Microsoft Windows Terimleri
x86. Intel 8086, 8088, 80188, 80186, 80286, 80386, 80486 ve Pentium yongaları. Bkz. microprocessor.
access control (erişim kontrolü). Windows NT ve Windows 2000'de yer alan güvenlik mekanizması. Bu mekanizma ile nesnelerin kim tarafından kullanılacağı belirlenir.
access control entry (ACE). Kullanıcılar ve gruplar için
güvenlik numarası (security ID) içeren bir listedir. Bu listede
kullanıc ve grupların hangi işlemleri için izni olduğu yer alır.
access privileges (erişim izni). Dosya ve klasörler üzerinde işlem yapma izni.
account (kullanıcı adı). Bir ağa giriş için gerekli kullanıcı bilgisi. Bkz. User account.
account domain (kullanıcı domaini). Kullanıcı kayıtlarının yaratıldığı domain.
account policy (kullanıcı kaydı politikası). Kullanıcı kayıtlarının kullanımının kontrol edilmesi düzenlemeleri.
active (aktif). Kullanılmakta olan bir pencere, nesne ya da
seçilmiş bir simge. Aktif pencerede çalışırken diğer pencereler art
alanda kalırlar.
Active Directory (aktif rehber). Active Directory, ağ
kaynaklarını yönetmek için geliştirilmiş bir sistemdir. Windows 2000
Server'ın kuruluşunun ardından Active Directory kurularak kullanıcılar,
gruplar, bilgisayarlar ve kaynakların yönetimi sağlanır. Active
Directory kuruluşu ile birlikte başlıca üç ana program da bilgisayara
yüklenir. Daha sonra bu programlar aracılığıyla Active Directory
nesneleri yaratılır ve yönetilir.
Active Directory Service Interfaces (ADSI). Active Directory'ye erişimi sağlayan standart bir programlama arabirimi.
active partition (aktif disk bölümü). Bilgisayarın açılış yaptığı disk bölümü. Bir basic disk üzerinde aktif disk bölümü primary partititon olmalıdır.
Address Resolution Protocol (ARP). Broadcast trafiğini kullanarak IP adresini ve network adaptörünün fiziksel MAC adresini bulan bir protokol.
administrative template (.adm file). Group Policy düzenlemeleri için kullanılacak metin dosyası.
Kullanıcı bilgilerini kayıt etmek için kullanılan mesaj sisteminde kullanılan bir veritabanı.
[b]Add-in (İçine-Ekle). Yazılıma özel komutlar ya da özellikler
ekleyen ek programlardır. Örneğin, Word içinden ulaşılamayan bir
uygulamadan, çizimleri almanızı sağlayan bir içine-ekle programı
yazabilirsiniz.
adress space (adres alanı). Bakınız. virtual virtual address space (sanal adres alanı).
agent (servis). Simple Network Management Protocol (SNMP) üzerinde çalışan bir uygulama.
aggregate functions (toplama fonksiyonları). SUM, AVG gibi
veriler üzerinde işlem yapan fonksiyonlar. Aggregate fonksiyonlara
örnek olarak: AVG, COUNT, COUNT(*), MAX, MIN, SUM, STDEV, STDEVP, VAR,
ve VARP.
alert (mesaj). Bir olaya karşı kullanıcı tanımlı bir tepki. Alert'ler bir işi çalıştırır ya da belirtilen bir operatöre e-mail gönderir.
alerter service (mesaj servisi). Bir ya da daha çok kullanıcıya (bilgisayara) mesaj göndermeyi sağlayan servis.
alias (öteki ad). Bir tabloya verilen geçici ad. Birçok Login ID tarafından paylaşılan bir veritabanı kullanıcısı adı.
answer file (yanıt dosyası). Windows 2000 kuruluşu sırasında kullanılan ve kuruluş bilgilerini içererek otomatik kuruluş sağlayan bir dosya.
application programming interface (API). Uygulamaların alt-düzey işlemleri yerine getirmek için kullandıkları rutinler.
application event log (uygulama olayları logu). Windows NT ve
Windows 2000 Event Viewer içinde olayları tutan bölüm/dosya.
