Anasayfa
Gelmiş geçmiş devirlerin en
parlak savaş komutanlarından ve devlet adamlarından biri sayılan Julius
Sezar aynı zamanda yazar olarak da çok ünlüdür.
Aineias'ın oğlu İulius'tan ve dolayısıyla, soyunun tanrıça
Venüs'ten geldiğini iddia eden bir patrici ailesindendi.
Çok genç yaşta gururu ve tutkularıyla göze
çarptı: "Roma'da ikinci olmaktansa bir köyde birinci olmayı
yeğ tutarım!" diyordu. Zaten zekâsı ve iradesi sayesinde kısa,
zamanda ün kazanmağa başladı. Önemli bir komutanlığa gelme
kaygısındaydı ve o tarihlerde bir Roma eyaleti olan İspanya'ya giderek
orayı bir yıl başarıyla yönetti (61-60). Roma'ya
döndüğünde, zengin Crassus ve ünlü Pompeius
ile siyasî bir birlik kurdu: bu, birinci triumvirlik'ti. Ertesi
yıl Sezar konsül seçildi (59).
İktidar ve zafer
O zaman Galya'ya gidip birkaç yıl süren bir savaşla (58'den
51'e kadar) bütün ülkeye boyun eğdirdi; Galyalıların
ayaklanmasını bastırdı ve bu arada Vercingetorix'in
örgütlediği genel isyanı bastırdı. Bu uzun savaşı, Galya
Savaşı Üstüne Yorumlar adlı eserinde, kendisi anlatacaktır.
Sezar askerleri yönetmeyi biliyor, onlar da, kendi çetin
koşullarını ve yorgunluklarını paylaşmaktan geri durmayan bu komutana
değer veriyorlardı. Ama Roma'daki şöhreti, senatoyu ve
özellikle iktidarı kendi başına yürütmek sevdasında olan
Pompeius'u kaygılandırmaktaydı. Bunu anlayınca Sezar meşruluk dışına
çıkmağa karar verdi: askerleriyle Rubico Irmağı'nı aşıp şehre
yürüyerek iç savaşı başlattı. Pompeius Yunanistan'a
kaçtı, orada, 48 yılında Pharsale'de yenilgiye uğradı,
taraftarları ise Afrika ve İspanya'da darmadağın edildiler,
kılıçtan geçirildiler. 45 yılında iç savaş sona
erdi.
Zaferi kazanan Sezar, artık mutlak hükümdar olarak
ülkeyi yönetebilecekti. Diktatör, ömür boyunca
konsül ve en yüksek majistra seçildi. Kuruluşlarda
derin bir reforma girişti. Bir yıl içinde cumhuriyeti
imparatorluğa dönüştürdü. Yerine geçecek
vârisi olmadığından, yeğeninin oğlu, müstakbel Augustus
olacak Octavius'u evlât edindi. Ama düşmanları ona karşı,
himayesindeki Brutus ve Cassius yönetiminde bir suikast
hazırladılar. Sonunda senatoda, Pompcius'un heykelinin dibinde
üvey oğlu Brutus tarafından hançerlenerek
öldürüldü.
Veni, Vidi, Vici
"Geldim, gördüm, yendim". Bu sözlerle Sezar, senatoya,
Küçük Asya'da, Zela yakınlarında, Pontus kralı
Pharnekes'e karşı kazandığı zaferi bildiriyordu (M.Ö. 47'de).
Sezar'ın bize kadar gelmiş olan çeşitli eserleri (şiirler,
siyası yazılar) arasında en ünlüsü, Galya Savaşı
Üstüne Yorumlar'dır. Bu, Sezar'ın askeri taktiğinin gizemini
korumak ve saygınlığını arttırmak için gerçeği saptırdığı
bir propaganda eseridir: yardımcılarının oynadığı rolü
küçümser, düşman birliklerinin kalabalığı ve
kuvveti (özellikle Vercingetorix'in) üzerinde ısrarla durur;
böylece zaferi daha da parlak görünür. Bu
kusurlarına karşın Galya Savaşı Üstüne Yorumlar,
tarihçilerin, Sezar'ın yaptıklarını ve kişiliğim
aydınlatmalarına yardımcı olmuştur
__________________
parlak savaş komutanlarından ve devlet adamlarından biri sayılan Julius
Sezar aynı zamanda yazar olarak da çok ünlüdür.
