Anasayfa
Azerbaycan Cumhuriyeti
30
Eylül 1991 tarihinde bağımsızlığını ilân eden Azerbaycan
Cumhuriyeti; Güney Kafkasya'nın doğusunda, Hazar Denizi'nin
batısında 86.600 km2lik bir sahada yer almaktadır. Kuzeyde Dağıstan,
Kuzeybatıda Gürcistan, güneybatıda Ermenistan, güneyde
İran ile çevrilidir. Bölgenin en önemli özelliği
kuzey-güney, doğu-batı istikametinde uzanan tarihi geçit ve
ticaret yolları üzerinde bulunmasıdır.
Dünyadaki 11 iklim çeşidinden 9'una sahip olan Azerbaycan
iklimi kuzeyden gelen soğuk hava kütleleri, güneyden gelen
sıcak hava akımları ve hazar Denizi'nin etkisi altındadır. Genel olarak
iklim kuru ve subtropikal karakterdedir. Kuzey bölgesinde kuru
karasal iklim hakimdir.
Azerbaycan'ın önemli nehirleri Kura (Kür), Aras, Alazani,
Samur, Terter, Kanık, Genceçay ve Beylegan nehirleridir. Hacı
Kabul gölü en büyük göl olup, onu Sarısu ve
Candahar izlemektedir. Tuzlu su gölleri ise Acınor ve
Büyükşor gölleridir.
Azerbaycan'da Mingeçevir, Veriveri, Sarsank, Ceyranbatar, Akstafa ve Arpaçay barajları bulunmaktadır.
Başkenti Bakü olan Azerbaycan'da toplam 60 kaza ve 45 şehir
bulunmaktadır. Başlıca şehirleri Sumgayıt, Guba, Ali Bayramlı,
Lenkeran, Mingeçevir, Hankendi, Naftalan, Gence ve Suşa'dır.1995
sayımlarına göre nüfusu 7.553.000 olup genç bir
nüfusa sahip olan Azerbaycan nüfusunun %53'ü kentlerde,
%47'si kırsal alanda oturmaktadır. Nüfus yoğunluğu km2'ye 85.8
kişidir. Ortalama yaşam süresi 68.5 yıl olan Azerbaycan'da
nüfus artış oranı %0.9'dur. Nüfusun %78.1' Azerbaycan
Türkü, %7.9'u Rus, %14'ünün diğerleri teşkil
etmektedir.
25 Aralık 1991 tarihinde Kril alfabesinin yerine Lâtin alfabesini
kabul eden Azerbaycan 1995 yılında Lâtin alfabesinin uygulamasına
geçmiştir. Azerbaycan'da okur-yazarlık oranı %98 olup, 9 yıllık
ilk -orta öğretim mecburidir. 22 adet üniversite, Akademi ve
Enstitü bulunmaktadır. Kütüphane ve müze
yönünden zengin bir ülkedir. Önemli bir tarım
ülkesi olan Azerbaycan'ın temel tarımsal ürünleri tahıl,
pamuk, tütün, üzüm, sebze ve meyvedir. Hayvancılık
kırsal alanda önemli bir geçim kaynağı olmaya devam
etmektedir. Ham ipek üretiminde önemli yer tutan dut ağacı
yetiştirilmesi ülkede yaygındır.
800 km uzunluğundaki Hazar denizi kıyısıyla akarsularında
balıkçılık ve su ürünleri önemli yer tutmaktadır.
Hazar denizinde avlanan Mersin balığı yumurtası dünyaca
ünlü olup, dünya havyar üretiminin %80ini
karşılamaktadır.Azerbaycan bitki örtüsü ve florası
çok zengin bir ülkedir. Ormanlarının çoğunu
yapraklarını döken ağaçlar ile çam ağaçları
oluşturmaktadır. Bilinen bitki sayısı 1400'ün üzerindedir.
Ormanlar ülke yüzölçümünün
%12'sini kapsamaktadır.
Azerbaycan doğal kaynaklar tarafından çok zengindir. Kurşun,
çinko, bakır, demir cevheri, barit, alünit, kobalt,
arsenik, mermer, kireç taşı, siyonit, maden ve kaya tuzları
bulunmaktadır. Az miktarda altın ve gümüş gibi kıymetli
madenleri vardır. Ülkenin en büyük yer altı zenginliği
petrol ve doğalgazdır. Petrolün %77'si Hazar denizinden
sağlanmaktadır. Doğalzgaz ise Bahar, Kumadası ve Sangaçal'dan
çıkarılmaktadır. Toplam petrol rezervi 118.65 milyar m3olduğu
tahmin edilmektedir.
