Mimar Sinan

Mimar Sinan


Mimar Sinan veya Koca Mîmâr
Sinân Ağa ( Sinaneddin Yusuf - Abdulmennan oğlu Sinan [1])
(Osmanlı Türkçesi: قوجه معمار سنان آغا) (d. 29 Mayıs 1489
Ağırnas Kayseri - ö. 9 Nisan 1588, İstanbul)[2], Osmanlı baş
mimarı ve inşaat mühendisi. Osmanlı padişahları I. Süleyman,
II. Selim ve III. Murat dönemlerinde baş mimar olarak görev
yapan Mimar Sinan, yapıtlarıyla geçmişte ve
günümüzde dünyaca tanınmıştır. En büyük
başyapıtı, "ustalık eserim" dediği Selimiye Camisi'dir.


Hayatı

Sinan'ın
inşa ettiği ilk büyük cami olan Şehzade Camii'nde mekan
ortadaki tam kubbeyi çevreleyen dört yarım kubbe ile
dört yöne doğru genişler
Ayasofya'nın büyük
kubbesini destekleyen payandaların hantal
görünümünün yeriniSüleymaniye Camisi'nde
kubbeler şelalesi almıştır.Ağırlık en yukarıdan aşağıya kadar kademe
kademe aktarılırken yapı bir piramit gibi öne çıkar
Sinan'ın
inşa ettiği en büyük kubbe olanSelimiye Camisi kubbesi ,
sekiz dayanaklı cami tipolojisinin vardığı son nokta olarak
değerlendirilir. kubbeyi çevreleyen dört minare de kubbenin
anıtsallığını destekler.
Süleymanname'de yer alan ve Mimar
Sinan'ı Kanuni'nin türbesinin inşaatının başında , elinde
mimarların kullandığı ölçü aleti zira ile
gösteren minyatürden alıntı
Edirnekapı Mihrimah Sultan
Camii 'sinin yarım kubbelerle desteklenmeyen kubbesini, duvarlarının
içine gizlenmiş olan dört fil ayağı taşır ve bunların
uzantısı olan ağırlık kuleleri kubbeyi çevreler. Bu sayede
duvarlar , içeriyi ışıkla doldurmak işçin açılmış
çok sayıda pencereye kavuşur



Kökeni - Devşirilmesi
Sinaneddin
Yusuf , Kayseri'nin Agrianos[4](bugün Ağırnas) köyünde
hristiyan ( Ermeni[5][6][7][8] veya Rum[9][10][11][12])[13] olarak
doğmuştur.1511'de Yavuz Sultan Selim zamanında devşirme olarak
İstanbul'a gelmiş yeniçeri ocağına alınmıştır.[14]




"Bu
değersiz kul , Sultan Selim Hanın saltanat bahçesinin devşirmesi
olup , Kayseri sancağından oğlan devşirilmesine ilk defa o zaman
başlanmıştı. Acemi oğlanlar arasından sağlam karakterlilere uygulanan
kurallara bağlı olarak kendi isteğimle dülgerliğe seçildim.
Ustamın eli altında , tıpkı bir pergel gibi ayağım sabit olarak merkez
ve çevreyi gözledim. Sonunda yine tıpkı bir pergel gibi yay
çizerek , görgümü artırmak için diyarlar
gezmeye istek duydum.
Bir zaman padişah hizmetinde Arap ve Acem
ülkelerinde gezip tozdum. Her saray kubbesinin tepesinden ve her
harabe köşesinden bir şeyler kaparak bilgi, görgümü
artırdım. İstanbula dönerek zamanın ileri gelenlerinin hizmetinde
çalıştım ve yeniçeri olarak kapıya çıktım "

Tezkiretü'l Bünyan ve Tezkiretü'l Ebniye [14]


Yeniçerilik Dönemi
Abdulmennan
oğlu Sinan , Mimar olarak Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferine katıldı.
1521 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın Belgrad Seferine
Yeniçeri olarak katıldı. 1522’de Rodos Seferine ve Belgrad
Seferine Atlı Sekban olarak katılıp, 1526 Mohaç Meydan
Muharebesi'nden sonra, gösterdiği yararlıklar sebebiyle takdir
edilerek Acemi Oğlanlar Yayabaşılığına (Bölük Komutanı) terfi
ettirildi.Sonraları Zemberekçibaşı ve Başteknisyen oldu.