Uygulamalar hataları düzenlenerek bu loga kayıt yazarlar.
application role (uygulama rolü). Bir uygulamanın güvenlik gereksinimi için yaratılan bir rol.
application window (uygulama penceresi). Çalışmakta olan bir
uygulamayı içeren alan. Uygulama pencereleri standart kontrollere, mönü
ve başlık çubuklarına, araç çubuklarına sahiptir.
architecture (mimari). Donanım ve yazılım sistemlerinin yapısı.
argument (argüman). Procedure'lar arasında alıp-verilen (geçen) bir değişken, sabit ya da bir ifade.
arithmetic operators (aritmetik işleçler / aritmetik operatörler). Toplama, çarpma, çıkarma ve bölme gibi işlemleri yerine getiren +,*,-,/ gibi işaretler.
assigned applications (atanan uygulamalar). Uygulamaların assign
(atama) edilmesi işlemi kullanıcıların bir uygulamayı kullanmalarını
sağlanmasıdır. Böylece kullanıcılar uygulamayı kullandığında ya da
bilgisayarını açtığında yazılım otomatik olarak kurulabilir. Bir OU
içindeki kullanıcılara bir program assign edildiğinde program hemen
kurulmaz. Sadece programın simgesi bilgisayarda görülür. Start mönüsü
ve masaüstünden programı görmek ve başlatarak kurmak mümkündür. O
programla ilgili bir dosyanın çağırılması (üzerinde çift tıklama)
durumunda da program kurulur. Diğer bir deyişle bir uygulamayı assign
etmek o uygulamanın her zaman kullanılabilir olmasını sağlar. Ancak
fiziksel kuruluş işlemi yapılmaz.
associate (ilişkilendirme). Dosya adından (uzantısından) dosyanın açılarak çalıştırılması.
asynchronous event packet (zaman uyumsuz olay paketi). Bir olayın oluşumunu bir alt düzeye bildiren ve dosyalama sisteminde kullanılan bir veri yapısı.
attribute (özellik). Bir nesnenin belli bir niceliği ya da niteliği.
audit policy (denetim politikası). Domain ya da bir bilgisayar için yapılan işlemlerin kayıtlarının (log) tutulmasını sağlar.
auditing (denetim). Belli kullanıcı işlemlerinin takip edilmesi sistemi.
authentication (kimlik denetimi). Kullanıcının sisteme giriş
bilgisinin kontrol edilmesi. Temel bir kriptografi servisi. Kimlik
denetimi ağ üzerinde güvenlik sağlar. Kullanıcıların adlarının sistem
tarafından doğrulanması bir kimlik denetim işlemidir.
automatic recovery (otomatik kurtarma). Sistemin açılışında tamamlanmayan işlemlerin geri alınması (roll back) ve diğer bakım işlemleri.
AutoText (Otomatik Metin). Yeniden kullanmak istediğiniz metin
ve grafikler için kayıt yeridir. Örneğin, sık kullandığınız bir yazışma
adresi, standart bir anlaşma paragrafı ya da uzun bir iç yazışma
dağıtım listesi yeri olabilir. Her metin ya da grafik seçimi, bir
AutoText (Otomatik Metin) girdisi olarak kaydedilir ve her birine ayrı
bir ad verilir.
backup set (yedek seti). Bir ya da daha çok teyp üzerinde yedeklenen dosya ve klasörlerin toplam seti.
bandwidth (bant genişliği). Sayısal iletişimde verilerin gönderilme hızı (bps).
basic disk (temel diskler). Windows 2000 iki tür sabit disk
kullanımını destekler. Basic diskler ve dinamik diskler. Basic diskler
daha önceki Windows işletim sistemlerinde bulunan disk
partitionlarından oluşur. Dinamik diskler ise gelişmiş disk kullanımını
ifade eder. Bir ya da daha çok disk üzerinde oluşturulan volümleri
destekler. Disk kullanım türleri disk üzerindeki alanların kullanımını
belirler. Dinamik diskler sadece Windows 2000 tarafından kullanılır.
basic input/output system (BIOS). Bir ROM üzerinde saklanan ve sistemin açılmasıyla birlikte işletilen yazılım.
basic volume (temel volüm). Bir basic disk üzerindeki bir volüm.
backup (yedek). Verilerin çeşitli risklere karşı yedek setleri halinde teyp birimine kopyalanması.
backup device (yedekleme aygıtı). Backup ya da Restore işleminde kullanılan bir teyp, bir disk dosyası ya da named pipe.
backup domain controller (yedek domain kontrol birimi). BDC.
