Diyet yaparken karşılaştığımız sorunlardan biri de, neyi ne kadar
yiyeceğimiz. Günlük almamız gereken kalori ve yağ
miktarından, karnımız açlıktan kazındığında ne yiyeceğimize ya
da kalsiyum ihtiyacımızı mutlaka sütten mi alacağımıza kadar pek
çok soru aklımızı kurcalar.
İşte, diyetle ilgili en çok sorulan sorular ve yanıtlar:
1- Yumurta kolesterol açısından kötü mü?:
Yumurta tüketiminde ölçülü olduğunuz
sürece hayır. Yumurta, vücudunuz için gerekli olan
protein, K vitamini, riboflavin ve selenyumu sağlamak için
mükemmel bir kaynak. Yapılan araştırmalar, yumurta sarısının 213
mg kolestrol içeriyor olmasına karşın, haftada 2 adet yumurta
yemenin kandaki kolesterol düzeyi üzerinde hiçbir
olumsuz etkide bulunmadığını gösteriyor.
2- Günde kaç kalori almalıyım?:
Öncelikle, dengeli bir beslenme programı uygulayarak
vücudunuzdaki her yarım kilo için 10 kalori almalısınız.
Buna, günlük aktivite durumunuza göre, 400-700 kalori
daha eklemelisiniz. Sözgelimi 65 kiloda aktif bir insanın
günlük alması gerekli kalori miktarı 2000 civarındadır ve bu
kişinin, haftada bir kilo vermek istediğinde, günlük kalori
miktarından 500 kalori daha az beslenmesi yeterlidir. Eğer siz daha
kalıcı çözümler istiyorsanız, diyetiniz boyunca
günlük kalori miktarından 250 kalori indirin ve 250 kaloriyi
yaktıracak kadar da egzersiz yapın.
3- Kilo vermek isterken günlük almam gereken ortalama yağ miktarı ne kadardır?:
Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, günlük aldığınız
kalori miktarının yüzde 15'i, diyet yapıyor olun veya olmayın her
iki halde de yağlardan sağlanıyor. Bu miktar; kalp krizi, obezite ve
diyabet riskini en aza indirmek için yeterli. Sözgelimi,
1500 kalorilik bir diyet yapıyorsanız alabileceğiniz yağ miktarı 50
gramla sınırlı.
4- Karbonhidrat niçin egzersiz için de büyük önem taşır?:
Vücudumuzda glikojen olarak depolanan karbonhidratlar, kas
gücünü arttırmada son derece önemli rol oynar.
Ayrıca, aşırı olmamak kaydıyla vücudumuzda depoladığımız yağlar da
aynı etkiyi gösterir. Kas gelişiminde önemli rol oynayan
glikojeni vücudunuza tedarik edebilmek için, egzersiz
çalışmalarınız sonrası karbonhidrat içeren yiyeceklerden
yemelisiniz. Mesela 90 dakikalık bir egzersiz sonrası, fırınlanmış
patates, bir porsiyon meyve veya kepekli krakerler iyi birer
seçim.
5- Kahvede bulunan kafein kemiklerimi zayıflatır mı?:
Çok aşırı miktarda kahve içmiyorsanız böyle bir
durum söz konusu değil. Gene de kafeinin kemikleriniz
üzerindeki zararlı etkilerinden endişe duyuyorsanız, kahvenizi
sütle içmeyi deneyin.
6- Yüksek tansiyon problemim yoksa tuza dikkat emmeme gerek var mı?:
Tuz, şeker ve un, üç zararlı beyaz. Bu nedenle, kullanacağınız tuz hep az olmalı.
7- Besleyici değerleri bakımından vücudum için en yararlı 5 sebze hangisi?:
İster koyu yeşil olsun isterse kırmızı, isterse portakal rengi veya
sarı, bütün sebzeler harika birer besleyici ve
vücudumuzu hastalıklara karşı dirençli hale getiriyorlar.
Herbirinin ayrı yararları olmakla birlikte, düzenli olarak
alındıklarında vücudumuz için en yararlı sebzeler şunlar:
Ispanak, iyi bir folik asit kaynağı, kansere karşı koruyucu etkisi var,
A vitamini ve kalsiyum içeriyor; havuç, mükemmel bir
A vitamini kaynağı; tatlı patates, A ve C vitaminleri içeriyor;
brokoli, A ve C vitaminleri ile folik asit içeriyor; sarımsak,
kansere karşı etkili pitokimyasallar içeriyor.
8- Hangi yiyecekler kolestrolü düşürür?:
Lif bakımından zengin sebzeler, sözgelimi yulaf, fasulye ve soyalı
besinler, kolesterolü düşürüyor. Bunlar, kandaki
kolesterol miktarını dengeleyici özelliğe sahip bulunuyor.
Kolesterolünüz yük....e, özellikle az yağ
içeren bir diyet yapmalısınız. Aldığınız yağ miktarını azaltmak
için meyve ve sebze ağırlıklı öğünler yemelisiniz ve
kırmızı eti azaltmalısınız. Ayrıca süt ve süt
ürünlerinden de yağsız olanları tercih etmelisiniz.
9- Günde 8 bardak su içmek neden önemli?:
Vücudumuzda oluşan en temel kimyasal reaksiyonların tümü
suya gereksinim duyar. Su; sindirimde, metabolizmanın
düzenlenmesinde, vücut ısısının ayarlanmasında, kan
basıncında ve fitness performansında direkt etkilidir.
10- Karnım açlıktan kazındığında bunu nasıl giderebilirim?:
Bunu tamamen geçiremezsiniz; fakat kendinize en zararsız
biçimde üstesinden gelebilirsiniz. Bunun için,
dilediğiniz yiyecekten ufak miktarlarda yiyerek açlığınızı
gidermeye çalışın. Canınızın çektiği yiyeceklerin benzer
diyet versiyonlarından deneyin. Hala açlığınızın önüne
geçemediyseniz, arkadaşlarınızla birlikte olmayı ve
açlığınızı aktivitelerle unutmayı deneyin.