1533
yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın İran Seferi sırasında Van
Gölü'nde karşı sahile gitmek için Mimar Sinan iki
haftada üç adet kadırga yapıp donatarak büyük
itibar kazandı. İran Seferinden dönüşte, Yeniçeri
Ocağında itibarı yüksek olan Hasekilik rütbesi verildi. Bu
rütbeyle, 1537 Korfu, Pulya ve 1538 Moldavya seferlerine katıldı.
1538 yılındaki Karaboğdan Seferinde ordunun Prut Nehri'ni
geçmesi için köprü gerekmiş bataklık alanda
günlerce uğraşılmasına karşın köprü kurulamamış
görev Kanuni'nin veziri Damat Çelebi Lütfi Paşa'nın
emriyle Abdulmennan oğlu Sinan'a verilmiştir.

" Hemen adı
geçen suyun üstüne bir güzel
köprünün yapımına başladım. 10 günde yüksek
bir köprü yaptım. İslam ordusu ile bütün canlıların
şahı , sevinçle geçtiler "
Tezkiretü'l Bünyan ve Tezkiretü'l Ebniye [14]

Köprünün
yapımından sonra Abdulmennan oğlu Sinan 17 yıllık yeniçerilik
hayatından sonra 40 yaşında Başmimarlık görevine atanır.

"
Yeniçeri ocağındaki yolumdan ayrılacak olma düşüncesi
elem verse de sonunda yine mimarlığın camiler inşa edip birçok
dünya ve ahret muradına vesile olacağını düşünüp
kabul ettim "
Tezkiretü'l Bünyan ve Tezkiretü'l Ebniye [14]


Başmimarlık Dönemi
1538
yılında Hassa başmimarı olan Sinan , baş mimarlık görevini I.
Süleyman,II. Selim ve III. Murat zamanında 40 yıl süre ile
yapmıştır.

Mimar Sinan’ın, Mimarbaşılığa getirilmeden
evvel yaptığı üç eser dikkat çekicidir. Bunlar:
Halep’te Husreviye Külliyesi, Gebze’de Çoban
Mustafa Külliyesi ve İstanbul’da Hürrem Sultan
için yapılan Haseki Külliyesidir. Halep’teki
Hüsreviye Külliyesinde, tek kubbeli cami tarzı ile, bu
kubbenin köşelerine birer kubbe ilave edilerek yan mekanlı cami
tarzı birleştirilmiş ve böylece Osmanlı mimarlarının İznik ve
Bursa’daki eserlerine uyulmuştur. Külliyede ayrıca, avlu,
medrese, hamam, imaret ve misafirhane gibi kısımlar bulunmaktadır.
Gebze’deki Çoban Mustafa Paşa Külliyesinde renkli taş
kakmalar ve süslemeler görülür. Külliyede
cami, türbe ve diğer unsurlar ahenkli bir tarzda
yerleştirilmiştir. Mimar Sinan’ın İstanbul’daki ilk eseri
olan Haseki Külliyesi, devrindeki bütün mimari unsurları
taşımaktadır. Cami, medrese, sübyan mektebi, imaret,
darüşşifa ve çeşmeden oluşan külliyede cami, diğer
kısımlardan tamamen ayrıdır.

Mimar Sinan’ın Mimarbaşı
olduktan sonra verdiği üç büyük eser, onun
sanatının gelişmesini gösteren basamaklardır. Bunların ilki
İstanbul'daki Şehzade Camii ve külliyesidir. Dört yarım
kubbenin ortasında merkezi bir kubbe tarzında inşa edilen Şehzade
Camii, daha sonra yapılan bütün camilere örnek teşkil
etmiştir.




Süleymaniye Camii, Mimar
Sinan’ın İstanbul’daki en muhteşem eseridir. Kendi
tabiriyle kalfalık döneminde, 1550-1557 yılları arasında
yapılmıştır.

Mimar Sinan’ın en büyük eseri ise,
seksen yaşında yaptığı ve "ustalık eserim" diye takdim ettiği,
Edirne’deki Selimiye Camiidir (1575).