Windows NT Server'ın ana domain kontrol biriminin yedeği olarak
kurulduğu bilgisayar. Domain ana kontrol biriminde yer alan kullanıcı
veritabanını yedeğini zaman uyumlu olarak taşır. Kullanıcılar BDC'ye
logon olabilirler
backup file (yedek dosyası). Full ya da partial database, transaction log ya da dosya/dosya gruplarının yedeğini içeren dosya.
backup media (yedekleme ortamı). Yedek setini saklamak için kullanılan disk, teyp ya da diğer bir aygıt.
backup set (yedek seti). Bir yedek işleminin çıktısı.
background (artalan). Aktif pencerenin arkası ya da arka alanda yürütülen işlem.
base data type (temel data tipi). Char, varchar, binary gibi, kullanıcı-tanımlı data tiplerinin yaratıldığı sistem-tarafından yaratılmış temel data tipleri.
base tables (taban tablolar). Bir görünümün (view) üzerine kurulduğu tablo.
batch (toplu iş). Bir ya da daha çok deyiminin yer aldığı dosya.
batch program (toplu iş dosyası). Bir ya da daha çok NT komutunu içeren bir ASCII dosya. Toplu iş dosyaları genellikle .BAT uzantısına sahiptir.
bcp files (bcp dosyaları). Zaman uyumlaştırma (synchronization) sırasında tabloları saklayan dosya.
Berkeley Internet Name Domain (BIND). UNIX işletim sistemlerindeki Domain Name System (DNS) standardı.
bit. Sayısal bilginin en küçük hali. 0 ya da 1 sayısı.
Bookmark (Yerimi). Daha sonradan kolay erişmek amacıyla, başvuru
olarak atanan seçim alanı ya da metin içindeki belli konumlardır. Yer
imleri, gerçek hayatta, özellikle uzun bir kitap okurken kullandığınız,
kaldığınız yeri unutmamak için yerleştirdiğiniz işaretlerdir. Word,
sizin seçiminize göre, bulunduğunuz yeri işaretler ve aynı noktaya
çabuk ve kolay erişimi sağlar. Books Online. Online kitap. Yardım ve
araştırma amaçlı kullanılır.
boot loader (önyükleyici). Sistemin başlatılmasını sağlayan ve yöneten program.
boot partition (önyükleme bölümü). Windows NT ve Windows 2000
işletim sistemini ve dosyalarını içeren bölüm. Önyükleme bölümü sistem
bölümü ile aynı olabilir ya da olmayabilir. Bkz. System Partition.boot
partition (boot edilen disk bölümü). İşletim sisteminin bulunduğu disk
bölümü. Boot bölümü ve sistem bölümü aynı olabilir.
briefcase (çanta). Aynı dosyanın farklı uyarlamalarını
uyumlaştırmayı sağlayan özel bir klasör. My Briefcase uygulaması ile
network ortamında bir dosyaya güncel durumda sahip olmayı sağlar.
Windows 2000'de bu sistem offline folder kullanımı olarak
yenilenmiştir. Bkz. Offline Folder.
bridgehead server. Active Directory replikasyon işleminde siteler arasındaki replikasyonu yönetmek için kullanılan bir server.
browser (tarayıcı). Tarayıcı program. Bkz. Web browser. Internet
ve intranet üzerindeki dosyalara erişmek için kullanılan bir client
aracı. Örnein Microsoft Internet Explorer.
browsing (göz atma, tarama). Ağ üzerindeki dosyalara, dizinlere, programlara ve aygıtlara erişme. Erişilecek kaynakların listesini elde etme işlemi.
built-in functions (hazır fonksiyonlar). Uygulamalar tarafından sağlanan fonksiyonlar. Örneğin datetime gibi.
built-in group (hazır grup). Windows NT işletim sisteminde otomatik olarak tanımlanan (var olan) gruplar.
bulk copy program (bcp). Komut satırından yazılarak verileri kopyalamayı (yedeklemeyi) sağlayan program.
byte (bayt). Bilgisayarda bir birim olarak tanınan bilgi birimi. Bir bayt genellikle sekiz bitten oluşur.
