Orhan GENCEBAY

AsiRuH: yönetici; mesaj sayısı : 9861
Yaş : 36
İş/meslek : xxxxx
Kayıt tarihi : 27/09/08

Post n°1

Orhan GENCEBAY

AsiRuH Cuma Kas. 07, 2008 7:16 pm

4 Ağustos 1944 yılında Samsun'da doğdu. Müziğe 6 yaşında Klasik
Batı Müzikçi Emin Tarakçı
Hoca’dan keman ve mandolin dersleri alarak başladı. 7 yaşında Türk
Müziği’ni ve bağlamayı kucakladı. 10 yaşında beste çalışmalarına
başladı. 13 yaşında babasının teşvikiyle Türk Sanat Müziği ve tamburla
tanıştı.
Samsun'daki ve İstanbul'daki
halk evleri, müzik cemiyetleri ve müzik derneklerinde çalıştı,
kurucularından oldu. İstanbul Belediye Konservatuarı’na girdi ve icra
heyetinde bulundu.
16 yaşından itibaren caz ve
rock müziği ile ilgilendi. Batı nefesli sazlarından oluşan
orkestralarda tenor saz çalarak görev yaptı.
20 ve 22 yaşlarında Ankara ve
İstanbul Radyo Evi TRT sınavlarına girdi, üst düzeyde başarıyla
kazandı. 1967 yılında İstanbul Radyo Evi’nde bir süre çalıştı ve
ayrıldı.
1000'e yakın bestesi olan Orhan GENCEBAY, 400'e yakın bestesini kendi sesiyle seslendirdi.
90'a yakın filmde Müzik
Direktörlüğü yaptı. 36 sinema filminde başrol oynadı, televizyon için
diziler ve Show programları yaptı...
Orhan GENCEBAY'a göre Türk
Müziği’nin daha zengin bir hale gelmesi için müziğimizin tüm geçmişi ve
çeşitleriyle yeniden ele alınıp analiz edilmesi gerekiyordu. Türk
Müziği’nin buna ihtiyacı vardı ve bu analizi aslında müzik enstitüleri
yapmalı, buradan çıkan sonuçlar akademik öğretiler olmalıydı.
Orhan GENCEBAY, bu düşünce ile
müzikte kendine göre araştırmalar ve serbest çalışmalar yaptı. Bu
yaptığı çalışmalara başkaları “Arabesk” ismini verdiyse de Orhan
GENCEBAY, bu değerlendirmeyi yanlış diyerek kabul etmedi.
Orhan GENCEBAY'a 1999 yılında
Devlet Sanatçısı unvanı verildi. 1968 yılında kendi sesiyle yorumladığı
ilk 45’lik plaktan bugüne kadar yasal olarak yaklaşık 60 milyon plak ve
kaset tirajı olan Orhan GENCEBAY'ın yasal olmayan korsan yapımlarla
beraber 150 milyon tirajı olduğu tahmin ediliyor.
Orhan GENCEBAY'ın dokuz
üniversite tarafından verilen uluslararası Montu Doktorası var. Orhan
GENCEBAY'ın bestelerinin her biri kaset ve plak satış rekorları
kırarken, aynı zamanda başrolünü oynadığı sinema filmleri de hasılat
rekorları kırmıştır.
GENCEBAY besteleri Akdeniz
ülkelerinde, Orta Doğu’da, Orta Asya'da, Avrupa'da Türklerin bulunduğu
her yerde dinlenmiş ve adaptasyonları yapılmıştır. GENCEBAY hakkında
20’ye yakın kitap yazılmış, ansiklopedilerde yer verilmiş ve bir çok
üniversitede GENCEBAY'la ilgili tezler hazırlanmış ve araştırmalar
yapılmıştır.
Şu an Türkiye'de internet üzerine en fazla web sayfası bulunan ve en çok ziyaret edilen sanatçıların başında gelmektedir.

