Uzay yaşamın kanıtı

[AsiRuH]

Satürn'ün iç uydusu ''kartopu'' Enceladus'ta hayatın özkaynağı su bulunduğuna dair gözlemler giderek kuvvetleniyor.

Almanya'nın güneybatısında Baden-Württemberg eyaleti Heidelberg
kentindeki Max Planck Fen Bilimleri Araştırma Kurumu'ndan Astrofizikçi
Sascha Kempf, Reuters ajansına verdiği demecinde, Enceladus'ta mevcut
olabilen "O" derece sıcaklığın hem don, hem erime, hem buharlaşma için
kritik değer taşıdığını, bu yüzden Satürn'ün uydusundan yükselen buhar
bulutunun görülebileceğini, bunun yakından değerlendirileceğini anlattı.

Martta 50 kilometre yaklaşacak

Avrupa Uzay Kurumu (ESA) ile ABD'nin Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi
NASA'nın ortak programı "tek seferlik en pahalı projesi olan" 3 milyar
600 milyon dolarlık" Cassini uydusu, mart ayında Enceladus'un 50 km
yakınından geçecek.

Bu olağanüstü yakınlaşma sayesinde fizikçiler ve kimya uzmanları,
Enceladus'un "püskürttüğü ancak kütle çekiminden yüzeye yakın kalan"
bulutu daha iyi anlayacak ve su kanıtı için daha derin saptamalarda
bulunabilecek.

İngiliz gökbilimci William Herschel, Enceladus'u 1789'daki
gözlemlerinde buldu. Kütlesi Dünya'nın kinden 95 kat, hacmi 750 kat
büyük olan Satürn'ün minik uydusu Enceladus, sadece 499 km çapında.
Satürn'ün 47 ayı (uydusu), 7 adet de dev çevre halkası bulunuyor.

Bir iki yıl önce

NASA, iki yıl önceki açıklamasında Enceladus'ta su bulunabileceğini
açıklamıştı. Güneş Sistemi'nde Mars, Jüpiter'in uydusu Europa ve
Enceladus "doğrudan su kanıtı" taşıyan üç gökcismi.

NASA'nın iki yıl önceki açıklamasında, "Cassini, Enceladus'ta, ABD'nin
Wyoming, Montana, İdaho eyaletlerini kapsayan Yellowstone Milli
Parkı'ndakilere benzeyen gayzerler bulunduğunu gösteren işaretler
tespit etti" demişti.

Cassini seferinden sorumlu bilimadamlarından Carolyn Porco, "Böylesine
küçük ve soğuk bir gökcisminde sıvı halde su bulunduğunu gösteren
delillere sahip olduğumuzu sanıyorum" dedi ve suyun varlığının, bu
esrarengiz ayla ilgili soruları artırdığını belirtti.

Ay ve gezegen bilimleri konferansı

Cassini, 1997'de fırlatıldıktan sonra 2004 yılının temmuzunda Satürn'ün
yörüngesine girmişti. Cassini, halen Satürn'ü 4 yıl daha gözlemleme
gücüne sahip.

Enceladus'un milyarlarca yıl önce oluşumundan hemen sonra içindeki
radyoaktif bozulmadan kaynaklanan ısının, bugün yüzeyinden fışkıran
gayzerlerin nedeni olabileceği ve bunun da yaşam için gerekli ortamı
sağlayabileceği görüşü geçen yıl ortaya atıldı.

ABD'nin Texas eyaletinde her yıl düzenlenen Ay ve Gezegen Bilimleri
Konferansında dün sunulan bildiri de, Cassini uzay aracının gönderdiği
ve Enceladus'un sıcak bir bölgesinden çıkan gayzer benzeri oluşumu
gösteren ilginç fotoğrafların incelendiği belirtilerek, araştırma
sonucunun, yüzey sıcaklığı eksi 201 santigrat derece civarında olan
Satürn'ün ayının iç kısmında ilkel yaşam için uygun ortam olabileceğini
gösterdiği kaydedildi.

Bilimadamları, yeni geliştirdikleri bir modelle Enceladus'un içindeki
ısının, eskiden meydana gelen bir radyoaktif bozulmadan kaynaklandığını
ve bunun da Satürn'ün ayının sıcak güney yarı küresindeki su buharı
bulutu ve periyodik buz kristali rüzgarlarının açıklaması olabileceğini
belirtti.

Icarus gökbilim dergisinde yayımlanmış kurama göre, Enceladus 4,5
milyar yıl önce alüminyum ve demir radyoaktif izotopları içeren kaya ve
buz karışımı olarak oluştu.

Birkaç milyon yıl sonraki dönemde, iki radyoaktif elementin hızlı
şekilde bozulması merkezdeki kayalık çekirdeğin mantodaki buz örtüsüne
yaklaşmasıyla sonuçlanan sıcak patlamasına yol açtı.

Zamanla çekirdekteki bozulmadan geriye kalanlar da Enceladus'un içinde eridi.