a..............

. Acıağaç (kuvasya ağacı) : Sedefotugillerden; 2-3 metre
boyunda küçük bir bitkidir. İnce kabuklarının üzerinde sarı benekler
vardır. Çiçekleri kırmızıdır. Sıcak ülkelerde yetişir. Bu ülkelerde acı
ağaç kabuklarından yapılan kaplardan su içenlerin kuvvetleneceğine
inanılır. Hekimlikte ; kökü, kabuğu ve odunu kullanılır. Etkili maddesi
"Quassine"dir. Çok acıdır.
Faydası : İştah açar, hazmı kolaylaştırır. Ateşi düşürür.
Tükürük ifrazatını arttırır. Mide, bağırsak, karaciğer ve böbreklerin
çalışmasını düzenler. Böbrek sancılarını keser, taşların düşürülmesine
yardımcı olur. Bağırsak kurtlarını döker. Kanamaları durdurur. Haşarat
kaçırıcı olarak da kullanılır. Fazla kullanılacak olursa; baş dönmesi,
mide bulantısı ve kusma yapar. Acıbakla (termiye) : Baklagillerden; otsu bir bitkidir. Acı taneleri kullanılır.
Faydası : Besleyicidir. İdrar söktürür ve idrar yollarını
temizler. Böbrek iltihabını giderir. Böbrek taş ve kumlarının
düşürülmesine yardımcı olur. Baş ağrılarını dindidir. Romatizma,
lumbago ve siyatik ağrılarını keser. Albümin miktarını düşürür. Vücutta
biriken tuzu atar. Acıçiğdem (güzçiğdemi) : Zambakgillerden; sonbahar
aylarında çiçek açan, mor renkli, zehirli bir bitkidir. Rutubetli
yerlerde yetişir. Hekimlikte haricen kullanılır.
Faydası : Romatizma ve nikris tedavisinde kullanılır. Ancak zehirli olduğundan dikkatli olmak gerekir. Adaçayı (salvia officinalis) : Ballıbabagillerden;
özellikle Akdeniz bölgesinde yetişen ıtırlı bir bitkidir. Menekşeye
benzeyen çiçekleri haziran, temmuz aylarında açar. Yaprakları uzun,
kenarları tırtıllı, beyazımsı yeşil renktedir. Hafif kafuru kokusu
vardır. Çiçek açtığı zaman toplanıp, kurutulur.
Faydası : Mide va bağırsak gazlarını giderir. Mide
bulantısını keser. Hazım sisteminin düzenli çalışmasını sağlar. Boğaz,
bademcik ve dişeti iltihaplarını giderir. Göğsü yumuşatır. Astımdaki
sıkıntıları geçirir. İdrar ve ter söktürür. Banyo suyuna katılıp
yıkanılırsa; zindelik verir. Günde, 3 kahve fincanından fazla
içilmemelidir. Adamotu (köpekotu) : Patlıcangillerden; geniş
yapraklı, fena kokulu bir bitkidir. Kökü, insan şeklini andırır.
Bilhassa Antalya çevresinde yetişir. İçeriğinde "Hyoscyamine", "Hyoseine" ve "Atropine" vardır.
Faydası : Şehvet artırıcıdır. Adasoğanı (scille) : Zambakgillerden, bir çeşit
bitkidir. Yaprakları uzun şerit şeklindedir. Çiçekleri; yeşil ve beyaz
damarlıdır. 2 kilogram kadar olan soğan kısmı, yapraklarının
altındadır. Acı ve zehirlidir. 7,5 gram adasoğanı öldürebilir.
İçeriğinde "Scillarena glikozidi" vardır. Tazeyken kullanılmaz. Aksi
halde zehirlenme ve kusmalara yol açar. Soğanın etli olan orta kısmı
dilimlenerek kurutulur. Sonra dövülüp toz haline getirilir. Ev
ilaçlarında çok dikkatli kullanılması gerekir.
Faydası : İdrar söktürür. Kalp hastalarında vücuda biriken
suyu boşaltır. Azotemi'yi azaltır. Böbrek hastalarının kullanmaması
gerekir. Uzun süre kullanılacak olursa "Albüminüri" yapar. Ağaçkavunu (utruç) : Turunçgillerden; yaprakları mavimsi pembe bir ağaçtır. Meyvesi; buruşuk kabuklu iri limona benzer.