Mimar Sinan,
Mimarbaşı olduğu sürece birbirinden çok değişik konularla
uğraştı. Zaman zaman eskileri restore etti. Bu konudaki en
büyük çabalarını Ayasofya için harcadı.
1573’te Ayasofya’nın kubbesini onararak çevresine,
takviyeli duvarlar yaptı ve eserin bu günlere sağlam olarak
gelmesini sağladı. Eski eserlerle abidelerin yakınına yapılan ve
onların görünümlerini bozan yapıların yıkılması da onun
görevleri arasındaydı. Bu sebeplerle Zeyrek Camii ve Rumeli Hisarı
civarına yapılan bazı ev ve dükkânların yıkımını sağladı.

İstanbul
caddelerinin genişliği, evlerin yapımı ve lağımların bağlanmasıyla
uğraştı. Sokakların darlığı sebebiyle ortaya çıkan yangın
tehlikesine dikkat çekip bu hususta ferman yayınlattı.
Günümüzde bile bir problem olan İstanbul’un
kaldırımlarıyla bizzat ilgilenmesi çok ilgi çekicidir.

Büyükçekmece
Köprüsü üzerinde kazılı olan mührü, onun
aynı zamanda mütevazı kişiliğini de yansıtmaktadır.
Mühür şöyledir:

" El-fakiru l-Hakir Ser Mimaranı Hassa "
(Değersiz ve muhtac kul, Saray özel mimarlarının başkanı)

Eserlerinin
bir kısmı İstanbul’dadır. 1588'de İstanbul'da vefat eden Mimar
Sinan, Süleymaniye Camii'nin yanında kendi yaptığı sade
türbeye gömüldü.

" Giçdi bu demde cihandan pir-i mimaran Sinan "
Türbesindeki dua penceresinden


Mimar
Sinan Türbesi, İstanbul Müftülüğü'nün
sütunlu kapısından çıkınca hemen solda, iki caddenin
kesiştiği noktada Fetva Yokuşu sonunda solda, Süleymaniye
Camii'nin Haliç duvarının önünde, beyaz taşlı sade bir
türbedir

Eserleri
Mimar Sinan 92 camii, 52 mescit, 57 medrese, 7
darül-kurra, 22 türbe, 17 imaret, 3 darüşşifa (hastane),
5 su yolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48
de hamam olmak üzere 375 eser vermiştir. [15]