x86. Intel 8086, 8088, 80188, 80186, 80286, 80386, 80486 ve Pentium yongaları. Bkz. microprocessor.
access control (erişim kontrolü). Windows NT ve Windows 2000'de yer alan güvenlik mekanizması. Bu mekanizma ile nesnelerin kim tarafından kullanılacağı belirlenir.
access control entry (ACE). Kullanıcılar ve gruplar için
güvenlik numarası (security ID) içeren bir listedir. Bu listede
kullanıc ve grupların hangi işlemleri için izni olduğu yer alır.
access privileges (erişim izni). Dosya ve klasörler üzerinde işlem yapma izni.
account (kullanıcı adı). Bir ağa giriş için gerekli kullanıcı bilgisi. Bkz. User account.
account domain (kullanıcı domaini). Kullanıcı kayıtlarının yaratıldığı domain.
account policy (kullanıcı kaydı politikası). Kullanıcı kayıtlarının kullanımının kontrol edilmesi düzenlemeleri.
active (aktif). Kullanılmakta olan bir pencere, nesne ya da
seçilmiş bir simge. Aktif pencerede çalışırken diğer pencereler art
alanda kalırlar.
Active Directory (aktif rehber). Active Directory, ağ
kaynaklarını yönetmek için geliştirilmiş bir sistemdir. Windows 2000
Server'ın kuruluşunun ardından Active Directory kurularak kullanıcılar,
gruplar, bilgisayarlar ve kaynakların yönetimi sağlanır. Active
Directory kuruluşu ile birlikte başlıca üç ana program da bilgisayara
yüklenir. Daha sonra bu programlar aracılığıyla Active Directory
nesneleri yaratılır ve yönetilir.
Active Directory Service Interfaces (ADSI). Active Directory'ye erişimi sağlayan standart bir programlama arabirimi.
active partition (aktif disk bölümü). Bilgisayarın açılış yaptığı disk bölümü. Bir basic disk üzerinde aktif disk bölümü primary partititon olmalıdır.
Address Resolution Protocol (ARP). Broadcast trafiğini kullanarak IP adresini ve network adaptörünün fiziksel MAC adresini bulan bir protokol.
administrative template (.adm file). Group Policy düzenlemeleri için kullanılacak metin dosyası.
Kullanıcı bilgilerini kayıt etmek için kullanılan mesaj sisteminde kullanılan bir veritabanı.
[b]Add-in (İçine-Ekle). Yazılıma özel komutlar ya da özellikler
ekleyen ek programlardır. Örneğin, Word içinden ulaşılamayan bir
uygulamadan, çizimleri almanızı sağlayan bir içine-ekle programı
yazabilirsiniz.
adress space (adres alanı). Bakınız. virtual virtual address space (sanal adres alanı).
agent (servis). Simple Network Management Protocol (SNMP) üzerinde çalışan bir uygulama.
aggregate functions (toplama fonksiyonları). SUM, AVG gibi
veriler üzerinde işlem yapan fonksiyonlar. Aggregate fonksiyonlara
örnek olarak: AVG, COUNT, COUNT(*), MAX, MIN, SUM, STDEV, STDEVP, VAR,
ve VARP.
alert (mesaj). Bir olaya karşı kullanıcı tanımlı bir tepki. Alert'ler bir işi çalıştırır ya da belirtilen bir operatöre e-mail gönderir.
alerter service (mesaj servisi). Bir ya da daha çok kullanıcıya (bilgisayara) mesaj göndermeyi sağlayan servis.
alias (öteki ad). Bir tabloya verilen geçici ad. Birçok Login ID tarafından paylaşılan bir veritabanı kullanıcısı adı.
answer file (yanıt dosyası). Windows 2000 kuruluşu sırasında kullanılan ve kuruluş bilgilerini içererek otomatik kuruluş sağlayan bir dosya.
application programming interface (API). Uygulamaların alt-düzey işlemleri yerine getirmek için kullandıkları rutinler.
application event log (uygulama olayları logu). Windows NT ve
Windows 2000 Event Viewer içinde olayları tutan bölüm/dosya.