Faydası : Ferahlatıcı, serinletici ve kabızlık gidericidir. Ahlat (yaban armudu) : Gülgillerden; kendi kendine yetişen ve üzerine armut aşılanan bir ağaçtır. Yemişi iyice olgunlaştıktan sonra yenir.
Faydası : Meyveleri, ishal keser. Zehirli hayvan sokmalarında da filizleri dövülüp, konur. Ahududu (ağaççileği) : Gülgillerden; böğürtlen gibi
çalı halinde, dikenli bir bitkidir. Kümeler halindedir. Kendiliğinden
yetişir. Meyvesi duta benzer. Sarımtırak kırmızı portakal renginde,
sulu ve güzel kokuludur. Meyvesi toplanıp, kurutulur. Reçel, şurup ve
likör yapılır. Meyve olarak da yenir.
Faydası : Kanı temizler, vücutta biriken zehirli maddelerin
atılmasını sağlar. Terletir ve idrar söktürür. Kabızlığı giderir.
Vücuda dinçlik verir. Romatizma, mafsal kireçlenmesi, nikris, boğaz,
bademcik ve göz iltihaplarında kullanılır. Kansızlık ve veremde çok iyi
bir gıdadır. Ateş'i düşürür. Üre ve şeker hastalarına da faydalıdır.
Mide ülseri olanların kullanmamaları gerekir. Akasya (salkımağacı) : Baklagillerden; bir çeşit süs
ve gölge ağacıdır. Salkım çiçekli ve küçük yapraklıdır. Çiçekleri güzel
kokar. Çiçekleri kullanılır.
Faydası : Nefes darlığını giderir. Astımın şikayetlerini giderir. Akdiken (geyikdikeni) : Cehrigiller familyasından;
3-5 metre boyunda bir bitkidir. Meyveleri; siyah ve etkilidir.
Hekimlikte; meyvelerinden yapılan şurup "Sirop de Nerprun" kullanılır. Ev ilaçlarında; kök ve kabuklarından yararlanılır.
Faydası : 20 tane meyve yenecek olursa, şiddetli müshil
tesiri gösterir ve kabızlığı giderir. Kaşıntıları da keser. Ancak,
belirtilen miktardan fazla kullanılmamalıdır. Aksi halde, şiddetli
karın ağrılarına sebep olur. Akhuşağacı (kayınağacı) : Kayıngillerden; nemli topraklarda yetişen bir ağaçtır. Meyveleri küçüktür. Yaprakları ilkbahar aylarında toplanıp kurutulur.
Faydası : İdrar söktürür. Vücutta biriken suyu boşaltır.
Böbreklerin düzenli çalışmasını sağlar. Şişmanlamayı önler. Romatizma
ağrılarını dinlendirir. Ayak kokularını keser. Saçları gürleştirir,
kepekleri yok eder. Cilt hastalıklarını tedavi eder. Kalp
kifayetsizliğinin sebep olduğu idrar tutukluğunu giderir. Vücutta
biriken tuzu atar. Üremi ve albüminde faydalıdır. Alıç (ekşimuşmula) : Gülgillerden; kırlarda yabani
olarak yetişen bir ağaçtır. Meyveleri; küçük muşmulaya benzer, kırmızı
renklidir. Tadı mayhoştur. Hekimlikte meyvesi kullanılır.
Faydası : Asabi çarpıntıları giderir. Sinir bozukluğunu
geçirir. Yüksek tansiyonu düşürür. Aritmide kullanılır. Uykusuzluğu
giderir. Kalbi kuvvetlendirir. Damar sertliği ve göğüs nezlesinde
faydalıdır. Altınbaşakotu (solidago officinalis) : İdrar tutukluğu, albümin, nefrit, üremi ve sistit tedavisinde kullanılan bir çeşit bitkidir.