Camiler
İstanbul Süleymâniye Câmii,
İstanbul Şehzâdebaşı Câmii,
Haseki Camii,
Mihrimah Sultan Camii - Edirnekapı
Mihrimah Sultan Câmii - Üsküdar’da, iskelede
Rüstem Paşa Câmii (Tahtakale’de),
Sokullu Mehmed Paşa Câmii (Kadırga Limanında),
Sokullu Mehmed Paşa Câmii (Azapkapısı’nda),
Sokullu Mehmed Paşa Câmii (Büyükçekmece)
Odabaşı Câmii (Yenikapı yakınında),
Hamâmî Hâtun Câmii (Sulumanastır’da),
Ferruh Kethüdâ Câmii (Balat Kapısı içinde),
Kara Camii - Sofya
Kazasker İvaz Efendi Camii
Kılıç Ali Paşa Camii (Tophane’de),
Ahî Çelebi Câmii (İzmir İskelesi yakınında),
Ebü’l-Fazl Câmii (Tophâne üstünde),
Sinan Paşa Camii (Beşiktaş’ta),
Eski Vâlide Câmii (Üsküdar’da),
Ferhad Paşa Câmii (Çatalca’da),
Drağman Yunus Camii
Gazi Ahmet Paşa Camii
Hadım İbrahim Paşa Camii
Abdurrahman Paşa Camii (Kastamonu, Tosya'da)
Molla Çelebi Camii
Nişancı Paşa Çelebi Câmii (Kiremitlik’te),
Piyale Paşa Camii
Rüstem Paşa Câmii - Tahtakale
Selimiye Camii - Edirne
Zâl Mahmûd Paşa Câmii - Eyüp
Çavuşbaşı Camii - Sütlüce
İskender Paşa Câmii (Kanlıca’da),
Şah Sultan Camii - Eyüp
Şehzade Camii - Şehzadebaşı
Şehzâde Cihangir Câmii (Tophâne’de),
Şemsi Ahmed Paşa Câmii (Üsküdar’da),
Osman Şah Vâlidesi Câmii (Aksaray’da),
Sultan Bâyezîd Kızı Câmii (Yenibahçe’de),
Ahmed Paşa Câmii (Topkapı’da),
Sokullu Mehmed Paşa Câmii (Hafsa’da, Trakya),
Sokullu MehmedPaşa Câmii (Burgaz’da),
İbrâhim Paşa Câmii (Silivrikapı’da),
Bâli Paşa Câmii (Hüsrev Paşa Türbesi yakınında,
Hacı Evhad Câmii (Yedikule yakınında),
Kazasker Abdurrahmân Çelebi Câmii (Molla Gürânî’de),
Mahmûd Ağa Câmii (Ahırkapı yakınında),
Hoca Hüsrev Câmii (Kocamustafapaşa’da),
Defterdar Süleymân Çelebi Câmii (Üsküplü Çeşmesi yakınında),
Yunus Bey Câmii (Balat’ta),
Hürrem Çavuş Câmii (Yenibahçe yakınında),
Sinan Ağa Câmii (Kâdı Çeşmesi yakınında),
Süleymân Subaşı Câmii (Unkapanı’nda),
Kasım Paşa Câmii (Tersâne yakınında),
Muhiddin Çelebi Câmii (Tophâne’de),
Molla Çelebi Câmii (Tophâne Beşiktaş arasında),
Çoban Mustafa Paşa Câmii (Gebze’de),
Pertev Paşa Câmii (İzmit’te),
Rüstem Paşa Câmii (Sapanca’da),
Rüstem Paşa Câmii (Samanlı’da),
Rüstem Paşa Câmii (Bolvadin’de),
Rüstem Paşa Câmii (Rodoscuk’ta),
Mustafa Paşa Câmii (Bolu’da),
Ferhad Paşa Câmii (Bolu’da),
Mehmed Bey Câmii (İzmit’te),
Osman Paşa Câmii (Kayseri’de),
Hacı Paşa Câmii (Kayseri’de),
Cenâbî Ahmed Paşa Câmii (Ankara’da),
Lala Mustafa Paşa Câmii (Erzurum’da),
Sultan Alâeddin Selçûkî Câmiinin (Çorum’da) yenilenmesi,
Abdüsselâm Câmiinin (İzmit’te)yenilenmesi,
Kiliseden dönme Eski Câminin (İznik’te)Sultan Süleymân tarafından yeniden yaptırılması,
Hüsreviye (Hüsrev Paşa)Câmii (Haleb’de),
Sultan Murâd Câmii (Manisa’da),
Orhan Câmiinin (Kütahya’da)yenilenmesi,
Kâbe-i şerîfin kubbelerinin tâmiri,
Hüseyin Paşa Câmii (Kütahya’da),
Sultan Selim Câmii (Karapınar’da),
Sultan Süleymân Câmii (Şam, Gök Meydanda),
Taşlık Câmii (Mahmûd Paşa için, Edirne’de),
Defterdar Mustafa Çelebi Câmii (Edirne’de),
Haseki Sultan Câmii (Edirne, Mustafa Paşa Köprüsü başında),
Cedid Ali Paşa Câmii (Babaeski’de),
Semiz Ali Paşa Câmii (Ereğli’de),
Bosnalı MehmedPaşa Câmii (Sofya’da),
Sofu MehmedPaşa Câmii (Hersek’te),
Maktul Mustafa Paşa Câmii (Budin’de),
Firdevs Bey Câmii (Isparta’da),
Memi Kethudâ Câmii (Ulaşlı’da),
Tatar Han Câmii (Kırım, Gözleve’de),
Vezir Osman Paşa Câmii (Tırhala’da),
Rüstem Kethüdâsı Mehmed Bey Câmii (Tırhala’da),
Mesih Mehmed Paşa Câmii (Yenibahçe’de).

