Kanserin çevresel etkenler ve yanlış yaşam tarzları nedeniyle
görülme sıklığı artıyor. Tedavi sürecinde hasta ve hasta
yakınları birçok yanlış bilgi edinebiliyor ya da herhangi bir
etkisi olmayan tedavi yöntemlerine başvurabiliyor.

Bu da kanserin ilerlemesine neden olabiliyor. Anadolu Sağlık
Merkezi’nden (ASM) Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Necdet
Üskent, kanser hakkındaki yanlış inanışların doğru yanıtlarını
verdi.
02 Nisan 2009, İstanbul – Çevresel etkenler ve yanlış
yaşam tarzları nedeniyle görülme sıklığı artan kanser ile
ilgili olarak tedavi sürecinde, gerek hasta gerekse hasta
yakınları yanlış bilgi edinebiliyor, etkisiz tedavi yöntemlerine
başvurabiliyorlar. Anadolu Sağlık Merkezi’nden Medikal Onkoloji
Uzmanı Prof. Dr. Necdet Üskent, Kanser Haftası nedeniyle yaptığı
açıklamada doğru bilinen yanlışlara dikkat çekti.

Hastanın kanser olduğunu öğrenmemesi gerekir. Öğrenirse
morali bozulacağı için bağışıklık sistemi çöker.
Yanlış. Kanser bağışıklık sistemi çökmeden başlamaz.
Kanserin ortaya çıkması için öncelikle bağışıklık
sisteminin çökmesi gerekir. Kanser olduğunu öğrenmek
kişide şok etkisi yaratabilir. Ancak hastaya gerçekleri anlatmak
önem taşır. Zaten ne kadar gizlense de hasta, bir süre sonra
hastalığını tahmin eder. Bu nedenle özellikle tedavi olanağı olan
kanser hastalarına gerçek mutlaka anlatılmalıdır.
Çünkü hastanın tedaviye katılımı çok
önemlidir. Kişi hastalığını bildiğinde tedaviye katılımı da
sağlıklı olur, bu durum da sonucu olumlu yönde etkiler.

Babam ve dedem 50 yıl sigara içti kanser olmadı ben niye olayım?
Yanlış. Genetik, kanserin risk faktörlerinden birisidir. Bazı
kişilerde ailesel olarak tümöre yatkınlık daha az olabilir.
Bu kişiler çok uzun süre sigara kullansa ya da diğer
kanserojen maddelere maruz kalsa bile bu maddelere karşı daha
güçlü direnç gösterebilir. Ama bunun
garantisi hiçbir zaman verilemez. Kanserojen maddelerin de belli
bir kümülatif özelliği vardır. Belli bir dozdan sonra
mutlaka kanseri oluşturur. Dolayısıyla bir kişinin dedesi ya da babası
uzun süre sigara içmesine rağmen kansere yakalanmamış
olabilir ama bu, o kişinin kansere yakalanmayacağı anlamına gelmez. Bir
kişinin babası ya da dedesi kadar dayanıklı olduğunu bilmek
mümkün değildir. Ayrıca genetik yatkınlığın birebir aynı
olmama olasılığı da çok yüksektir.

Kanser, gençler ve yaşlılarda farklı seyreder.
Yanlış. Bazı kanserler gençler ve yaşlılarda farklı seyreder.
Örneğin xxx kanseri. Bu kanser türü genç
hastalarda çok daha saldırgan ve agresiftir. xxx kanserinde, 35
yaşın altındaki kişiler yüksek riskli grubu oluşturur. Fakat bu,
tüm kanser tiplerinde geçerli değildir. Örneğin
akciğer kanserinde genç, yaşlı çok fark etmez. Kanser her
ikisinde de aynı hızda ilerler.

Kemoterapi artık Amerika ve Avrupa’nın gelişmiş ülkelerinde kullanılmıyor.
Yanlış.
Yanlış. Bugün kanser tedavisinde en geçerli yöntemler
hala kemoterapi, radyoterapi ve cerrahidir. Bunların yanı sıra hedefe
yönelik tedaviler, kanser aşıları, genetik tedaviler de başarılı
bir şekilde uygulanmaktadır. Kemoterapi kanser tedavisinde hala en
geçerli yöntemlerden birisidir. Bugün ABD’deki
tüm ünlü kanser merkezleri hala kemoterapiyi yoğun
olarak kullanmaktadırlar.