Faydası : Asabi çarpıntıları giderir. Sinir bozukluğunu
geçirir. Yüksek tansiyonu düşürür. Aritmide kullanılır. Uykusuzluğu
giderir. Kalbi kuvvetlendirir. Damar sertliği ve göğüs nezlesinde
faydalıdır. Altınkökü (ipeka) : Güney Amerika'da yetişen bir bitkidir.
Faydası : Az miktarda kullanıldığı takdirde tatlandırıcıdır.
Yüksek dozlarda kullanılırsa kusturur, ishal yapar. Müzmin bronşitte
ifrazatı artırır. Amberkabuğu (croton elutheria) : Antil adalarında yetişen "liquidamber/sığla ağacı" denilen ağacın kabuğudur. Kabukların dışı kahverengiye yakın gri; içi ise sarıdır. Yandığı zaman hoş bir koku verir.
Faydası : Dizanteri ve ishali keser. Hazım bozukluklarını giderir. Kansızlıkta faydalıdır. Anne sütünü artırır. Amberbaris (kadıntuzluğu) : Yabani, çalı şeklinde,
sarı çiçekli bir ağaçtır. Kökü acıdır. Yaprakları ve yemişi tatlıdır.
Seyrek ormanlarda bulunur. Boyu 2-3 metre arasındadır. Meyvelerinde bol
miktarda C vitamini vardır. Meyveleri, kabukları ve kökü kullanılır.
Faydası : Karaciğer ve safra kesesi hastalıklarını
iyileştirir. Ateşi düşürür. Hazım bozukluklarını giderir. Bağırsak
iltihaplarını tedavi eder. Öksürüğü keser. Mideyi kuvvetlendirir. İştah
açar. Ağız yaralarını iyileştirir. Kan dolaşımını düzenler. Yüksek
tansiyonu düşürür. Siyatik, romatizma ve eklem ağrılarını giderir. Anason (anis) : Vatanı Asya'dır. Maydanozgillerden;
yarım metre kadar yükseklikte bir bitkidir. Yaprakları yuvarlak ve
böbrek şeklindedir. Çiçekleri beyazdır; meyveleri küçüktür.
Meyvelerinde "Anethol" vardır. Kokucu ve yakıcı lezzettedir. Temmuz ve ağustos aylarında toplanır.
Faydası : Hazmı kolaylaştırır. İştahsızlığı ve yemeklere
karşı duyulan tiksintiyi giderir. Mide ve bağırsak gazlarını söktürür.
İdrarı artırır. Kusmaları ve ishali keser. Aybaşı kanamalarının düzenli
olmasını sağlar. Ancak, aybaşı kanamaları ve hamilelik döneminde
kullanılmaz. Anne sütünü artırır. Sinirleri yatıştırır. Migren
ağrılarını keser. Beyin yorgunluğunu giderir. Uyku verir. Kalbi
kuvvetlendirir. Kan dolaşımının düzenli olmasını sağlar. Cinsel
arzuları kamçılar. Astım, nefes darlığı ve bronşitte görülen
şikayetleri giderir. Öksürüğü keser. Yaşlılarda meme sarkmasını önler.
Fazla miktarda kullanıldığı zaman uyuşukluk verir. Andızotu (atgözü) : Bileşikgillerden; nemli yerlerde
yetişen, 1 metre kadar sapı olan, bir çeşit ottur. Yaprakları büyük,
yumuşak ve yuvarlaktır. Çiçekleri sarı renkte olup, acı ve kokuludur.
Kökü kalındır. Meyveleri küçük fıstık kozalağına benzer.
Faydası : Mideyi kuvvetlendirir. Balgam söker. Mikropları
öldürür. Vücutta biriken tuzu atar. Üremi, nefrit, sistit, idrar
yolları hastalıkarında faydalıdır. Nefes darlığını giderir. Karaciğer
hastalıklarını tedavi eder. Kaşıntıları keser. Fazla kullanıldığı zaman
mide bulantısı yapar. Antep fıstığı (şam fıstığı) : Antepfıstığıgiller
familyasındandır; Gaziantep havalisinde yetiştirilen, 5-10 metre
yüksekliğinde bir ağaç ve bunun meyvesidir. İçeriğinde sabit yağ,
sakkaroz ve proteinli maddeler vardır.
