D..........

Dalakotu (kurtluca) : Eğreltiotugillerden; sıcak
bölgelere yetişen bir bitkidir. Güzel kokulu, pembe çiçekleri vardır.
Yapraklarının üstü parlak, altı donuk yeşil kadife rengindedir. Tadı
acıdır.
Faydası : Ateşi düşürür, vücuda kuvvet verir. Dizanteri ve
ishali keser. Nefes almayı kolaylaştırır. Öksürüğü keser. Karaciğer ve
mide hastalıklarının iyileşmesine yardım eder. Damkoruğu (kulakotu) : Damkoruğugillerden ılık
iklimlerde yetişen bir bitkidir. Çiçekleri kırmızıdır. Yaprakları etli
ve çiçeklerin dibindedir. Haziran - Ağustos ayları içinde toplanır.
Çoğu zaman taze halde kullanılır.
Faydası : Basur memelerini giderir. Nasırları söker. Darı (akdarı) : Buğdaygillerden, kuraklığa dayanıklı bir bitkidir. Tohumları besin olarak kullanılır.
Faydası : Darı unundan yapılan yiyecekler, zihin yorgunluğunu giderir. Sinirleri kuvvetlendirir. Hamilelere de faydası vardır. Defne (laurus nobilis) : Defnegillerden yaprakları
güzel kokulu ve yaz kış yeşil olan ağaçtır. Boyu 2 metre kadardır.
Akdeniz kıyılarında yetişir. Meyveleri yuvarlaktır. Rengi
siyahımtıraktır. Yapraklarından yeşil renkli bir yağ çıkarılır.
Faydası : Terletir, ateşi düşürür, vücuda rahatlık verir.
İdrar ve adet söktürür. İştah açar, Hazmı kolaylaştırır. Sinir
ağrılarını (nevralji) dindirir. Yağı bazı merhemlerle karıştırılır.
Baharat olarak da kullanılır. Hamileler kullanmamalıdırlar. Demirhindi (tamarin) : Baklagillerdn bir çeşit
ağaçtır. Boyu 25 metre kadardır. Meyvesinden şerbet yapılır. Sıcak
ülkelerde yetişir. Çiçekleri sarı kırmızı salkımlar halindedir. Meyvesi
koyu kırmızımtırak, büyük ve tohumludur. Meyvesinin mayhoş lezzetli,
macuna benzeyen öz kısmı kullanılır. İçeriğinde ekşi maddeler, nişasta
ve şeker vardır.
Faydası : Susuzluğu giderir. Vücuda rahatlık ve serinlik verir. 20 gramı müshil tesiri gösterir. Bağırsakları temizler. Soğuk içilir. Denizkadayıfı (carrageen) : Esmer su yosunlarından bir çeşit deniz bitkisidir.
Faydası : Solunum ve hazım sistemi nezlelerini giderir. Vücudu besleyici olarak da kullanılır. Denizsaçı (mousse de corse) : Deniz kayalarında
bulunur. Kuru iken saç gibi ince, esmer, birbirine girmiş liflerdir.
Deniz bitkileri gibi kokar. Tadı tuzludur.
Faydası : Bağırsak solucanlarını düşürür. Denizüzümü (ephedra campylopoda) : Yurdumuzun hemen
hemen her yerinde yetişen her zaman yeşil, uzun ömürlü, çalı
görünümünde bir bitkidir. Gövdesi incedir. Yaprakları, gövde üzerine
karşılıklı, çapraz şekilde dizilmiştir. İçeriğinde "efedrin alkoloid" bulunur. 35 kadar türü vardır.
Faydası : Astım hastalığının şikayetlerini giderir. Terletir. Ateş düşürür. Romatizma ağrılarını dindirir. Dereotu (tereotu) : Maydanozgillerden iplik biçiminde yaprakları olan güzel kokulu bir bitkidir. Sonbahar aylarında toplanıp, kurutulur.
Faydası : Mide ve bağırsak gazlarını söktürür. Hazmı
kolaylaştırır, midenin gereği gibi çalışmasını sağlar. Hıçkırık ve hava
yutmayı önler. Sinir zafiyetini giderir. Uyku verir. Aybaşı
kanamalarının kolay olmasını sağlar. Anne sütünü artırır. İştah açar.
Ağız kokusunu giderir. Çocuklardaki gaz ağrılarını giderir. Yemeklere
ve salatalara tat vermek için konur. Hamileler kullanmamalıdır. Devedikeni (chardon) : Bileşikgillerden; tarlalarda
yetişen 1 metre kadar boyunda bir bitkidir. İnce ve çengellidir. Yaşken
güzel kokuludur. Kuruyunca bu koku kaybolur.
Faydası : Ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahatlık verir. Devetabanı (phlodentron) : Bileşikgillerden geniş
yapraklı, her türlü toprakta yetişebilen bir bitkidir. Çiçekleri,
yapraklarından önce açar, altın sarısı rengindedir. Hekimlikte
çiçekleri ve yaprakları kullanılır. Çiçekleri Nisan'da, yaprakları ise,
Haziran ve Temmuz aylarında toplanıp, kurutulur.
Faydası : İdrar söktürür. Ağrıları dindirir. Sinirleri
yatıştırır ve vücuda kuvvet verir. Astım, nefes darlığı, bronşit ve
soğuk algınlığında şikayetleri geçirir. Göğsü yumuşatır, öksürüğü
keser. Nezle ve ciğer iltihabında da kullanılır. Yaraların
iyileşmesinde ve çıbanların olgunlaşmasına yardımcı olur. Devekulağı (büyük dulavratotu) : Bileşikgillerden bir
çeşit bitkidir. Yaprakları enli ve yeşildir. Altları sincabi renktedir.