2005 Creative
ALBÜMLERİ

CENNET GÖZLÜM

Parçalar: 1-Dünya Dönüyor 2-Canın Sağolsun 3-Diyemem ki 4-Kal
Sağlıcakla 5-Cennet Gözlüm 6-Benim Değil 7-Nerdesin Sevgilim 8-Niye
9-Ne Oldu Gülüm 10-Dön

AŞKI BEN YARATMADIM
Parçalar: 1-Zaman Akıp Gidiyor 2-Nereden Bileceksin 3-En Büyük Dert
4-Vazgeç Gönül 5-Ne Geçti ki Eline 6-Kır Gönlümün Zincirini 7-Yokluk
8-Bulamadık ki 9-Kara Toprak 10-Vaktinde Gel Sevgilim

LEYLA İLE MECNUN

Parçalar: 1-Al Senin Olsun 2-Kolay Değil 3-Allah Bizimledir 4-Bir Yudum
Mutluluk 5-Beklemek İbadet Kalmak Zulumdur 6-Leyla İle Mecnun
7-Ziyankar 8-Haberin Varmı 9-Öyle Bir Aşk 10-Nazar Boncuğu

KÖRDÜĞÜM

Parçalar: 1-Kördüğüm 2-Veda Edecesen Et 3-Dalga Dalga 4-Vazgeç Gönlüm
5-Ne Geçti ki Eline 6-Üç Günlük Dünya 7-Dönmeyen Yıllar 8-Yokluk
9-Vaktinde Gel Sevgilim 10-Felekle Sohbet

AKMA GÖZLERİMDEN

Parçalar: 1-Sendin 2-O Benim 3-Akma Gözlerimden 4-Eyvallah 5-Oldu Mu
yavrum Oldu Mu 6-Giderim 7-Zalimden Öte 8-Ha Varsın Ha Yoksun 9-Yıldız
Falı 10-Dünya Dünya

SARHOŞUN BİRİ

Parçalar: 1-Seni Buldum Ya 2-Bağrımda Bir Ateş 3-Bunca Yıl Habersiz
4-Beni Böyle Sev 5-Boynu Bükük Sevgililer 6-Sarhoşun Biri 7-Yaşamak Bu
Değil 8-Kader Diye Diye 9-Nerede 10-Sende Bizdensin

KLASİKLERİ =1=

Parçalar: 1-Batsın Bu Dünya 2-Hatasız Kul Olmaz 3-Bir Teselli Ver
4-Yarabbim 5-Meyhaneci (Musalla Taşı) 6-Kır Gönlünün Zincirini 7-Ümit
Şarkısı 8-Bunca Yıl Habersiz 9-Beni Böyle Sev 10-Kaderimin Oyunu
11-Dertler Benim Olsun 12-Yorgun Gözler 13-Çilekeş 14-Bir Görüşte Aşık
Oldum 15-Hor Görme Garibi 16-Vazgeç Gönlüm 17-Aşk Pınarı 18-Sende
Bizdensin 19-Akşam Güneşi 20-Dönmeyen Yıllar 21-Benim Dünyam 22-Kabahat
Seni Sevende 23-Ziyankar 24-Bitecek Dertlerimiz

KLASİKLERİ =2=

Parçalar: 1-Dil Yarası 2-Bir Araya Gelemeyiz 3-Bilmesin O Felek 4-Dünya
Dönüyor 5-Yaşamak Bu Değil 6-Tanrıya Feryat 7-Ayşen 8-Kahrolayım
9-Dilenci 10-Güle Güle Sevdiğim 11-Seni Buldum Ya 12-Leyla İle Mecnun
13-Ben Topraktan Bir Canım 14-Sarhoşun Biri 15-Ben Doğarken Ölmüş
16-Gönül Fırtınası 17-Felekle Sohbet 18-Duyun Beni 19-Ben O Zaman
Ölürüm 20-Bana Çok Mu Görüyorsun 21-Sevenlerin Kaderi 22-Zelzele
23-Sevgilim Dinle 24-Goca Dünya 25-Gencebay Oryantal 26-Nihavent
Üvertür

YÜREKTEN OLSUN

Parçalar: 1-Ben Kendim Bir Alemim 2-Seven Affeder 3-Yürekten Olsun
4-Bozamazsın Beni Dünya 5-İdam Mahkumu 6-Aşk Mezarı 7-Hey Yabancı 8-Hep
Böyle Kalalım 9-Güloylom 10-Cana Doğru 11-İpek Böceği 12-Arıyorum
(Enst.)