Uygulamalar hataları düzenlenerek bu loga kayıt yazarlar.
application role (uygulama rolü). Bir uygulamanın güvenlik gereksinimi için yaratılan bir rol.
application window (uygulama penceresi). Çalışmakta olan bir
uygulamayı içeren alan. Uygulama pencereleri standart kontrollere, mönü
ve başlık çubuklarına, araç çubuklarına sahiptir.
architecture (mimari). Donanım ve yazılım sistemlerinin yapısı.
argument (argüman). Procedure'lar arasında alıp-verilen (geçen) bir değişken, sabit ya da bir ifade.
arithmetic operators (aritmetik işleçler / aritmetik operatörler). Toplama, çarpma, çıkarma ve bölme gibi işlemleri yerine getiren +,*,-,/ gibi işaretler.
assigned applications (atanan uygulamalar). Uygulamaların assign
(atama) edilmesi işlemi kullanıcıların bir uygulamayı kullanmalarını
sağlanmasıdır. Böylece kullanıcılar uygulamayı kullandığında ya da
bilgisayarını açtığında yazılım otomatik olarak kurulabilir. Bir OU
içindeki kullanıcılara bir program assign edildiğinde program hemen
kurulmaz. Sadece programın simgesi bilgisayarda görülür. Start mönüsü
ve masaüstünden programı görmek ve başlatarak kurmak mümkündür. O
programla ilgili bir dosyanın çağırılması (üzerinde çift tıklama)
durumunda da program kurulur. Diğer bir deyişle bir uygulamayı assign
etmek o uygulamanın her zaman kullanılabilir olmasını sağlar. Ancak
fiziksel kuruluş işlemi yapılmaz.
associate (ilişkilendirme). Dosya adından (uzantısından) dosyanın açılarak çalıştırılması.
asynchronous event packet (zaman uyumsuz olay paketi). Bir olayın oluşumunu bir alt düzeye bildiren ve dosyalama sisteminde kullanılan bir veri yapısı.
attribute (özellik). Bir nesnenin belli bir niceliği ya da niteliği.
audit policy (denetim politikası). Domain ya da bir bilgisayar için yapılan işlemlerin kayıtlarının (log) tutulmasını sağlar.
auditing (denetim). Belli kullanıcı işlemlerinin takip edilmesi sistemi.
authentication (kimlik denetimi). Kullanıcının sisteme giriş
bilgisinin kontrol edilmesi. Temel bir kriptografi servisi. Kimlik
denetimi ağ üzerinde güvenlik sağlar. Kullanıcıların adlarının sistem
tarafından doğrulanması bir kimlik denetim işlemidir.
automatic recovery (otomatik kurtarma). Sistemin açılışında tamamlanmayan işlemlerin geri alınması (roll back) ve diğer bakım işlemleri.
AutoText (Otomatik Metin). Yeniden kullanmak istediğiniz metin
ve grafikler için kayıt yeridir. Örneğin, sık kullandığınız bir yazışma
adresi, standart bir anlaşma paragrafı ya da uzun bir iç yazışma
dağıtım listesi yeri olabilir. Her metin ya da grafik seçimi, bir
AutoText (Otomatik Metin) girdisi olarak kaydedilir ve her birine ayrı
bir ad verilir.
backup set (yedek seti). Bir ya da daha çok teyp üzerinde yedeklenen dosya ve klasörlerin toplam seti.
bandwidth (bant genişliği). Sayısal iletişimde verilerin gönderilme hızı (bps).
basic disk (temel diskler). Windows 2000 iki tür sabit disk
kullanımını destekler. Basic diskler ve dinamik diskler. Basic diskler
daha önceki Windows işletim sistemlerinde bulunan disk
partitionlarından oluşur. Dinamik diskler ise gelişmiş disk kullanımını
ifade eder. Bir ya da daha çok disk üzerinde oluşturulan volümleri
destekler. Disk kullanım türleri disk üzerindeki alanların kullanımını
belirler. Dinamik diskler sadece Windows 2000 tarafından kullanılır.
basic input/output system (BIOS). Bir ROM üzerinde saklanan ve sistemin açılmasıyla birlikte işletilen yazılım.
basic volume (temel volüm). Bir basic disk üzerindeki bir volüm.
backup (yedek). Verilerin çeşitli risklere karşı yedek setleri halinde teyp birimine kopyalanması.
backup device (yedekleme aygıtı). Backup ya da Restore işleminde kullanılan bir teyp, bir disk dosyası ya da named pipe.
backup domain controller (yedek domain kontrol birimi). BDC.