Azerbaycan'da temel sanayi dalları, petrol araştırma, sondaj makinaları
üretimi, petrokimyasallar, gıda, tekstil, elektronik ve ****l
işlemedir. Sektörde yer alan bir çok fabrika, yeni
teknolojileri uygulayamadığı için yetersiz durumdadır. Petrol
işleme kapasitesi çıkardığı petrolün altında olduğu
için ham petrol ihraç etmekte, rafine petrol almaktadır.
1995 yılına göre 2.727.837 kişi çalışabilir nüfusu
oluşturmaktadır. Bunun %21.1' sanayi ve inşaat, %37.1 tarım, %41.8'i
hizmetler sektöründedir GSMG 2400 dolar olup, kişi başına
milli gelir, 317 dolardır.Azerbaycan'ın 1995 yılı ithalatı 667.7 milyon
dolar ihracatı 547.4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Azerbaycan Cumhuriyeti'nde SSCB döneminden kalan bir çok
unsur halen varlığını sürdürmesine karşın, yeni devlet yapısı
henüz kurulma aşamasında bulunmaktadır.
Azerbaycan'da Cumhurbaşkanı, yürütme organları ve Cumhuriyet
Parlamentosu bulunmaktadır. Yürütme yetkileri münhasıran
Cumhurbaşkanı tarafından atanan icra hakimleri tarafından
kullanılmaktadır.Azerbaycan'da çoğulcu demokratik yapının
yerleşmesi yönünde önemli adımlar atılmaktadır. Anayasa
taslağı ve seçim kanunu hazırlıklarının ardından ilk çok
partili seçim 12 Kasım 1995 tarihinde yapılmış, bu
seçimle birlikte anayasa halk oylaması ile birlikte kabul
edilmiştir[/size]
30
Eylül 1991 tarihinde bağımsızlığını ilân eden Azerbaycan
Cumhuriyeti; Güney Kafkasya'nın doğusunda, Hazar Denizi'nin
batısında 86.600 km2lik bir sahada yer almaktadır. Kuzeyde Dağıstan,
Kuzeybatıda Gürcistan, güneybatıda Ermenistan, güneyde
İran ile çevrilidir. Bölgenin en önemli özelliği
kuzey-güney, doğu-batı istikametinde uzanan tarihi geçit ve
ticaret yolları üzerinde bulunmasıdır.
Dünyadaki 11 iklim çeşidinden 9'una sahip olan Azerbaycan
iklimi kuzeyden gelen soğuk hava kütleleri, güneyden gelen
sıcak hava akımları ve hazar Denizi'nin etkisi altındadır. Genel olarak
iklim kuru ve subtropikal karakterdedir. Kuzey bölgesinde kuru
karasal iklim hakimdir.
Azerbaycan'ın önemli nehirleri Kura (Kür), Aras, Alazani,
Samur, Terter, Kanık, Genceçay ve Beylegan nehirleridir. Hacı
Kabul gölü en büyük göl olup, onu Sarısu ve
Candahar izlemektedir. Tuzlu su gölleri ise Acınor ve
Büyükşor gölleridir.
Azerbaycan'da Mingeçevir, Veriveri, Sarsank, Ceyranbatar, Akstafa ve Arpaçay barajları bulunmaktadır.
Başkenti Bakü olan Azerbaycan'da toplam 60 kaza ve 45 şehir
bulunmaktadır. Başlıca şehirleri Sumgayıt, Guba, Ali Bayramlı,
Lenkeran, Mingeçevir, Hankendi, Naftalan, Gence ve Suşa'dır.1995
sayımlarına göre nüfusu 7.553.000 olup genç bir
nüfusa sahip olan Azerbaycan nüfusunun %53'ü kentlerde,
%47'si kırsal alanda oturmaktadır. Nüfus yoğunluğu km2'ye 85.8
kişidir. Ortalama yaşam süresi 68.5 yıl olan Azerbaycan'da
nüfus artış oranı %0.9'dur. Nüfusun %78.1' Azerbaycan
Türkü, %7.9'u Rus, %14'ünün diğerleri teşkil
etmektedir.