YARABBİM

Parçalar: 1-Yarabbim 2-Çilekeş 3-Doğan Bir Pişman 4-Dalga Dalga
5-Felekle Sohbet 6-Aşk Değil 7-Acı Gözyaşlarım 8-Bir Görüşte Aşık Oldum
9-Öldürdün Beni 10-Vaktinde Gel Sevgilim 11-Nerede

BİR DAMLA MUTLULUK

Parçalar: 1-Ziyankar 2-Öyle Bir Aşk 3-Doğan Bir Pişman 4-Seveceksin
5-Sende Seversen 6-Bir Damla Mutluluk 7-Bilmez İnsan Kadrini 8-Gitme
9-Bırakında Yaşayalım 10-Bağlama Solo

AsiRuH

AsiRuH: yönetici; mesaj sayısı : 9861
Yaş : 36
İş/meslek : xxxxx
Kayıt tarihi : 27/09/08

Post n°2

Geri: Orhan GENCEBAY

AsiRuH Cuma Kas. 07, 2008 7:17 pm

BİR DAMLA MUTLULUK

Parçalar: 1-Ziyankar 2-Öyle Bir Aşk 3-Doğan Bir Pişman 4-Seveceksin
5-Sende Seversen 6-Bir Damla Mutluluk 7-Bilmez İnsan Kadrini 8-Gitme
9-Bırakında Yaşayalım 10-Bağlama Solo

HATASIZ KUL OLMAZ

Parçalar: 1-Hatasız Kul Olmaz 2-Karaçalı 3-En Büyük Sır 4-Sevmenin
Zamanı Yok 5-Sev Dedi Gözlerim 6-Akşam Güneşi 7-Kimi Sarsın Ellerim
8-Uğrunda Bir Ölmek Kaldı 9-Aşkımızın Duası 10-Aşk Pınarı

YA EVDE YOKSAN
(A:ya evde yoksan,seni arıyorum,nazar değmez,bahçevan,uyu ey
gönlümBÖLÜM(B:gözüm sende,hep böyle kal,iç benim için,değişmem
gerek,sev gönlünce yaşa

SENDE HAKLISIN

Parçalar: 1-Tek Hece (...Aşk) 2-Gücün Yeterse 3-Kime Ne 4-Sen de
Haklısın 5-Hep O Yerdesin 6-Yasak Resim 7-İki Elin Kanda Olsa 8-İlah
Gözlerin 9-Unutulmaz 10-Resminle Ağladım 11-Ayşen

YANLIZ DEĞİLSİN

Parçalar: 1-Aklım Takıldı 2-Al Hançeri 3-Yalnız Değilsin 4-Ayrılık
Nikahı 5-Gönülden Gönüle 6-Nihavent Üvertür 7-Çoban Kızı 8-Gönül Dağı
9-Bir Özürle Dil Aşınmaz 10-Demedimmi 11-En Nihayet Bir İnsansın
12-Gencebay Oryantal

GÖNÜL DOSTU

Parçalar: 1-Neyi Değiştirdik ki 2-Yanar Yine Bu Yürek 3-Bulunur
4-Çakmak Çakmak Gözler 5-Gidecek Yerim Olsaydı 6-Gelin Birlik Olalım
7-Almina 8-Sadakan Olsun 9-Sen Bilirsin 10-Ne Çıkarsa Bahtına

KİRALIK DÜNYA

Parçalar: 1-Bir De Sen Vurma 2-Müsaaden Olursa Ben Gidiyorum 3-Kiralık
Dünya 4-Küstüm Çiçeği 5-Bakırköy'den Mektup Var 6-Sevme Bensiz 7-Sıra
Sende 8-Aşk Sensiz Olmaz 9-Ne Değişti? 10-Çok Görme Bana

CEVAP VER

Parçalar: 1-Cevap Ver 2-Deryada Bir Salım Yok 3-Yakılacak Yara (İçtim)
4-Sevda Borcun Var 5-Eski Kavak Yelleri 6-Sen Farklı Birisin 7-Ayşe
8-Giden Gelmez Yerine 9-Sevenlere Saygı Kalmamış 10-Kaçırcem Seni
11-Kader Çıkmazı

İDEAL AŞK

Parçalar: 1-İdeal Aşk 2-İdeal Aşk Remix 3-İdeal Aşk Enstrumantal 4-Batsın Bu Dünya Remix 6-Batsın Bu Dünya Enstrumantal By T

Gencebay ve Aksu bir de Fazıl Say...