Medreseler
Sultan Süleymân Medresesi (Mekke’de),
Süleymâniye Medreseleri (İstanbul’da),
Yavuz Sultan Selim Medresesi (Halıcılar Köşkünde),
Sultan Selim Medresesi (Edirne’de),
Sultan Süleymân Medresesi (Çorlu’da),
Şehzâde Sultan Mehmed Medresesi (İstanbul’da),
Haseki Sultan Medresesi (Avratpazarı’nda),
Vâlide Sultan Medresesi (Üsküdar’da),
Kahriye Medresesi (Sultan Selim yakınında),
Mihrimah Sultan Medresesi (Üsküdar’da),
Mihrimah Sultan Medresesi (Edirnekapı’da),
MehmedPaşa Medresesi (Kadırga’da),
MehmedPaşa Medresesi (Eyüp’te),
Osman Şah Vâlidesi Medresesi (Aksaray yakınında),
Rüstem Paşa Medresesi (İstanbul’da),
Ali Paşa Medresesi (İstanbul’da), 17i.lşiplş.ml.çmö)AhmedPaşa Medresesi (Topkapı’da),
Sofu MehmedPaşa Medresesi (İstanbul’da),
İbrâhim Paşa Medresesi (İstanbul’da),
Sinân Paşa Medresesi (Beşiktaş’ta),
İskender Paşa Medresesi (Kanlıca’da),
Kasım Paşa Medresesi,
Ali Paşa Medresesi (Babaeski’de),
Mısırlı Mustafa Paşa Medresesi (Gebze’de),
Ahmed Paşa Medresesi (İzmit’te),
İbrâhim Paşa Medresesi (Îsâ Kapısında),
Şemsi Ahmed Paşa Medresesi (Üsküdar’da),
Kapı Ağası Mahmûd Ağa Medresesi (Ahırkapı’da),
Kapıağası Câfer Ağa Medresesi (Soğukkuyu’da),
Ahmed Ağa Medresesi (Çapa’da),
Hâmid Efendi Medresesi (Filyokuşu’nda),
Mâlûl Emir Efendi Medresesi (Karagümrük’te),
Ümm-i Veled Medresesi (Karagümrük’te),
Üçbaş Medresesi (Karagümrük’te),
Kazasker Perviz Efendi Medresesi (Fâtih’te),
Hâcegizâde Medresesi (Fâtih’te),
Ağazâde Medresesi (İstanbul’da),
Yahya Efendi Medresesi (Beşiktaş’ta),
Defterdar Abdüsselâm Bey Medresesi (Küçükçekmece’de),
Tûtî Kâdı Medresesi (Fâtih’te),
Hakîm Mehmed Çelebi Medresesi (Küçükkaraman’da),
Hüseyin Çelebi Medresesi (Çarşamba’da),
Şahkulu Medresesi (İstanbul’da),
Emin Sinân Efendi Medresesi (Küçükpazar’da),
Yunus Bey Medresesi (Draman’da),
Karcı Süleyman Bey Medresesi,
Hâcce Hâtun Medresesi (Üsküdür’da),
Defterdar Şerifezâde Medresesi (Kâdıçeşmesi’nde),
Kâdı Hakîm Çelebi Medresesi (Küçükkaraman’da),
Kirmasti Medresesi,
Sekban Ali Bey Medresesi (Karagümrük’te),
Nişancı MehmedBey Medresesi (Altımermer’de),
Kethüdâ Hüseyin Çelebi Medresesi (SultanSelim’de),
Gülfem Hâtun Medresesi (Üsküdar’da),
Hüsrev Kethüdâ Medresesi (Ankara’da),
Mehmed Ağa Medresesi (Çatalçeşme’de).
Külliyeler

Haseki Külliyesi
Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi

Dârülkurrâlar
SultanSüleymanHanDârülkurrâası (İstanbul’da),
Vâlide Sultan Dârülkurrâsı (Üsküdar’da),
Hüsrev Kethüdâ Dârülkurrâsı (İstanbul’da),
Mehmed Paşa Dârülkurrâsı (Eyüp’te),
Müftü Sa’di Çelebi Dârülkurrâsı (Küçükkaraman’da),
Sokullu MehmedPaşa Dârülkurrâsı (Eyüp’te),
Kâdızâde Efendi Dârülkurrâsı (Fâtih’te).

Türbeler
Yahya Efendi Türbesi (Beşiktaş’ta),
Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi (Beşiktaş’ta),
Arap AhmedPaşa Türbesi (Fındıklı’da),
Sultan Süleymân Türbesi (Süleymaniye’de),
Şehzâde Sultan MehmedTürbesi (Şehzâdebaşı’nda),
SultanSelim Türbesi (Ayasofya civârında),
Hüsrev Paşa Türbesi (Yenibahçe’de),
ŞehzâdelerTürbesi (Ayasofya’da),
Vezir-i âzam RüstemPaşa Türbesi (Şehzâde Türbesi yakınında),
Ahmed Paşa Türbesi (Eyüp’te),
MehmedPaşa Türbesi (Topkapı’da),
Çocukları için inşâ ettiği türbe,
Siyavuş Paşa Türbesi (Eyüp’te),
Siyavuş Paşanın çocukları için yapılan türbe (Eyüp’te),
Zâl Mahmûd Paşa Türbesi (Eyüp’te),
Şemsi Ahmed Paşa Türbesi (Üsküdar’da),
Kılıç Ali Paşa Türbesi (Tophâne’de),
Pertev Paşa Türbesi (Eyüp’te),
Şâh-ı Hûban Türbesi (Üsküdar’da,
Haseki Hürrem Sultan Türbesi (Süleymaniye’de).