Faydası : Vücudun gelişmesini sağlar. Bedeni ve zihni gücü
arttırır. Cinsel istekleri kamçılar. Böbrek ve safra kesesi ağrılarını
hafifletir. Göğsü yumuşatır, öksürük söktürür. Ararot (maranta nişastası) : Sıcak iklimlerde yetişen "Maranta"
adlı kamıştan veya ona benzer başka bitkilerin köklerinden çıkarılan
beyaz bir tozdur. Nişastadan daha incedir. Kokusu ve tadı yoktur.
Faydası : Çocuk maması yapmakta kullanılır. Süt çocuklarına
ve nekahat dönemi hastalarına verilir. Hastalıklardan sonra görülen
halsizlikleri giderir.

Ardıç (ephel) : Kozalaklılardan 2-5 metre boyunda bir
ağaçtır. Yaprakları ince, uzun, sivri ve güzel kokuludur. Meyveleri;
siyah, parlak kozalak şeklindedir. Bunlara ardıç tohumu da denilir.
Kasım ve aralık aylarında toplanıp kurutulur. Bir çok türü vardır.
Faydası : Kandaki şeker miktarını düşürür. Pankreasın normal
çalışmasını sağlar. Nekahat devresinin çabuk atlatılmasında yardımcı
olur. Vücuda dinçlik verir. Böbrekleri, mesaneyi ve idrar yollarını
temizler. Ter ve idrar söktürür. Vücutta biriken suyu boşaltır. Soğuk
algınlığı, romatizma, damar sertliği ve nikriste de faydalıdır.
Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser. Aybaşı ağrılarını dindirir.
Böbreklerinde iltihap olanlar kullanamaz. Tavsiye edilen miktarı da
aşmamalıdır. Ardıçkatranı ağacı (katran ardıcı) : 1 metre kadar
yükseklikte; yuvarlak kırmızı meyveleri olan bir ağaçtır. Meyveleri
ardıç meyvelerinden daha büyüktür. Odunun kapalı ocaklarda
yakılmasından (Kuru distilasyon) ardıçkatranı denilen bir madde
çıkarılır.
Faydası : Kadyağı; ergenlik, egzama, saçkıran, kellik, uyuz ve sedef hastalığında kullanılır. Armut (pirus communis) : Gülgillerden; çiçekleri
beyaz bir ağacın meyvesidir. Armut; suluca yumuşak tatlı ve küçük
çekirdeklidir. Rengi sarı ile yeşil arasında değişir. Ankara ,
Mustabey, Çengel, Kumla, Bey olmak üzere birçok çeşidi vardır.
Faydası : Böbreklerin düzenli çalışmasını sağlar. İdrarı
bollaştırır. Böbrek kum ve taşlarının dökülmesine yardım eder. Yüksek
tansiyonu düşürür. Kanı temizler bütün salgı bezlerinin normal
çalışmasını sağlar. Kansızlığı giderir, kabızlığı önler. Sinirleri
yatıştırır. Zihni yorgunluğu giderir. Susuzluğu keser. Tükürük
ifrazatını artırır. Hamilelerin kusmalarını azaltır. Hazımsızlığı
giderir. Mafsal kireçlenmesi, nikris ve romatizmada faydalıdır. Şeker
hastaları da yiyebilir. Midesi zayıf olanların kompostosunu içmeleri
tavsiye edilir. Yemeklerden önce yenecek olursa daha faydalı olur. Arpa (hordeum vulgare) : Buğdaygillerden; taneleri
ekmek ve bira yapmakta kullanılan bir bitkidir. Hayvan yemi olarak da
verilir. Nişastası boldur. Kavrulup kahveye de karıştırılır.
Faydası : İdrar söktürür. Mesane ve idrar yollarındaki
iltihapları temizler. Böbrek ve kum taşlarının dökülmesine yardım eder.
Prostat büyümesini önler. Asabi kusmaları durdurur. Boğaz ve yarımbaş
ağrılarını dindirir. Dil iltihaplarını giderir. Temriye ve mayasılda
haricen kullanılır. Aslanağzı (kurtağzı) : Aslanağzıgiller familyasından; türlü renkte, güzel bir bitkidir. Kokusuzdur. Daha ziyade süs bitkisi olarak kullanılır.