Yıllar önce Ortaköy'de tiyatro oyuncusu iki arkadaşımla oturmuş sohbet
ediyorduk. Hatırlamıyorum ama bir şeyin kutlaması vardı ve Ortaköy
sahilde oldukça yüksek sesle Kayahan'ın bir şarkısı çalınıyordu.
İngiltere'den henüz dönmüş olan arkadaşlarım bu durumdan son derece
rahatsız olmuş "Bu müzik daha ne kadar devam edecek" diyerek de epey
bir söylenmişlerdi. O gün canımın çok sıkıldığını anımsıyorum.
Popüler olanı seversek, Allah muhafaza belli edersek, sanata büyük
ihanet edilir sanıyorduk. Sanıyordum. Dün gazeteleri okurken yıllardır
görüşemediğimiz ama başarısından büyük kıvanç duyduğum arkadaşım Fazıl
Say'in "Gencebay'a ilgi eğitimsizlik göstergesidir" cümlesine takılıp
kaldım. Yıllar önce Berlin'de pek güzel işlerde beraber çalıştığımız,
işine ve ruhuna sonsuz saygı duyduğum Fazıl'ın bu cümlesi beni
üniversite yıllarımdaki o ikileme götürdü. Ve gerçek bir sanatçı
olmanın sözüm ona önemli bir kuralına: "Popüler olanı aşağılamak..."
Gençlik heyecanı işte. Meğer öyle değilmiş...

Talihsiz bir yorum
Burada Orhan Gencebay ya da Sezen Aksu savunuculuğu yapacak değilim ama
sonuç olarak eğer Fazıl'ın söyledikleri eksiksiz ve direkt olarak bu
manayı içeriyorsa sanırım Orhan Gencebay ya da Sezen Aksu'yu değil
onları çok dinleyen ve seven biri olarak beni hedef alıyor. Ve benim
gibi yüz binlerce insanı. "Türkiye'de Yaşar Kemal ve Orhan Pamuk'un
karşılığı Sezen Aksu, Orhan Gencebay oluyor. Bu Pamuk ve Kemal'i
küçülten bir şey" cümlesinin fevkalâde talihsiz bir yorum olduğunu
düşünüyorum. Bu bence toplumsal bir değerlendirme değil, kesinlikle
Fazıl'in kişisel karşılaştırması. Ama çok uzun konuşmaların sonunda
birkaç satıra sığdırılmaya çalışılan röportajlarda bazen böyle hazin
sonuçlar olabiliyor. Umarım bu da öyle bir durumdur.

Peki, açık ediyorum...
Aslında birilerinin bir düşüncesi üzerine yine birilerinin fikirler
belirtmeleri bana zaman zaman tuhaf gelir ama sanki Fazıl'in bu
söylediğine biraz gücendim. Metin Altıok, Nazım Hikmet şiirlerini
beraber seslendirdiğimiz, bir şey üretmenin heyecanını birlikte
paylaştığımız ve hatta bana Almanca bir lied bile öğretip sahnede
söyleten, yani kısacası "eğitim"se eğer söz konusu olan, Berlin'in en
genç öğretim üyesi olarak (o zaman sadece 23 yaşındaydı) bana bir dolu
şey aktaran Fazıl'in biraz haksızlık yaptığını düşünüyorum.
Kalbimi ve zihnimi besleyen damarlarımı kesseniz büyük ihtimalle Orhan
Babanın ya da Sezen'in melodileri ağırlığında akar kanım. Çarşamba
akşamı Kayahan'ın yeni albümü için çekilecek klibin hazırlıkları
yapılıyordu. Şanslıyım, şarkılarını ilk dinleyenlerden olabildim. Yine
anlatıyor usta. Nasıl da güzel hem de...
Yani şimdi bu sarkılan sevdiğim için, popüler olana ilgi duyduğum için,
Orhan Gencebay ve Sezen Aksu sevdiğim için "eğitimsizliğim" açığa
çıkıyorsa eğer... Peki, açık ettim o zaman. "Eğitimsizim" ama Fazıl Say
dinlemeyi de severim...