İmâretler
SultanSüleymân İmâreti (Süleymaniye’de),
Haseki Sultan İmâreti (Mekke’de),
Haseki Sultan İmâreti (Medîne’de),
Mustafa Paşa Köprüsü başında bir imâret (Edirne’de),
SultanSelim İmâreti (Karapınar’da),
SultanSüleymân İmâreti (Şam’da),
Şehzâde Sultan Mehmed İmâreti (İstanbul’da),
SultanSüleymân İmâreti (Çorlu’da),
Vâlide Sultan İmâreti (Üsküdar’da),
Mihrimah Sultan İmâreti (Üsküdar’da),
Sultan Murâd İmâreti (Manisa’da),
Rüstem Paşa İmâreti (Rodoscuk’ta),
Rüstem Paşa İmâreti (Sapanca’da),
MehmedPaşa İmâreti (Burgaz’da),
MehmedPaşa İmâreti (Hafsa’da),
Mustafa Paşa İmâreti (Gebze’de),
MehmedPaşa İmâreti (Bosna’da).

Dârüşşifâlar
SultanSüleymân Dârüşşifâsı (Süleymaniye’de),
Haseki Sultan Dârüşşifâsı (Haseki’de),
Vâlide Sultan Dârüşşifâsı (Üsküdar’da)

Su Yolları Kemerleri
Bend Kemeri (Kağıthâne’de),
Uzun Kemer (Kemerburgaz’da),
Mağlova Kemeri(Kemerburgaz’da),
Gözlüce Kemer (Cebeciköy’de),
Müderris köyü yakınındaki kemer (Kemerburgaz’da).
Kırık Kemer

Köprüler
Büyük çekmece Köprüsü,
Silivri Köprüsü,
Mustafa Paşa Köprüsü (Meriç üzerinde),
Sokullu Mehmed Paşa Köprüsü (Tekirdağ’da),
Odabaşı Köprüsü (Halkalıpınar’da),
Kapıağası Köprüsü (Harâmidere’de),
MehmedPaşa Köprüsü (Sinanlı’da),
Vezir-i âzam Mehmed Paşa (Mostar) Köprüsü (Bosna’da, Vişigrad kasabasında).
Drina Köprüsü
Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü

Kervansaraylar
Kervansaray (Sultan Süleymân İmâreti yakınında),
Kervansaray (Büyükçekmece’de),
RüstemPaşa Kervansarayı (Rodosçuk’ta),
KebecilerKervansarayı (Bitpazarı’nda),
Rüstem Paşa Kervansarayı (Galata’da),
Ali Paşa Kervansarayı (Bursa’da),
Ali Paşa Kervansarayı (Bitpazarı’nda),
Pertev Paşa Kervansarayı (Vefâ’da),
Mustafa Paşa Kervansarayı (Ilgın’da),
Rüstem Paşa Kervansarayı (Sapanca’da),
Rüstem Paşa Kervansarayı (Samanlı’da),
Rüstem Paşa Kervansarayı (Karışdıran’da),
RüstemPaşa Kervansarayı (Akbıyık’ta),
Rüstem Paşa Kervansarayı (Karaman Ereğlisi’nde),
Hüsrev Kethüdâ Kervansarayı (İpsala’da)
MehmedPaşa Kervansarayı (Hafsa’da),
Mehmed Paşa Kervansarayı (Burgaz’da),
RüstemPaşa Kervansarayı (Edirne’de),
Ali Paşa Çarşısı ve Kervansarayı (Edirne’de),
İbrâhim Paşa Kervansarayı (İstanbul’da).

