Anasayfa
Aşure gününün içinde bulunduğu ayın adı
Muharremdir. Bu ay Hicri takvimin başı olmakla önem kazanmıştır.
Bunun yanında, bazı tarihî olaylara mahzar olmakla da ayrı bir
özellik kazanmıştır. Dört haram/muhtereme aylardan biri
olarak da eskiden beri bir ayrıcalığa sahiptir. Hz. Aişe’nin
bildirdiğine göre, Hz. Peygamberin Ramazandan sonra en çok
oruç tuttuğu bir ay olarak da bilinir.
Müslim’in rivayetine göre Hz peygamber (a.s.m)
“Ramazan ayından sonra oruç için en faziletli ay
Muharrem ayıdır” (Müslim, Sıyam, 202-203) diye buyurmuştur.
Aşure
gününün orucu kendisinden önceki bir yılın
günahlarına kefaret olacağına dair rivayetler de vardır.
Aşure ile ilgili bir
ayet yoktur. Ancak Tevbe Suresinin 36. ayetinde ayrıcalıklı olarak
söz konusu edilen haram/muhterem dört aylardan biri de
Muharrem ayıdır.
Şu anda takvimlerimizde iki tarih vardır. İkisi de peygamberlerle
alâkalıdır. Biri İsa Aleyhisselâm’ın doğumunu temel
kabûl eder, biri de Muhammed Aleyhisselâm’ın
hicretini...
İsâ Aleyhisselâm’ın doğumundan başlayan tarihe, “Milâdî Tarih” adı verilmiştir.
Âhirzaman Nebîsi’nin hicretini temel kabûl eden
tarihe de “Hicrî Tarih” adı verilmiştir.
Demek her iki takvim de peygambere dayanmaktadır.
Milâdî takvimde sene nasıl Ocak ayı ile başlarsa,
Hicrî takvimde de Muharrem ayı ile başlar; ilk hicret kafilesinin
yola çıktığı bu ay, hicrî senenin ilk ayı olarak bilinir.
Muharrem ayının, senenin ilk ayı oluşuna sadece hicret kafilesinin bu
ayda harekete geçmesi sebep olmamıştır. Bu ay, ayrıca tarih
boyunca fevkalâde hâdiselere menşe’ ve mebde’
olmuştur. Bu hâdiselerle de Muharrem ayı hicrî takvimin
birinci ayı olmaya lâyık görülmüştür.
Hele bu ayda bir de Aşure günü vardır ki, geçmiş
bütün peygamberlerce farklı bir gün olarak kabûl
edilmiş, birçok hayırlı ve hattâ hüzünlü
hâdiseler bu Muharrem ayının 10. günü içinde
kaderin çizgisine aksetmiştir.
Nitekim rivâyete bakılırsa, Âdem
Aleyhisselâm’ın tevbesinin bugünde
kabûlünden tut da, Mûsa Aleyhisselâm’ın,
Firavun’un takibinden kurtulması, Firavun’un
Kızıldeniz’de boğulması, Nûh Aleyhisselâm’ın
tûfandan kurtulup da karaya çıkması gibi hayırlı
hâdiseler, hep bu 10 Muharrem’de vâki olmuştur.
Bu yüzdendir ki, hemen bütün İslâm
ülkelerinde 10 Muharrem’de çeşitli tahılların bir
araya getirilerek yapıldığı aşure tatlısı yapılır, bu tarihî
hâdiselerin hatırlanması mânasında sevinçli ve
neş’eli günler yaşanır, eş dosta aşure yedirme âdeti
devam eder. Aslında böyle bir tatlı İslâmî bakımdan ne
emredilir, ne de nehiy... Yâni, ne yapana yapma denir, ne
yapmayana yap... Anlayış ve âdet mes’elesi...
İslâmî hayatı büsbütün monotonlaştırmamak,
neş’e ve hediyeleşme âdetinden mahrum etmemek için
aşure tatlısını mahzurlu bulmak bilmem nasıl olur? Sebep olduğu sevgi
ve sevinç bakımından düşünmek gerek...
Arapçada “aşere” on, âşir “onuncu”
demektir. Halkımız onuncu gün mânasına gelen
“âşir”’i, Aşure şeklinde telâffuz ederek
Muharrem’in onuncu gününe Aşure günü ismi
vermiş, böylece tarihe de Aşure günü olarak
geçmiştir.
Nûh Aleyhisselâm’ın gemisinden karaya çıktığı
günü, geride kalan çeşitli tahılları bir araya getirip
de pişirdiği şükür tatlısının hatırlanması mânasında
yapılan aşureler, herhalde gönüllerde bir canlanma,
çoraklaşan maddî hayatımızda bir tebessüme
imkân vermektedir. Kendi gibi, mânası da tatlıdır.
Hazret-i Resûlüllah, hicretten önce 10
Muharrem’de oruç tutarlardı. Ashâbı da onu aynen
takip edip tutardı. Hicretten sonra ikinci senede Ramazan orucu farz
kılınınca kendisi 10 Muharrem günü oruç tutmayı
bıraktı, tutanlara da serbest olacaklarını ima eden ifadede bulundu. Bu
günlerde oruç, o yüzden sünnet oldu. Dileyen
tutar. Üç gün oruç tutmak şart değildir. Bir
gün de tutulabilir.
Aşure gününe has bir ibadet yoktur. Kişinin kaza namazları
varsa öncelikle bunları kılmasını tavsiye ederiz. Ayrıca Kuranı
Kerim ve Cevşen okunabilir.