Faydası : Balgam söktürür. Bronşit'te rahatlık verir. Aslanyağı (leontopidium alpinium) : Bileşikgiller
familyasından; Alp dağlarının yüksek tepelerindeki kireçli topraklarda
yetişen bir bitkidir. Çiçekleri yıldız şeklindedir. Ağustos ayında
toplanıp kurutulur.
Faydası : Çocuklarda görülen ishalleri keser. Aslandişi (karahindiba) : Bileşikgiller
familyasından; yol kenarında, çayır ve hendeklerde yetişen bir çeşit
bitkidir. Yaprakları rozet şeklindedir. Çiçekleri sarıdır. Taze
yaprakları salata olarak da yenilebilir. Kökünde; Torexacin, levulin,
inulin ve şeker vardır. Yaprakları ilkbahar; kökleri ise, sonbahar
aylarında toplanıp, kurutulur.
Faydası : İdrar söktürür. Mesane ve kalınbağırsak
iltihaplarını giderir. Göğsü yumuşatır, öksürüğü keser. Balgamlı
ishalleri keser. Karaciğer şişkinliğini indirir. Böbrek ve safra
taşlarını düşürür. Sarılıkta faydalıdır. Anne sütünü artırır. Taze
sürgünleri kırıldığı zaman akan sütü de dişleri temizler. Öğütülen
kökü, kahveye katılır. Aslankuyruğu (yerpırasası) : Ballıbabagillerden; bir çeşit bitkidir.
Faydası : Ateşi düşürür ve terletir. Vücuda rahatlık verir. Aslanpençesi (alchemila vulgaris) : Gülgillerden;
çayırlarda, ormanlarda yetişen ve türlü çeşitleri olan bir yabani
bitkidir. 5-7 parçalı olan yaprakları büyüktür. Kökü geniştir.
Çiçekleri; ufak yıldız şeklinde olup, yeşilimtıraktır. Mart-Temmuz
ayları arasında toplanıp, kurutulur.
Faydası : Ateş düşürür. Vücuda kuvvet verir. Yarımbaş ağrılarını keser. Anne sütünü artırır. Asma (vitis) : Asmagiller familyasından tırmanıcı,
uzun ömürlü, ağaçsı bir bitkidir. Mayıs-Haziran ayları arasında çiçek
açar. Gövdesi üzerindeki kabuklar zamanla esmerleşip şeritler halinde
dökülür. Çiçekleri küçük, yeşilimsi renktedir. Yapraklarının taban
kısmı kalp şeklindedir. Kenarları dişli ve ucu sivridir. Üst yüzleri
tüysüz, alt yüzleri ise tüylüdür. Meyvelerine üzüm denir. Kuru veya yaş
olarak yenir.
Faydası : Yaprakları ile yapılan ilaçlar kanamayı durdurur. Vücuda kuvvet verir. Sarılığı keser. İshali durdurur. Atkestanesi (hindkestanesi) : Atkestanegiller
familyasından; süs olarak yetiştirilen iri bir gölge ağacıdır.
Nisan-Temmuz aylarında çiçek açar. Meyveleri kestaneye benzer. İçinde
nişasta, saponin ve yağ vardır.
Faydası : Kabuklarından yapılan ilaçlar ateşi düşürür.
Vücuda kuvvet verir. Tohumları ise romatizma ve mafsal ağrılarını
giderir. Varis flebit ve basur memelerinin tedavisinde ve deri
çatlaklarını gidermekte kullanılır. Atkuyruğu (zemberekotu) : Atkuyruğugillerden; kök sapı ömürlü olan, nemli yerlerde yetişen bir bitkidir.
Faydası : İdrar tutukluğunu giderir. İdrarı artırır. Böbrek
taşlarının düşürülmesinde yardımcı olur. İdrar torbasındaki iltihabı
giderir. Kan işemeyi keser. Albümin miktarını düşürür. Zatülcenp ve
karaciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Nikris ve
romatizmanın şikayetlerini giderir. Tavsiye edilen miktardan fazla
kullanılmamalıdır. Ayçiçeği (gündöndü) : Bileşikgillerden; büyük çiçekli bir bitkidir. Çiçekleri tabak şeklindedir. Rengi sarıdır. Tohumlarından yağ çıkarılır.