Saraylar
Saray-ı atîk tâmiri (Beyazıt’ta),
Saray-ı cedîd-i hümâyûn tâmiri (Topkapı’da),
Üsküdar Sarayının tâmiri (Üsküdar’da),
Galatasarayın eski yerine yeniden inşâsı (Galatasaray’da),
Atmeydanı Sarayının yeniden inşâsı (Atmeydanı’nda),
İbrâhim Paşa Sarayı (Atmeydanı’nda),
Yenikapı Sarayının yeniden inşâsı (Silivrikapı’da),
Kandilli Sarayının yeniden inşâsı (Kandilli’de),
Fenerbahçe Sarayının yeniden inşâsı (Fenerbahçe’de),
İskender Çelebi Bahçesi Sarayının yeniden inşâsı (İstanbul şehir dışında),
Halkalı Pınar Sarayının yeniden inşâsı (Halkalı’da),
Rüstem Paşa Sarayı (Kadırga’da),
MehmedPaşa Sarayı (Kadırga’da),
Mehmed Paşa Sarayı (Ayasofya yakınında),
MehmedPaşa Sarayı (Üsküdar’da),
Rüstem Paşa Sarayı (Üsküdür’da),
Siyavuş Paşa Sarayı (İstanbul’da),
Siyavuş Paşa Sarayı (Üsküdar’da),
Siyavuş Paşa Sarayı (yine Üsküdar’da),
Ali Paşa Sarayı (İstanbul’da),
AhmedPaşa Sarayı (Atmeydanı’nda),
Ferhad Paşa Sarayı (Bâyezîd civârında),
Pertev Paşa Sarayı (Vefâ Meydanında),
SinânPaşa Sarayı (Atmeydanı’nda),
Sofu MehmedPaşa Sarayı (Hocapaşa’da),
Mahmûd Ağa Sarayı (Yenibahçe’de),
MehmedPaşa Sarayı (Halkalı yakınında Yergöğ’de),
Şâh-ı Hûbân Kadın Sarayı (Kasımpaşa Çeşmesi yakınında),
Pertev Paşa Sarayı (şehrin dışında),
AhmedPaşa Sarayı (şehrin dışında),
AhmedPaşa Sarayı (Taşra Çiftlik’te),
AhmedPaşa Sarayı (Eyüp’te),
Ali Paşa Sarayı (Eyüp’te),
MehmedPaşa Sarayı (şehrin dışında, Rüstem Çelebi Çiftliğinde),
Mehmed Paşa Sarayı (Bosna’da),
Rüstem Paşa Sarayı (İskender Çelebi Çiftliğinde).

Mahzenler
Buğday mahzeni (Galata Köşesinde),
Zift Mahzeni (Tersâne-i Âmirede),
Anbar (sarayda),
Anbar (Has Bahçe Yalısında),
Mutbak ve kiler (sarayda),
Mahzen (Unkapanı’nda),
İki adet anbar (Cebehâne yakınında),
Kurşunlu Mahzen (Tophâne’de).

Hamamlar
SultanSüleymân Hamamı (İstanbul’da),
Sultan Süleymân Hamamı (Kefe’de),
Üç Kapılı Hamam (Topkapısarayında),
Üç Kapılı Hamam (Üsküdar Sarayında),
Haseki Sultan Hamamı (Ayasofya yakınında),
Haseki Sultan Hamamı (Bahçekapı’da),
Haseki Sultan Hamamı (Yahudiler içinde),
Vâlide SultanHamamı (Üsküdar’da),
Vâlide SultanHamamı (Karapınar’da),
Vâlide SultanHamamı (Cibâli Kapısında),
Mihrimah SultanHamamı (Edirnekapı’da),
Lütfi Paşa Hamamı (Yenibahçe’de),
MehmedPaşa Hamamı (Galata’da),
MehmedPaşa Hamamı (Edirne’de),
Kocamustafapaşa Hamamı (Yenibahçe’de),
İbrâhim Paşa Hamamı (Silivrikapı’da),
Kapıağası Yâkub Ağa Hamamı (Sulumanastır’da),
Sinân Paşa Hamamı (Beşiktaş’ta),
Molla Çelebi Hamamı (Fındıklı’da),
Kaptan Ali Paşa Hamamı (Tophâne’de),
Kaptan Ali Paşa Hamamı (Fenerkapı’da),
Müfti Ebüssü’ûd Efendi Hamamı (Mâcuncu Çarşısında),
Mîrmirân Kasımpaşa Hamamı (Hafsa’da),
Merkez Efendi Hamamı (Yenikapı dışında),
Nişancı Paşa Hamamı (Eyüp’te),
Hüsrev Kethüdâ Hamamı (Ortaköy’de),
Hüsrev Kethüdâ Hamamı (İzmit’te),
Hamam (Çatalca’da),
RüstemPaşa Hamamı (Sapanca’da),
Hüseyin Bey Hamamı (Kayseri’de),
Sarı Kürz Hamamı (İstanbul’da),
Hayreddin Paşa Hamamı (Zeyrek’te),
Hayreddin Paşa Hamamı (Karagümrük’te),
Yâkub Ağa Hamamı (Tophâne’de),
Haydar Paşa Hamamı (Zeyrek’te),
İskender Paşa Hamamı,
Odabaşı Behruzağa Hamamı (Şehremini’de),
Kethüdâ Kadın Hamamı (Akbaba’da),
Beykoz Hamamı,
Emir Buhârî Hamamı (Edirnekapı dışında),
Hamam (Eyüp’te),
Dere Hamamı (Eyüp’te),
Sâlih Paşazâde Hamamı (Yeniköy’de),
Sultan Süleymân Hamamı (Mekke’de),
HayreddinPaşa Hamamı (Tophâne’de),
Hayreddin Paşa Hamamı (Kemeraltı’nda),
Rüstem Paşa Hamamı (Cibâli’de),
Vâlide SultanHamamı (Üsküdar’da)