Windows NT Server'ın ana domain kontrol biriminin yedeği olarak
kurulduğu bilgisayar. Domain ana kontrol biriminde yer alan kullanıcı
veritabanını yedeğini zaman uyumlu olarak taşır. Kullanıcılar BDC'ye
logon olabilirler
backup file (yedek dosyası). Full ya da partial database, transaction log ya da dosya/dosya gruplarının yedeğini içeren dosya.
backup media (yedekleme ortamı). Yedek setini saklamak için kullanılan disk, teyp ya da diğer bir aygıt.
backup set (yedek seti). Bir yedek işleminin çıktısı.
background (artalan). Aktif pencerenin arkası ya da arka alanda yürütülen işlem.
base data type (temel data tipi). Char, varchar, binary gibi, kullanıcı-tanımlı data tiplerinin yaratıldığı sistem-tarafından yaratılmış temel data tipleri.
base tables (taban tablolar). Bir görünümün (view) üzerine kurulduğu tablo.
batch (toplu iş). Bir ya da daha çok deyiminin yer aldığı dosya.
batch program (toplu iş dosyası). Bir ya da daha çok NT komutunu içeren bir ASCII dosya. Toplu iş dosyaları genellikle .BAT uzantısına sahiptir.
bcp files (bcp dosyaları). Zaman uyumlaştırma (synchronization) sırasında tabloları saklayan dosya.
Berkeley Internet Name Domain (BIND). UNIX işletim sistemlerindeki Domain Name System (DNS) standardı.
bit. Sayısal bilginin en küçük hali. 0 ya da 1 sayısı.
Bookmark (Yerimi). Daha sonradan kolay erişmek amacıyla, başvuru
olarak atanan seçim alanı ya da metin içindeki belli konumlardır. Yer
imleri, gerçek hayatta, özellikle uzun bir kitap okurken kullandığınız,
kaldığınız yeri unutmamak için yerleştirdiğiniz işaretlerdir. Word,
sizin seçiminize göre, bulunduğunuz yeri işaretler ve aynı noktaya
çabuk ve kolay erişimi sağlar. Books Online. Online kitap. Yardım ve
araştırma amaçlı kullanılır.
boot loader (önyükleyici). Sistemin başlatılmasını sağlayan ve yöneten program.
boot partition (önyükleme bölümü). Windows NT ve Windows 2000
işletim sistemini ve dosyalarını içeren bölüm. Önyükleme bölümü sistem
bölümü ile aynı olabilir ya da olmayabilir. Bkz. System Partition.boot
partition (boot edilen disk bölümü). İşletim sisteminin bulunduğu disk
bölümü. Boot bölümü ve sistem bölümü aynı olabilir.
briefcase (çanta). Aynı dosyanın farklı uyarlamalarını
uyumlaştırmayı sağlayan özel bir klasör. My Briefcase uygulaması ile
network ortamında bir dosyaya güncel durumda sahip olmayı sağlar.
Windows 2000'de bu sistem offline folder kullanımı olarak
yenilenmiştir. Bkz. Offline Folder.
bridgehead server. Active Directory replikasyon işleminde siteler arasındaki replikasyonu yönetmek için kullanılan bir server.
browser (tarayıcı). Tarayıcı program. Bkz. Web browser. Internet
ve intranet üzerindeki dosyalara erişmek için kullanılan bir client
aracı. Örnein Microsoft Internet Explorer.
browsing (göz atma, tarama). Ağ üzerindeki dosyalara, dizinlere, programlara ve aygıtlara erişme. Erişilecek kaynakların listesini elde etme işlemi.
built-in functions (hazır fonksiyonlar). Uygulamalar tarafından sağlanan fonksiyonlar. Örneğin datetime gibi.
built-in group (hazır grup). Windows NT işletim sisteminde otomatik olarak tanımlanan (var olan) gruplar.
bulk copy program (bcp). Komut satırından yazılarak verileri kopyalamayı (yedeklemeyi) sağlayan program.
byte (bayt). Bilgisayarda bir birim olarak tanınan bilgi birimi. Bir bayt genellikle sekiz bitten oluşur.