İCLAL AYDIN

VATAN GAZETESİ

Cilalı arabesk devri
Arabesk artık çeşit çeşit. Hip hop, pop, hattâ rock ile yapılanı dahi
var. Her geçen gün görüntüleri ile şarkıları arasında ilişki kurmakta
zorlandığımız yeni gruplar çıkıyor ekranlara. Bu çeşitliliğin ulaştığı
karmaşa ise akıllara ister istemez arabesk bitti mi sorusunu getiriyor.

İlk olarak pop tarzında müzik ulaşıyor kulaklarınıza, ardından ekrana
Bob Marley’in türevi bir şarkıcı çıkıyor. Yanında güneş gözlüklü, küt
saçlı, uzaylı kıyafetlerinden esinlenmiş partneri. Artistik çekimler,
rüzgârda uçan saçlar ve nihayet sözler başlıyor. ‘Cankan’ grubunun
yanık sesle söylediği şarkı ile görüntü arasında ilişki kurmakta
zorlanan zihniniz sizi arabesk kodlarınıza taşıyor. Bu müziğin babası
olarak anılan Orhan Gencebay’ın oturaklı tavırlarıyla seslendirdiği
içli şarkılar geliyor aklınıza. İki tablo arasında neredeyse hiçbir
benzerlik bulamıyorsunuz. Farklılık arabeskin hızla değiştiğinin
göstergesi; özellikle Cankan, İsmail YK gibi üçüncü kuşak ‘Alamancı’
gruplar göç kültürünün ürettiği bu müziğe yeni yorumlar getiriyor. Öyle
ki Doğu ile Batı arasında kalmışlığın bir çeşit ifadesi olan arabeskin
hangi istikamete gittiğini kestirmek gün geçtikçe zorlaşıyor.
Kimilerine göre klasik mânâda köyden kente göçün bitmesiyle bu müzik
türü de noktalandı, bazılarına göre ise bu topraklarda isyan, özlem
duygusu taze kaldıkça arabesk kaçınılmaz.

Bir ülkenin toplumsal gelişimini anlamak için kaçınılmaz parametreler
var; politika, insan hakları, ekonomi bunlardan birkaçı. Görünenlerin
yanında bir de müzik gibi görünmeyen unsurlar var ki hiçbir yasak
bastıramıyor, kendini ifade edecek bir kanal her haluklarda buluyor.
Mesela Amerika’daki zenciler, üzerlerindeki baskıyı, ileriye dönük
düşlerini müzik ile ifade ederek ‘jazz’ı ortaya çıkardı. 1960’ların
isyancı ruhu ise bunu rock müziği ile ifade etti. Afrika’ya dönmek
isteyen Jamaikalı zenciler reggae ile insanları bir araya getirdi.
Türkiye’ye bu gözle bakıldığında, akla 60’lı yıllardan sonra ortaya
çıkan arabesk müziği geliyor. Bu, bir bakıma Türkiye’deki toplumsal,
kültürel karmaşanın, siyasal ve ekonomik çıkmazın, kısacası kaosun
müziğe yansıyan yüzü. Müzik Yapımcısı Şahin Özer, ‘Her birimiz
arabeskiz.’ sözleriyle konuyu özetliyor.

Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim görevlisi Nazife Güngör,
arabeskin jazz, blues gibi müziklerden farklı olarak gündelik yaşam
içerisinde kendiliğinden değil, birileri tarafından üretilmiş olduğuna
değiniyor. Yaklaşık yedi yıldır arabesk üzerine fotoğraf projesi
hazırlayan Haluk Çobanoğlu ise sanatçıları ve bu müziğin hayranlarını
fotoğraflıyor. Ona göre ilginç olan, diğer ülkelerdeki müziklerin dans
gibi farklı enerjilere dönüştüğü halde Türkiye’de arabeskin yakınma
kültürüne yönelmesi.

Arabeskin ne kadar tesirli olduğunu anlamak için şarkılara bakmak
yeterli, hemen hepsinde bu müziğin esintilerini görmek mümkün. Şahin
Özer’in ifadesiyle: “Türkiye’de üretilen bütün şarkıların tabanında
arabesk var.” Bu nedenle belki de Türk halkını en iyi ifade eden müzik
diyebiliriz. Peki, arabesk bir kültür mü? Yoksa sadece müzik formu mu?
Bu konuda iki farklı yaklaşım mevcut; özellikle sosyologlar arabeski
hayatın her alanına sinmiş bir kültür olarak görürken, icra edenler
müzikten ibaret olduğunda ısrarlı.