Not
^
Baba adı Abdulmennan değildir.Osmanlı döneminde devşirmeler ve din
değiştirip müslümanlığa geçenlere baba adı olarak
Allahın kulu anlamında Abdullah , Abdurrahman , Abdulmennan
isimlerinden birini alır
^ Diriöz, Haydar Ali (1980,). 'Sinan', (Türkçe dilinde).
^ Selimiye Camisi. Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı. 18 Nisan 2008 tarihinde erişilmiştir.
^
1573 yılında Kıbrıs fethedilince Kayseri halkı Kıbrısa
sürülmesi ferman olunmuş fakat II. Selim Akdağ kadısına
Agrianos ve diğer köylerde oturan mimarlarımın başı'nın
akrabalarını Kıbrısa sürülmek için deftere yazılmış
olsalar dahi defterden çıkarınız hükmünü
yollamıştır. Bu hüküm Sinan'ın bu köyde doğduğunun en
büyük kanıtıdır
^ "Sinan, an Armenian architect":
Chisholm, Hugh. The Encyclopaedia Britannica; A Dictionary of Arts,
Sciences, Literature and General Information. 1910, page 426.
^ "Sinan, born an Armenian Christian": Peters, Ralph. Beyond Baghdad. 2005, page 82.
^
"Although Turks today bridle at the suggestion, Sinan was probably an
Armenian.": Muller, Herbert. The Loom of History. 1958, page 305.
^ "the son of Greek or Armenian Christian parents": Ayliffe, Rosie. The Rough Guide to Turkey. 2003, page 145.
^ Encyclopædia Britannica "Sinan" maddesi
^ Byzantium and the Magyars, Gyula Moravcsik, Samuel R. Rosenbaum p. 28
^ Talbot Hamlin, Architecture Through the Ages, University of Michigan, p. 208
^ Mimar Sinan 16th
^
Sinan'ın kökeni İbrahim Hakkı Konyalı'ya göre Rumdur. Konyalı
Rumların Agrianosu bırakmadan önce Taşçıoğlu isimli bir Rum
ailesinin Sinan'ın kendi ailesinden geldiğini söylediğini anlatır.
Sinan'ın köyüne ilişkin belgeler içinde 1584'te
yapılan tahrirde köydeki 189 vergi mükellefinin sadece
beşinin müslüman olduğunu Sinan'ın Kıbrısa
sürülmesini engellediği Düvenci adını taşıyan 9
hristiyan adının bu tahrirde olduğunu saptar
^ a b c d
Tezkiretü'l Bünyan ve Tezkiretü'l Ebniye (Yapılar
Kitabı)(Mimar Sinan'ın Anıları) -Sinan'ın kendi anlatımıyla Sai Mustafa
Çelebi yazmıştır TBMM kütüphanesi Bibliografik kayıt
(no: 269170).
^ Haydar Ali Diriöz, a.g.e, s. 59-65.