İsmet İnönü

[bjkli]

Dogum Tarihi:??-??-1984
Ölüm Tarihi:25-aralık-1973
Dogum Yeri:İzmir
Olum Yeri:??
Gorewleri:Basbakan,Komutan

Biyografisi
İsmet İnönü, 1884 yılında İzmir'de
doğdu. İlk ve orta öğrenimini Sivas'ta tamamladı. Bir yıl Sivas'ta
Mülkiye İdadisi'nde okuduktan sonra, 1897 yılında İstanbul'daki
Mühendishane İdadisi'ne gitti. 1901'de Mühendishane-i Berri-i
Hümayun'a (topçu okulu) giren İsmet İnönü, bu
okulu 1903'te topçu teğmeni olarak bitirdi. 1906'da
Erkân-ı Harbiye Mektebi'ni birincilikle bitirerek kurmay
yüzbaşı rütbesiyle Edirne'deki 2. Ordu'nun 8. Alay'ında
bölük komutanlığına atandı.

1908'de kolağası oldu ve 31 Mart Olayı (13 Nisan 1909) olarak bilinen
ayaklanmayı Selanik'ten gelerek bastıran Hareket Ordusu'nda görev
aldı.

1910-1913 yılları arasında Yemen İsyanı'nın bastırılması
harekâtına katıldı. Bu ve bundan önceki görevlerinde
hudut problemleri ve asilerle yapılan anlaşmalarda başarılı hizmetleri
ve mesleki özellikleriyle dikkati çekti. Birinci Dünya
Savaşı sırasında Kafkas Cephesi'nde Kolordu Komutanı olarak
******'le birlikte çalıştı ve yıllardır süren
dostlukları ile devletin geleceği hakkında ortak fikirleri gelişti.
Suriye Cephesi'nde savaştı; Milli Mücadele sırasında
******'ün en yakın silâh arkadaşı olarak
çalıştı.

23 Nisan 1920'de açılan Türkiye Büyük Millet
Meclisi'ne Edirne milletvekili olarak katılan İsmet Bey, 3 Mayıs'ta
İcra Vekilleri Heyeti'nde Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili oldu.

Albay İsmet Bey, mebusluk ve bakanlık da uhdesinde kalarak Garp Cephesi
Komutanlığı görevine getirildi. Kuruluş aşamasındaki düzenli
ordu ile Çerkes Ethem ayaklanmasının ve iç isyanların
bastırılmasında etkin rol oynadı. Ocak ve Nisan 1921'de I. ve II.
İnönü savaşlarında Yunan ilerlemesini durdurdu.

İnönü zaferleri, Ulusal Ordu'ya güven duyulmasını
sağladı, Ulusal Kurtuluş Hareketini yürütenlere moral ve
güç verdi.

Birinci İnönü Savaşı sonunda tuğgeneral rütbesine yükseldi.

Sakarya Meydan Savaşı ve Büyük Taarruz'dan sonra kazanılan
zafer üzerine Mudanya Ateşkes toplantısında Büyük Millet
Meclisi'ni temsil etti. Lozan Barış Konferansı'na Dışişleri Bakanı ve
Türk heyeti başkanı olarak katıldı.

Görüşmeler sırasında Ulusumuzun çıkarlarını titizlikle
savunan ve koruyan İsmet İnönü, 24 Temmuz 1923'te
Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlığının ve egemenliğinin
tanınmasını sağlayan Lozan Antlaşması'nı imzaladı.

Cumhuriyetin ilânından sonra 1923-1924 yıllarında ilk
hükûmette Başbakan olarak görev aldı, aynı zamanda Halk
Fırkası Genel Başkan Vekilliği'ni üstlendi. 1934'te Soyadı Yasası
çıktığında ******'ün verdiği İnönü soyadını
alan İsmet Paşa, Başbakanlık görevini 1924-1937 yılları arasında
da sürdürdü.

İnönü, ****** devrimlerinin
gerçekleştirilmesinde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin sağlam
temeller üzerine oturtulmasında ******'ün en yakın
çalışma arkadaşıydı.

******'ün ölümünden sonra 1938 yılında,
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye'nin
ikinci Cumhurbaşkanı olarak seçildi. Cumhurbaşkanlığı'nın yanı
sıra CHP Genel Başkanlığı'na da getirildi. CHP'nin 26 Aralık 1938'de
toplanan I. Olağanüstü Kurultay'ında partinin "değişmez genel
başkan"ı seçildi. Ayrıca kendisine "Milli Şef" sıfatı verildi.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye'yi savaş
felâketinin dışında tutmayı başardı. Savaştan sonra çok
partili siyasi rejime geçilmesinde en büyük destek
oldu.

1950 genel seçimlerinden sonra CHP iktidarı Demokrat Parti'ye
bırakırken, İsmet İnönü de Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldı ve
1960 yılına kadar Ana Muhalefet Partisi Genel Başkanı olarak siyasi
yaşamını sürdürdü.

27 Mayıs harekâtından sonra Kurucu Meclis üyeliğine
seçildi ve 10 Kasım 1961 tarihinde Başbakanlığa atandı. 1965
yılında bu görevden ayrıldıktan sonra milletvekili olarak siyasi
yaşamını sürdürdü. 1972'de Parti Genel Başkanlığı ve
milletvekilliğinden istifa ederek, 25 Aralık 1973'de ölünceye
kadar Anayasa gereğince Cumhuriyet Senatosu tabii üyeliği
görevinde bulundu.

1916 yılında Mevhibe Hanım'la evlenen İsmet İnönü üç çocuk babasıydı.

25 Aralık 1973'te ölen İnönü 27 Aralık'ta devlet töreni ile Anıtkabir'de toprağa verildi.

Anılarının bir bölümünü Hatıralarım, Genç
Subaylık Yılları, 1884-1918 (1968) adı altında toplamış, ayrıca
çeşitli tarihlerdeki söylev ve demeçlerini
içeren İsmet Paşa'nın Siyasi ve İçtimai Nutukları,
1920-1933 (1933), İnönü Diyor ki (1944),
İnönü'nün Söylev ve Demeçleri I, 1920-1946
(1946) gibi kitapları yayımlanmıştır.











__________________