AsiRuH

AsiRuH: yönetici; mesaj sayısı : 9861
Yaş : 36
İş/meslek : xxxxx
Kayıt tarihi : 27/09/08

Post n°3

Geri: Orhan GENCEBAY

AsiRuH Cuma Kas. 07, 2008 7:18 pm

Göç tek etken değil

Arabesk, aslında geçiş toplumunun ürünü. Hem gelenekselin bozulmuş
halini hem de modern olamamış bir marjinalliğini yansıtıyor.
Sanayileşme ile 1960’lı yıllarda geleneksel üretim yapılarının
bozulması ve büyük şehirlere göçün yaşanması, beraberinde uyum
sorunlarını da getirir. Çünkü köyünde hayatının öznesi olan insanlar,
şehre geldiklerinde nesneye dönüşür, bu ise bunalımlı bir ruh haline
zemin hazırlar. Birbirine temas etmekte zorlanan şehirli ve kırsal
kesim insanlarının hayatları zamanla kesişerek, aradaki belirgin
çizgiler azalır. Gecekondularda yaşayanlar apartman hayatına terfi
eder, okullarda, iş yerlerinde bir araya gelen bu insanlar birbirlerine
benzemeye başlar. Bu kaotik sürecin müzikteki ifadesi arabesk, ilk
dönemler ‘Batsın bu dünya’ gibi isyancı söylemler içerirken zamanla
kentleşerek daha ılımlı ifadelere bürünür. Özellikle 80’li yıllarda
Turgut Özal’ın başında olduğu ANAP’ın da arabeski kabullenmesi, hatta
seçmen sayısını artırmak adına arabesk ile ilgili bir araştırma grubu
oluşturarak propagandalarını bu yönde yapması, müziğin niteliğinin
değişmesinde önemli etkenlerden. 1990’lı yıllarda ise klasik anlamda
göç sona erer. Artık şarkılarda ‘Hadi gel köyümüze geri dönelim” gibi
farklı mesajlar aktarılmaktadır. Bilgi Üniversitesi Göç Araştırmaları
Merkezi Başkanı Doç. Dr. Ayhan Kaya, arabeskin sadece yıkan değil,
onaran bir yönü olduğuna da dikkat çekiyor: “Arabesk onu kullanan
kişinin normal dili aslında. Fakat bu yakın zamana kadar yüksek kültür
tarafından tehdit olarak algılandı, TRT ve kamusal alanda tepkiler
gösterildi.” Kaya’ya göre ‘Âlem buysa kral benim’ diyen bir söylem,
kaos içerisinde yaşayan bireyin kendi çözümünü üretme çabası.
Dolayısıyla gerçekte arabesk bir kopuş değildir, eklemlenme gayretinin
ürünüdür. Her ne kadar isyancı yanı baskın gibi görünse de pasifist
yönü de mevcut. Umberto Eco’nun ‘narkotik pasifizm’ olarak dile
getirdiği tepki ile arabesk arasında ilişki kurmak mümkün. Pop
kültüründe de var olan, sorunları dile getirmekle yetinip, çözüm
üretemeyen, teslimiyetçi bir tutumu var. Kaya’ya göre pop kültürü de bu
mânâda çok arabesk. Yılların sanatçısı Orhan Gencebay ise arabeske
yönelik bu eleştiriyi anlamsız buluyor. Sanatçı duyarlılığı ile
şarkılarında hüzün, sevinç, acı gibi her duygunun aktarıcısı olduğunu
fakat çözüm üretmenin kendi görevleri olmadığına değiniyor.