11- Şeker şişmanlatır mı?:
Teknik olarak yağ içermediğinden, hayır. Şeker, saf
karbonhidrattan oluşur ve biz bu ihtiyacımızı aynı şekilde ekmekten,
meyvelerden de karşılayabiliriz. Ama tabii ki şeker kalori
içerir. Bazı şekerli yiyecekler, sözgelimi kurabiyeler ve
krakerler, aynı zamanda yağ da içerir. O halde, çok fazla
şekerli gıda tüketimi kısa sürede yağ birikimleri olarak
vücudumuzda yerini alacaktır.
12- En sağlıklı yağ hangisi?:
Zeytinyağı kesinlikle en sağlıklı olanı. Zira, doymuş yağ oranı
düşe aynı etkiyi gösterir. Kas geük, doymamış yağ oranı
yüksek rafine bir yağ. Göğüs kanseri riskini azalıyor ve
kolesterol üzerinde kötü etkileri bulunmuyor. Margarin
ve tereyağı gibi doymuş yağlar damar tıkanıklığına sebep olur ve
böylece yüksek tansiyon ve kalp krizi riskini arttırır.
Hidrojene bitkisel yağ gibi kimyasal reaksiyonlardan geçirilmiş
yağlar da kolesterol üzerinde kötü etkilerde bulunur.
Diyetisyenlerin verdikleri bilgiye göre, yumuşak doymamış
margarinler diyet yaparken en uygun seçim. Eğer tereyağı
konusunda ısrarcıysanız, light çeşitlerini zeytinyağı ile
birlikte kullanmanızda fayda var.
13- Metabolizmayı özellikle güçlendiren yiyecekler var mı?:
Söylenildiğinin aksine, balarısı polenleri ve greyfurt da
böyle bir etkide bulunmuyor. Bazı baharatlı yiyeceklerin
metabolizmayı hızlandırdığı doğru olsa da, bunun vücut
üzerindeki etkileri oldukça zayıf. Eğer metabolizmanızı
güçlendirmek istiyorsanız, ağırlık kaldırma egzersizleri
sizin için çok yararlı olacaktır. Kaslarınızı zorlayarak
kaldırdığınız her yarım kilo için günde 35 kalori
yakabilirsiniz.
14- Çok az yağ yemek mümkün mü?:
Tıpkı bir araba gibi, vücudumuz da hareket etmek için yağa
gereksinim duyar. Özel olarak yağ asitleri, hücre onarımında
ve yenilemelerinde de iş görür. Et, balık, fındık gibi
besinlerden aldığımız yağlar, aynı zamanda hormonları düzenleyici
ve sinir sistemini güçlendirici etkilere sahip. Her ne
kadar çoğu uzman günlük kalori miktarının yüzde
15'inin yağdan karşılanması gerektiği görüşünde birleşse
de, yapılan son araştırmalar, yüzde 10'un da yeterli olduğunu
gösteriyor.
15- Acıktığım zaman neden çekilmez bir insan oluyorum?:
Kötü gününüzde olsanız dahi, dayanılmaz
olmanızın sebebi, fizyolojik olarak açlığınızdan ileri geliyor
olabilir. Vücuttaki kan şekeri düştüğünde, otomatik
olarak kanınızdaki adrenalin ve daha birkaç hormonun işlevi de
azalır ve bunun sonucu sinirlilik, kan basıncınızın artışıyla doğru
orantılı olarak gerginlik görülebilir. Eğer sık aralıklarla
azar azar yemek yemeye vakit ayıramıyorsanız, yanınızda bir meyve veya
atıştıracak krakerler taşımanızda yarar var.
16- Hiçbir şey yemeyerek zayıflamak tehlikeli mi?:
Bu tarz girişimler son derece tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
Vücudunuz iki günden fazla aç kaldığında, karbonhidrat
ve protein gibi en temel ihtiyaçlarını kaslardan karşılamaya
kalkacaktır. Ayrıca büyük su kaybına da rastlanır. Bunun
sonucu olarak da baş ağrısı, baş dönmesi, sıkıntı gibi olumsuz
belirtiler görülebilir. Aç kalınan süre
arttıkça, oluşması muhtemel tehlikeler de daha ciddi boyutlar
kazanacaktır.
17- Baharatlı yiyecekler ülser yapar mı?:
Yapılan araştırmalar, peptik ülserin gerçek sebebinin
mideye yerleşen bir bakteri olduğunu gösteriyor.
Günümüzde ülser tedavisinde diyet yanında bu
bakteriyi etkisiz hale getiren ilaçlar da kullanılıyor.
18- Izgaranın kansere yol açtığı doğru mu?: Direkt olarak hayır;
ama kanser riskini arttırdığı doğru. Biftek, tavuk gibi et yağları
kömür üzerine düştüğünde çıkan
dumanın kanserojen etkileri olduğu biliniyor. Yapılan
çalışmalar, mangaldan önce etleri marine etmenin bu
tehlikeyi azalttığını gösteriyor. Diğer bir sağlıklı yöntem
de etleri önce mikro dalgada pişirip en son mangalda
çevirerek servise sunmak.
19- Gece yatmadan önce bir şeyler atıştırmak zararlı mı?:
Gece yarısı yediklerinizi sindirmeniz iyice zorlaşır. Hele bir de
yedikleriniz abur cubursa. Yatmadan önce bir şeyler atıştırmak
istiyorsanız meyve veya bir kase yoğurt yemenizi ya da bir bardak
süt içebilirsiniz.