Hedefe yönelik tedaviler hem çok etkindir hem de hiç yan etkileri yoktur.
Yanlış. Hedefe yönelik tedaviler bazı kanser türlerinde
kolaylık sağlamaktadır. Bu tedavi yönteminde kullanılan bazı
ilaçlar tablet şeklinde kullanılabilmektedir. Hedefe
yönelik tedaviler, gastrointestinal kanserler gibi bazı
tümörlerde yüksek oranda etkili olabilmektedir. Ancak
yan etkisinin bulunmadığını söylemek doğru değildir. Yan etkilere
baktığımızda neredeyse kemoterapiye eş düzeyde olduğunu
söyleyebiliriz.

Üzüntüden kanser oldum tek nedeni stres.
Yanlış. Stres faktörü kanser tedavisinde oldukça
önemlidir ancak kanseri başlatan nedenlerden biri değildir.
Kanserin oluşması için öncelikle bir tümörün
başlamış olması gerekir. Stres, mevcut kanserin gelişimini
hızlandırabilir.

Kanser tedavisi olanın çocuğu olmaz.
Yanlış. Bu durum, kanser tedavisinde kullanılan ilaçlara
bağlıdır. Bazı ilaçlar spermleri bir daha geri gelmeyecek
şekilde yok edebilir. Bu nedenle hasta, eğer çocuk sahibi olmak
istiyorsa tedaviye başlamadan önce bunu mutlaka hekimine
iletmelidir. Kimi ilaçlar ise bir süreliğine doğurganlığı
etkiler. Bu ilaçların kullanımı sona erdikten 3- 6 ay sonra
üretkenlik yeniden kazanılabilir. Burada hekimin hastayı doğru
yönlendirmesi gerekir.

Kanseri aslında bir mikrop yapıyor o mikrop bulunabilse kökten çözüm olacak.
Yanlış. Bazı kanserler türlerinin bakterilerle ve virüslerle
ilişkisi bilinen bir gerçek. Ama bu dolaylı bir ilişkidir.
Örneğin hepatit B ve hepatit C virüsü karaciğerde hasara
neden olur. Kronik karaciğer hastalığı; kronik aktif hepatit,
arkasından siroz ve onun sonunda da karaciğer kanserine neden olabilir.
Rahim ağzı kanserine yol açan Human Papilloma Virus (HPV)
dışında doğrudan kanser oluşumuna neden olan bakteri ya da virüs
yoktur.
Kanser bulaşıcıdır.
Yanlış. Kanserde bulaşıcılık diye bir şey yoktur. Sadece rahim ağzı
kanserinde bulaşıcılık söz konusudur. Yukarıda da bahsettiğimiz
gibi kanser bir enfeksiyon ajanıyla ilişkiliyse partnerler arasında
geçiş olabilir. Ancak bunun dışında kanser hastadan sağlam bir
kişiye geçmez.

Kanserin dişi ve erkeği vardır. Dişi kanser daha hızlı yayılır.
Yanlış. Kanserin cinsiyeti olmaz. Özellikle Anadolu’da
agresif bir şekilde yayılan kanserlerin dişi kanser olduğu konusunda
yanlış bir kanı var. Ancak tıpta böyle bir şey yok. Tıpta kanseri,
agresif ya da nonagresif (agresif olmayan) diye adlandırırız.

Kanser tedavisinde alternatif tıp yakında konvansiyonel tıbbın yerini alacak.
Yanlış. Halk arasında doğanın her türlü hastalığı
iyileştirebileceği gibi yanlış bir inanış var. Bitkiler, destek
tedavilerinde belki kullanılabilir ama hiçbir zaman bugün
tıbbın kullandığı tedavi yöntemlerinin yerini alamaz. Bazı
hastalar bu yanlış inanış nedeniyle alternatif tedavi yöntemlerine
yönelebilmekte ve bu nedenle hastalıkları ilerleyebilmektedir.