Kökü kalındır. Çiçeklerinde ince, uzun dikenleri vardır. Kökleri
toplanır, ince ince dilimlenip, kurutulur. Acıdır. Yaprakları da
gölgelik bir yerde kurutulur.
Faydası : İdraryollarında biriken kum ve taşların
dökülmesine yardımcı olur. Kanı temizler. Terletir, vücuda biriken
zararlı maddelerin atılmasını sağlar. Romatizma ve nikrisin
şikayetlerini giderir. Vücuda rahatlık verir. Dişbudak ağacı (fraxinus excelsior) : Zeytingillerden
sert keresteli bir ağaçtır. Boyu 30 metre kadardır. Yaprakları 9-13
parçalı bir dantela görünümündedir. İlkbahar ve yaz aylarında kabuğu ve
yaprakları toplanıp kurutulur.
Faydası : Ateşi düşürür, vücuda kuvvet verir. Anne sütünü
artırır. Romatizma ve nikris ağrılarını keser. Kabızlığı giderir.
(kabuğu ise kabızlık yapar, ishali keser) idrar söktürüp, vücutta
biriken zararlı maddelerin atılmasını sağlar. Mobilyacılıkta da
kullanılır. Dolama otu (paronychia serpilifolia) : Karanfilgiller
familyasından yeşil ve beyaz renkte küçük çiçekleri bulunan bir çeşit
bitkidir. Yaprakları beyazımtırak yeşildir. Kökü kullanılır.
Faydası : Dolama ve çıbanların tedavisinde kullanılır. Domates (solanum lycopersium) : Patlıcangillerden bir
çeşit bitkidir. Ürünü için yetiştirilir. Vatanı Meksika ve Peru'dur.
Yabani türünün meyveleri yuvarlak ve kiraz kadar küçüktür. Domatesin
içeriğinde lycopin denilen bir madde bulunur. A, B, C vitamileri
bakımından zengindir. Gövde ve yapraklarında solanin denilen zehirli
bir alkoloid bulunur.
Faydası : Bol idrar söktürür. Vücutta biriken zehirli
maddelerin atılmasını ve kanın durulmasını sağlar, damar sertliğini
giderir. Romatizma ve nikriste faydalıdır. Safra ve böbrek taşlarının
düşürülmesine yardımcı olur. Üremiyi düşürür. Hazmı kolaylaştırır.
Kabızlığı giderir. Mide ve bağırsakların düzenli bir şekilde
çalışmasını sağlar. Cilde tazelik ve pembelik verir. İsiliği ve
mayasılı giderir. Nasırların sökülmesine yardımcı olur. Çıbanların
olgunlaşmasını sağlar. Arı sokmasında ve yanıkların tedavisinde
faydalanılır. Kansere karşı korur. Midesi zayıf olanlar, böbrek ve
mesanelerinde iltihap olanlar, suyunu içmelidirler. Dulaptalotu (daphne mezereum) : Dulaptalotugillerin
örnek bir bitkisi olan bir ağaçcıktır. Yüksek yerlerde yetişir.
Çiçekleri güzel kokuludur. Meyveleri kırmızımtıraktır. Yaprakçıkları
ise, açık yeşildir. Kabukları kullanılır.
Faydası : Zona tedavisinde faydalıdır. Dulavrat otu (pıtrak) : Bileşikgillerden; yol
kenarlarında ve seyrek koruluklarda yetişen bir bitkidir. 1-1,5 metre
boyundadır. Kökü ve yaprakları kullanılır.
Faydası : Yapraklarından yapılan ilaçlar, romatizma ve
nikris ağrılarını giderir. Mide iltihaplarını iyileştirir. Kökünden
yapılan ilaçlar ise, deri iltihapları ve egzamanın tedavisinde ve
karaciğer hastalıklarında kullanılır. Dut (morus) : Dutgillerden yapraklarıyla ipek böceği
beslenen bir ağaçtır. Meyveleri, Beyaz ve kara olur. Karadut ekşidir.
Dutusaresi çıkartılır. Hekimlikte şurubu, meyveleri, ve yaprakları
kullanılır.
Faydası : Beyaz dut yaprakları idrar söktürür. Vücutta
biriken suyu boşaltır. Aç karnına yenen beyaz dut, Bağırsak
solucanlarının düşürülmesini sağlar. Mide ve bağırsakların düzenli
çalışmasını sağlar.
Karadut şurubu pamukçuk hariç diğer ağız ve bademcik iltihaplarını giderir. Duvar sarmaşığı (ivy) : Sarmaşıkgiller familyasından;
uzun ömürlü, 50 metre kadar boyunda, her zaman yapraklı, tırmanıcı bir
bitkidir. Yaprakları tüysüz ve serttir. Üst yüzeyleri koyu, alt
yüzeyleri ise açık yeşil renktedir. Meyvesi, siyahımsı mor renktedir.
İçeriğinde "hederin" vardır. Zehirlidir. Ev ilaçlarında kullanılmamalıdır.
Faydası : Kabızlığı giderir. Kusturur ve aybaşı kanı söktürür. Haricen kullanılacak olursa, yaraları tedavi eder. Düğün çiçeği (girit lalesi) : Düğünçiçeğigillerden;
30-60 cm. boyunda, uzun ömürlü bir bitkidir. Kökleri ipliksidir. Nisan
- Haziran aylarında çiçek açar. Zehirlidir. Yaprakları çok küçüktür ve
üç parçalıdır. Hekimlikte nadiren kullanılır.
Faydası : Basur memelerinin şikayetlerini giderir.