Faydası : Yağı, damar sertliğini giderir. Kurdeşen'in sebep
olduğu kaşıntıları giderir. Esansı verem tedavisinde kullanılır.
Kolestrol miktarını düşürür. Cinsel arzuları kamçılar. Bedeni ve zihni
yorgunluğu giderir. Kalp, sinir hastalıkları ve iktidarsızlığı önler. Ayısarımsağı (Allium ursinum) : Ayısarımsağı, ilkbahar
müjdecilerinin en başta gelenlerinden biridir. Orman sarımsağı ve
cadısoğanı isimleriyle de bilinir. Ayısarımsakları, inci çiçeğininkini
(Mayıs Çiçeği) andıran, neşter biçimindeki cilalanmış gibi parlayan
taze yeşil yaprakları, saydam bir beyaz tabaka ile örtülü, uzunca bir
soğandan çıkarlar. Üstünde beyaz çiçek yuvarlakları olan açık yeşil ve
pürüzsüz sapı 30 cm kadar uzar. Ayısarımsağı, yalnızca bitkisel
topraklı, nemli çayırlarda, gölgeli ve nemli dere kıyılarında,
çalılıkların altında, yapraklı ağaç ormanlarına yetişir.
Faydası : Bu bitkide çok büyük tedavi etme gücü gizlidir ve
hatta kış uykusundan uyanan ayıların, mide, bağırsak ve kanlarını
temizlemek için onu aradıkları da söylenir. Bitki, genellikle bizim
sarımsağımızın özelliklerini paylaşır, ancak çok daha güçlüdür. Bu
nedenle o, doku yaşlanmasını yavaşlatma kürü için vazgeçilemez bir
bitkidir ve kronik deri hastalıklarına karşı da çok başarılıdır.
Yapraklar kuruduklarında şifalı güçlerini yitirdiklerini için, taze
bitki kullanımına önem verilmelidir. Yapraklar, ıspanak veya salata
gibi de hazırlanabilir. Fakat, miktar fazla tutulduğunda rahatsız edici
bir tat oluşturduğu için, ıspanak gibi pişirilmek istenildiğinde
ısırganotu ile karıştırılarak kullanılmalıdır Bitkinin genç yaprakları
nisan ve mayısta, yani çiçeklenmeden önce, soğanı ise yaz sonunda veya
sonbaharda toplanır. Ayısarımsağı soğanı, aynen sarımsak gibi
kullanılabilir. Mideleri duyarlı olan kişiler, yaprakları ve soğanı
ince doğrayıp üstüne sıcak süt dökmeli, 1-2 saat beklettikten sonra, bu
sıvıyı içmelidirler. Bitkinin iyileştirici gücüne bütün bir yıl boyunca
sahip olmak isteyenler ise, bir ayısarımsağı tentürü hazırlayabilirler.
Bu tentürden her gün 10-12 damla, biraz suya karıştırılarak alınır. Bu
damlalar, kusursuz bir zihin açıklığı kazanılmasına yardım eder,
atardamar sertliğine karşı önlem yerine geçer ve daha pek çok
şikayetlere son verir. Ayısarımsağı, sindirim sistemini çok olumlu
etkiler. Aşırı ve kronik ishallerde, bunlar gaz ve kolik eşliğinde
olsalar bile, oldukça etkilidir . Ayrıca, eğer bağırsak krampı veya
yorgunluğu nedeniyle oluşmuşsa, kabızlıkta da çok başarılı sonuçlar
verebilir. Mideden kaynaklanan kalp düzensizlikleri, uykusuzluk, aynı
zamanda, atardamar sertliklerinin veya yüksek olan kan basıncının yol
açtığı baş dönmesi, kafada basınç ve soluk alma düzensizlikleri de
azalır, basınç fazlalığı zamanla normalleşir. Ayısarımsağı şurubu,
sürekli balgam çıkaran ve bu nedenle soluk alma zorluğu çeken yaşlı
kişiler için de mucizeler yaratan bir iksirdir. Kronikleşmiş
öksürüklerde bile göğsü yumuşatabilir ve böylece, soluk alma
zorluklarını ortadan kaldırır. Genellikle yaşlı kişilerde oluşan
ödemlerde ve akciğer rahatsızlıklarında bu iyileştirici şurup başarıyla
kullanılabilir. Kullanılan taze yapraklar böbrekleri ve mesaneyi
temizleyerek, idrar söktürür. Zor iyileşen yaralar, üstlerine taze
bitki özsuyu sürüldüğünde hızla iyileşir. Bitki, kendisini özellikle
sivilceli ciltlerde kanıtlamış bir kan temizleyicidir. Ayıüzümü (itüzümü) : Fundagillerden; küçük taneler
halinde kırmızı renkli yemişleri olan, tüylü bir bitkidir.1-3 metre
yüksekliğindedir. Her mevsimde yaprakları vardır. Makilerde bulunur.