Aineias'ın oğlu İulius'tan ve dolayısıyla, soyunun tanrıça
Venüs'ten geldiğini iddia eden bir patrici ailesindendi.
Çok genç yaşta gururu ve tutkularıyla göze
çarptı: "Roma'da ikinci olmaktansa bir köyde birinci olmayı
yeğ tutarım!" diyordu. Zaten zekâsı ve iradesi sayesinde kısa,
zamanda ün kazanmağa başladı. Önemli bir komutanlığa gelme
kaygısındaydı ve o tarihlerde bir Roma eyaleti olan İspanya'ya giderek
orayı bir yıl başarıyla yönetti (61-60). Roma'ya
döndüğünde, zengin Crassus ve ünlü Pompeius
ile siyasî bir birlik kurdu: bu, birinci triumvirlik'ti. Ertesi
yıl Sezar konsül seçildi (59).
İktidar ve zafer
O zaman Galya'ya gidip birkaç yıl süren bir savaşla (58'den
51'e kadar) bütün ülkeye boyun eğdirdi; Galyalıların
ayaklanmasını bastırdı ve bu arada Vercingetorix'in
örgütlediği genel isyanı bastırdı. Bu uzun savaşı, Galya
Savaşı Üstüne Yorumlar adlı eserinde, kendisi anlatacaktır.
Sezar askerleri yönetmeyi biliyor, onlar da, kendi çetin
koşullarını ve yorgunluklarını paylaşmaktan geri durmayan bu komutana
değer veriyorlardı. Ama Roma'daki şöhreti, senatoyu ve
özellikle iktidarı kendi başına yürütmek sevdasında olan
Pompeius'u kaygılandırmaktaydı. Bunu anlayınca Sezar meşruluk dışına
çıkmağa karar verdi: askerleriyle Rubico Irmağı'nı aşıp şehre
yürüyerek iç savaşı başlattı. Pompeius Yunanistan'a
kaçtı, orada, 48 yılında Pharsale'de yenilgiye uğradı,
taraftarları ise Afrika ve İspanya'da darmadağın edildiler,
kılıçtan geçirildiler. 45 yılında iç savaş sona
erdi.
Zaferi kazanan Sezar, artık mutlak hükümdar olarak
ülkeyi yönetebilecekti. Diktatör, ömür boyunca
konsül ve en yüksek majistra seçildi. Kuruluşlarda
derin bir reforma girişti. Bir yıl içinde cumhuriyeti
imparatorluğa dönüştürdü. Yerine geçecek
vârisi olmadığından, yeğeninin oğlu, müstakbel Augustus
olacak Octavius'u evlât edindi. Ama düşmanları ona karşı,
himayesindeki Brutus ve Cassius yönetiminde bir suikast
hazırladılar. Sonunda senatoda, Pompcius'un heykelinin dibinde
üvey oğlu Brutus tarafından hançerlenerek
öldürüldü.
Veni, Vidi, Vici
"Geldim, gördüm, yendim". Bu sözlerle Sezar, senatoya,
Küçük Asya'da, Zela yakınlarında, Pontus kralı
Pharnekes'e karşı kazandığı zaferi bildiriyordu (M.Ö. 47'de).
Sezar'ın bize kadar gelmiş olan çeşitli eserleri (şiirler,
siyası yazılar) arasında en ünlüsü, Galya Savaşı
Üstüne Yorumlar'dır. Bu, Sezar'ın askeri taktiğinin gizemini
korumak ve saygınlığını arttırmak için gerçeği saptırdığı
bir propaganda eseridir: yardımcılarının oynadığı rolü
küçümser, düşman birliklerinin kalabalığı ve
kuvveti (özellikle Vercingetorix'in) üzerinde ısrarla durur;
böylece zaferi daha da parlak görünür. Bu
kusurlarına karşın Galya Savaşı Üstüne Yorumlar,
tarihçilerin, Sezar'ın yaptıklarını ve kişiliğim
aydınlatmalarına yardımcı olmuştur
__________________
