Kuşlar niçin 'V' şeklinde uçuyorlar?

[AsiRuH]

Sadece kazlar değil martılar
pelikanlar gibi büyük su kuşları da filo olarak toplu halde
giderken 'V' şekli oluşturarak uçarlar. Bunun nedeni ile ilgili
kesin olmayan
tartışmaya açık çeşitli görüşler vardır. Biz
bunlardan en çok rağbet gören ikisinden bahsedelim.

Birinci görüşe göre
sürünün 'V' şeklinde uçmasının amacı enerji
tasarrufudur. Bu uçuş şekli ile öncelikle en öndeki kuş bir arkadaki kuşa gelecek rüzgarı ve hava direncini engeller ve daha az enerji sarf etmesini sağlar.

Bunun bir başka örneği de bisiklet takım yarışlarında birbiri
arkasına saklanarak giden ve sık sık en öndekini değiştiren
yarışmacılarda da görülür. Araba yarışlarında da
arkadaki araba öndekine mümkün olduğunca yaklaşarak
onun kestiği rüzgar ve hava akımının avantajı ile daha az yakıt
harcamayı amaçlar. Bu şekilde uçan kuşlarda da sık sık en
öndeki liderin değiştiği ileri sürülmektedir.

Yine bu görüşe göre öndeki kuş kanadını çırptığında kanadının ucunda bir hava boşluğu yani bir girdap yaratır
arkadaki kuş buraya yükselen havayı kanatlarının altında bularak
ve daha az enerji sarf ederek yüksekliğini muhafaza eder. Bu kuşun
hareketinden de bir arkadaki kuş faydalanır.

Bu uçuş şeklinin daha ziyade büyük kuşlarda
görülmesinin nedeni de bunların büyük kanatları ile
yarattıkları hava hareketinin büyüklüğü ve arkadaki
kuşun işine yarayabilmesidir. 70'li yıllarda yapılan bir araştırma
sonucunda 25 kuşluk bir filonun bu şekilde uçarak
uçuş mesafesini yüzde 75 artırabildiği ileri
sürülmüştür. Ancak bu teoriye göre her kuşun
öndeki ile aynı mesafe ve açıda uçması ve senkronize
yani eş zamanlı kanat çırpması gerekir ki bu gerçekte mümkün değildir.

İkinci bir görüşe göre ise kuşların gözleri başlarının yanındadır
dolayısıyla tam önlerini göremezler. Bu uçuş şekli ile
sürünün fertlerinin birbirini görerek kaybolmadan bir arada kalması sağlanır.

Bu görüşe karşı olanlar ise kuşların geceleri de uçtuklarını
bu nedenle öndeki kuşu görmenin önemli olmadığını zaten
sürüyü kuşların bağırışlarının bir arada tuttuğunu ileri
sürüyorlar. Çok basit gibi görülen bu olayın
bile sebebi tam öğrenilmiş değil belki de görüşlerin bileşimi yani hepsi doğru.