Dalları kırmızımtırak kahverengidir. Yaprakları şimşir yapraklarına
benzer. İçinde Hydrochinone vardır. Sonbahar aylarında toplanıp
kurutulur. Çiçekleri pembe salkımlar halindedir. Ev ilaçlarında
yaprakları kullanılır.
Faydası : Kuvvet verir. İshali keser. İdrar yollarını
temizler. İdrar söktürür. Ateşi düşürür. İdrar yollarındaki taşların
düşmesine yardım eder. Prostat büyümesinden kaynaklanan şikayetleri
giderir. Aylandız (kokarağaç) : Sedefotugillerden; bir çeşit
süs ağacıdır. Çiçekleri uzun salkım şeklindedir. Kokusu keskindir.
Meyveleri sonbaharda dökülmeden önce kızarır.
Faydası : Bağırsak solucanlarını düşürür. Aynısefa (gecesefası) : Bileşikgillerden çiçekleri güzel, sarı renkli bir bitkidir.
Faydası : İdrar söktürür. Terletir. Aybaşı kanını söktürür
ve aybaşı kanamalarının normal olmasını sağlar. İştah arttırır. Nikris
ve sıracada da faydalıdır. Ayrıkotu (ayrıkkökü) : Buğdaygillerden yabani bir
bitkidir. Sarımtırak beyaz renkteki kökü kullanılır. İlkbahar ve
sonbahar aylarında toplanıp, kurutulur. Mekkeayrığı denilen çeşidi de,
ayrıkotunun özelliklerini taşır. Domuz ayrığı ise, zararlıdır.
Faydası : İdrar söktürür. Böbrek ve mesane taşlarının
düşürülmesinde yardımcı olur. Buralardaki iltihapları da giderir.
Albümini atar. Nefrit ve nikriste de faydalıdır. Ayva (sefercel) : Gülgillerden çiçekleri iri ve pembe
renkli; yapraklarının altı tüylü, orta yükseklikteki bir ağacın
meyvesidir. Ayva; limondan büyük, sarı renkte, tüylü, mayhoş, dokusu
sertçe ve ufak çekirdekli bir meyvedir. Vitamini boldur. Çiğ yenilmesi
tavsiye edilmez. Komposto veya jöle yapılarak veya külde pişirildikten
sonra yenmesi uygundur.
Faydası : İshal ve dizanteriyi keser. Mide ve bağırsakları
kuvvetlendirir. İnce bağırsak iltihabını giderir. Kanı temizler.
Karaciğer tembelliğini giderir. Safra akışını sağlar. Çarpıntıyı
dindirir. Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser. Bronşit, müzmin
öksürük ve veremde faydalıdır. Ağızdan su gelmesini ve kan kusmayı
önler. Vücudun gelişmesine yardım eder. Merhem yapılarak kullanıldığı
takdirde; el ayak ve meme ucu çatlaklarını, yüz ve boyun
kırışıklıklarını giderir. Egzama kaşıntılarını ve basur memelerinin
doğurduğu şikayetleri giderir. Kabızlık çekenler ve tansiyonu yüksek
olanlar yememelidir.