Muharremdir. Bu ay Hicri takvimin başı olmakla önem kazanmıştır.
Bunun yanında, bazı tarihî olaylara mahzar olmakla da ayrı bir
özellik kazanmıştır. Dört haram/muhtereme aylardan biri
olarak da eskiden beri bir ayrıcalığa sahiptir. Hz. Aişe’nin
bildirdiğine göre, Hz. Peygamberin Ramazandan sonra en çok
oruç tuttuğu bir ay olarak da bilinir.
Müslim’in rivayetine göre Hz peygamber (a.s.m)
“Ramazan ayından sonra oruç için en faziletli ay
Muharrem ayıdır” (Müslim, Sıyam, 202-203) diye buyurmuştur.
Aşure
gününün orucu kendisinden önceki bir yılın
günahlarına kefaret olacağına dair rivayetler de vardır.
Aşure ile ilgili bir
ayet yoktur. Ancak Tevbe Suresinin 36. ayetinde ayrıcalıklı olarak
söz konusu edilen haram/muhterem dört aylardan biri de
Muharrem ayıdır.
Şu anda takvimlerimizde iki tarih vardır. İkisi de peygamberlerle
alâkalıdır. Biri İsa Aleyhisselâm’ın doğumunu temel
kabûl eder, biri de Muhammed Aleyhisselâm’ın
hicretini...
İsâ Aleyhisselâm’ın doğumundan başlayan tarihe, “Milâdî Tarih” adı verilmiştir.
Âhirzaman Nebîsi’nin hicretini temel kabûl eden
tarihe de “Hicrî Tarih” adı verilmiştir.
Demek her iki takvim de peygambere dayanmaktadır.
Milâdî takvimde sene nasıl Ocak ayı ile başlarsa,
Hicrî takvimde de Muharrem ayı ile başlar; ilk hicret kafilesinin
yola çıktığı bu ay, hicrî senenin ilk ayı olarak bilinir.
Muharrem ayının, senenin ilk ayı oluşuna sadece hicret kafilesinin bu
ayda harekete geçmesi sebep olmamıştır. Bu ay, ayrıca tarih
boyunca fevkalâde hâdiselere menşe’ ve mebde’
olmuştur. Bu hâdiselerle de Muharrem ayı hicrî takvimin
birinci ayı olmaya lâyık görülmüştür.
Hele bu ayda bir de Aşure günü vardır ki, geçmiş
bütün peygamberlerce farklı bir gün olarak kabûl
edilmiş, birçok hayırlı ve hattâ hüzünlü
hâdiseler bu Muharrem ayının 10. günü içinde
kaderin çizgisine aksetmiştir.
Nitekim rivâyete bakılırsa, Âdem
Aleyhisselâm’ın tevbesinin bugünde
kabûlünden tut da, Mûsa Aleyhisselâm’ın,
Firavun’un takibinden kurtulması, Firavun’un
Kızıldeniz’de boğulması, Nûh Aleyhisselâm’ın
tûfandan kurtulup da karaya çıkması gibi hayırlı
hâdiseler, hep bu 10 Muharrem’de vâki olmuştur.
Bu yüzdendir ki, hemen bütün İslâm
ülkelerinde 10 Muharrem’de çeşitli tahılların bir
araya getirilerek yapıldığı aşure tatlısı yapılır, bu tarihî
hâdiselerin hatırlanması mânasında sevinçli ve
neş’eli günler yaşanır, eş dosta aşure yedirme âdeti
devam eder. Aslında böyle bir tatlı İslâmî bakımdan ne
emredilir, ne de nehiy... Yâni, ne yapana yapma denir, ne
yapmayana yap... Anlayış ve âdet mes’elesi...
İslâmî hayatı büsbütün monotonlaştırmamak,
neş’e ve hediyeleşme âdetinden mahrum etmemek için
aşure tatlısını mahzurlu bulmak bilmem nasıl olur? Sebep olduğu sevgi
ve sevinç bakımından düşünmek gerek...
Arapçada “aşere” on, âşir “onuncu”
demektir. Halkımız onuncu gün mânasına gelen
“âşir”’i, Aşure şeklinde telâffuz ederek
Muharrem’in onuncu gününe Aşure günü ismi
vermiş, böylece tarihe de Aşure günü olarak
geçmiştir.
Nûh Aleyhisselâm’ın gemisinden karaya çıktığı
günü, geride kalan çeşitli tahılları bir araya getirip
de pişirdiği şükür tatlısının hatırlanması mânasında
yapılan aşureler, herhalde gönüllerde bir canlanma,
çoraklaşan maddî hayatımızda bir tebessüme
imkân vermektedir. Kendi gibi, mânası da tatlıdır.
Hazret-i Resûlüllah, hicretten önce 10
Muharrem’de oruç tutarlardı. Ashâbı da onu aynen
takip edip tutardı. Hicretten sonra ikinci senede Ramazan orucu farz
kılınınca kendisi 10 Muharrem günü oruç tutmayı
bıraktı, tutanlara da serbest olacaklarını ima eden ifadede bulundu. Bu
günlerde oruç, o yüzden sünnet oldu. Dileyen
tutar. Üç gün oruç tutmak şart değildir. Bir
gün de tutulabilir.
Aşure gününe has bir ibadet yoktur. Kişinin kaza namazları
varsa öncelikle bunları kılmasını tavsiye ederiz. Ayrıca Kuranı
Kerim ve Cevşen okunabilir.