25 Aralık 1991 tarihinde Kril alfabesinin yerine Lâtin alfabesini
kabul eden Azerbaycan 1995 yılında Lâtin alfabesinin uygulamasına
geçmiştir. Azerbaycan'da okur-yazarlık oranı %98 olup, 9 yıllık
ilk -orta öğretim mecburidir. 22 adet üniversite, Akademi ve
Enstitü bulunmaktadır. Kütüphane ve müze
yönünden zengin bir ülkedir. Önemli bir tarım
ülkesi olan Azerbaycan'ın temel tarımsal ürünleri tahıl,
pamuk, tütün, üzüm, sebze ve meyvedir. Hayvancılık
kırsal alanda önemli bir geçim kaynağı olmaya devam
etmektedir. Ham ipek üretiminde önemli yer tutan dut ağacı
yetiştirilmesi ülkede yaygındır.
800 km uzunluğundaki Hazar denizi kıyısıyla akarsularında
balıkçılık ve su ürünleri önemli yer tutmaktadır.
Hazar denizinde avlanan Mersin balığı yumurtası dünyaca
ünlü olup, dünya havyar üretiminin %80ini
karşılamaktadır.Azerbaycan bitki örtüsü ve florası
çok zengin bir ülkedir. Ormanlarının çoğunu
yapraklarını döken ağaçlar ile çam ağaçları
oluşturmaktadır. Bilinen bitki sayısı 1400'ün üzerindedir.
Ormanlar ülke yüzölçümünün
%12'sini kapsamaktadır.
Azerbaycan doğal kaynaklar tarafından çok zengindir. Kurşun,
çinko, bakır, demir cevheri, barit, alünit, kobalt,
arsenik, mermer, kireç taşı, siyonit, maden ve kaya tuzları
bulunmaktadır. Az miktarda altın ve gümüş gibi kıymetli
madenleri vardır. Ülkenin en büyük yer altı zenginliği
petrol ve doğalgazdır. Petrolün %77'si Hazar denizinden
sağlanmaktadır. Doğalzgaz ise Bahar, Kumadası ve Sangaçal'dan
çıkarılmaktadır. Toplam petrol rezervi 118.65 milyar m3olduğu
tahmin edilmektedir.
Azerbaycan'da temel sanayi dalları, petrol araştırma, sondaj makinaları
üretimi, petrokimyasallar, gıda, tekstil, elektronik ve ****l
işlemedir. Sektörde yer alan bir çok fabrika, yeni
teknolojileri uygulayamadığı için yetersiz durumdadır. Petrol
işleme kapasitesi çıkardığı petrolün altında olduğu
için ham petrol ihraç etmekte, rafine petrol almaktadır.
1995 yılına göre 2.727.837 kişi çalışabilir nüfusu
oluşturmaktadır. Bunun %21.1' sanayi ve inşaat, %37.1 tarım, %41.8'i
hizmetler sektöründedir GSMG 2400 dolar olup, kişi başına
milli gelir, 317 dolardır.Azerbaycan'ın 1995 yılı ithalatı 667.7 milyon
dolar ihracatı 547.4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Azerbaycan Cumhuriyeti'nde SSCB döneminden kalan bir çok
unsur halen varlığını sürdürmesine karşın, yeni devlet yapısı
henüz kurulma aşamasında bulunmaktadır.
Azerbaycan'da Cumhurbaşkanı, yürütme organları ve Cumhuriyet
Parlamentosu bulunmaktadır. Yürütme yetkileri münhasıran
Cumhurbaşkanı tarafından atanan icra hakimleri tarafından
kullanılmaktadır.Azerbaycan'da çoğulcu demokratik yapının
yerleşmesi yönünde önemli adımlar atılmaktadır. Anayasa
taslağı ve seçim kanunu hazırlıklarının ardından ilk çok
partili seçim 12 Kasım 1995 tarihinde yapılmış, bu
seçimle birlikte anayasa halk oylaması ile birlikte kabul
edilmiştir[/size]
En son sakaryalı54 tarafından Perş. Ocak 08, 2009 7:09 pm tarihinde değiştirildi, toplamda 1 kere değiştirildi
