin 822 örnek hanehalkı seçildi.Bu
hanehalklarından 33 bin 629'u ile anket yapıldı, 5 bin 193 hanehalkına
ise çeşitli nedenlerle cevaplamama formu dolduruldu. Ocak 2009
döneminde, cevaplamama oranı, kırsal yerlerde yüzde 14,2,
kentsel yerlerde yüzde 11,5 olmak üzere, Türkiye
genelinde yüzde 12,3 olarak gerçekleşti. Bu dönemde,
örnek hanehalklarında yaşayan 15 ve daha yukarı yaştaki toplam 91
bin 121 fert ile görüşüldü.REVİZE ÇALIŞMALARI
Hanehalkı
işgücü anketi sonuçları, güncel nüfus
projeksiyonlarına göre ağırlandırılıyor ve yayımlanıyor. 2009
yılına kadar nüfus projeksiyonları, genel nüfus sayımı
sonuçlarına dayalı olarak hesaplanırken, 2007 yılında
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) kuruldu. ADNKS veri
tabanından elde edilen yaş ve cinsiyet yapısı ile nüfusun yerleşim
yerine göre dağılımında, nüfus sayımlarına göre
önemli dağılım farklılıkları bulunuyor. Bu doğrultuda, en
güncel nüfus bilgilerinin elde edildiği bu sistemdeki
bilgiler kullanılarak nüfus projeksiyonlarının üretilmesine
başlanırken, ulusal ve bölgesel düzeyde nüfus
projeksiyonları, 2008 yılı ADNKS nüfus sonuçları ve
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri
Enstitüsü tarafından yapılan 2008 Türkiye Nüfus ve
Sağlık Araştırması sonuçlarına göre yenilendi. Hanehalkı
işgücü araştırması sonuçlarının ağırlıklandırılmasında
Ocak 2009 dönemi sonuçlarından başlamak üzere
yenilenen nüfus projeksiyonları kullanılmaya başlandı,
karşılaştırılabilirliği sağlamak amacıyla Ocak 2008 dönemi
sonuçları da yeni nüfus projeksiyonların göre revize
edildi. Yenilenen nüfus projeksiyonları kapsamında yayımlanacak
cari dönem sonuçları ile birlikte, önceki yılın aynı
dönemine ilişkin sonuçlar da revize edilerek yayımlanacak.
Ayrıca, geriye dönük revize çalışmaları, 2008 yılından
başlamak üzere kademeli olarak tamamlanacak ve revizesi tamamlanan
dönemlere ilişkin bilgilere TÜİK web sayfasında yer
verilecek. (A.A)