Gencebay, arabeskin doğrudan göç ile tanımlanmasından da rahatsızlık
duyuyor. Ona göre gerçek arabeskin geçmişi çok eskilere dayanır.
Firavunlar döneminde Mısır’ın dolayısıyla Arap kültürünün çok geniş bir
alanda tesirli olduğuna değinen Gencebay, ayrıca İslamiyet’in kabulüyle
Arap motiflerinin hayatımıza daha çok dâhil olduğunu hatırlatıyor.
“Bizim kültürümüzde; konuştuğumuz dil olsun, ibadetlerimiz olsun zaten
Arap etkisi vardır.” diyor. Zira bu etkiyi müzikte de görmek mümkün.
Türkiye’de ilk defa arabeskçi ifadesi Sadettin Kaynak için kullanılır.
1930’lu yıllarda Türk müziği radyolarda yasaklanınca halk kendine yakın
hissettiği için Arap radyolarının müziklerini dinlemeye başlar.
‘Arabeskçi’ ifadesi, bu müziklerin dublajlarını yapan Sadettin Kaynak
için kullanılır. Kaynak, sadece dublaj yapmayıp kendi eserlerini de
ortaya koyar. Fakat Arap müzikleri ile uğraştığı için uzun yıllar
radyolarda eserleri yasaklanır. Gencebay, bugün arabesk olarak ifade
edilen kendi tanımlamasıyla ‘serbest çalışmalar’ı 1960’lı yıllar ile
ilişkilendiriyor. Bu yıllarda bazı müzisyenler Arap müziğinden
aldıkları ezgilere sözler yazarak kendi imzaları ile icra ederler ve
bunlara yanlış bir şekilde ‘arabesk’ adlandırması yapılır.
Aynı dönem içerisinde kendi müzik tekniğini geliştiren Gencebay, “Ben
de altmışlı yılların sonunda tanınan biri olduğum için, benzerliklerden
dolayı arabeskçi olarak tanımlandım.” diyor. “Hâlbuki benim amacım
sadece müzik adına iyi şeyler üretebilmekti, varoşlardaki garibanlara
şarkı yapayım diye yola çıkmadım.” O dönemde Gencebay, eserlerine
yönelik ciddi bir ilgi ile karşılaşır. Her kesim şarkılarını dinler
fakat varoşların ezici çoğunluğu onun müziğinin bu kesimle
ilişkilendirilmesine sebep olur. Gencebay, günün olaylarından
etkilenerek ürettiği ‘Batsın bu dünya’ gibi protest müziklerin de
varlığını kabul ediyor. Sadece aşkı değil insan ne hissediyorsa onu
anlatmaya çalıştığını, sanatçı olması nedeniyle bir nevi tercüman
olduğunu dile getiriyor.

Arabesk, günümüze toplumun ruh haline göre şekillenerek ulaştı. Artık
kalıplar daha modernist olsa da içerik nispeten Anadolu kokuyor.
Gencebay, 60-70’li yıllarda daha çok araştırmaya meyil olduğu halde
80’lerden sonra tüketim toplumuna dönüşürken eğlencenin merkeze
alındığını ifade ediyor. Şu an yapılan müziklerin temellerinin 70’li
yıllarda atıldığını söylüyor Gencebay. “Arabesk diye anılan bu
çalışmaların getirileri şu an popun, sanat müziğinin ve özgün müziğin
içinde de var.”

Adı üzerinde serbest çalışmalar, farklı müzik türleriyle sentezlenmeye
çok müsait. Özellikle pop ve hip hop ile arabeski bir araya getiren
grupların sayısında son dönemlerde artış var. Bunun en uç örneklerinden
biri Cankan. Söyledikleri şarkılar içerik olarak daha çok 60-70’li
yılların arabeskini hatırlatıyor. Fakat kıyafetleri, saçları,
müziklerinin alt yapısı tamamen Avrupai. Adeta Batı ile Doğu’nun
arasında kalmışlığı resmediyor. Fakat bu tezadın bilincinde olduklarını
vurguluyor grup üyesi Ayhan Malik; “Yaşadıklarımızı müziklerimize
aktarıyoruz. Çocukluğumuzdan bu yana rahat kıyafetler giyiniyoruz,
Avrupa’da yaşadığımız için onların müziklerinden, kıyafetlerinden
etkilenmemiz normal. Fakat biz nerede büyürsek büyüyelim Türkiyeliyiz.”
diyor ve ‘Şapur şupur’ şarkısını örnek gösteriyor. “Bu şarkı gençlerin
diskoteklerde yaşadıklarını çok iyi anlatıyor. Biz de aramızda para
toplar, eğlence mekânlarına giderdik.” Kendi yaşamlarından yola çıkarak
tarzlarını üreten grup, yaptıkları müziğe R&Besk adını vermiş.
R&B, ritim ve blues’tan geliyor, ‘besk’ ise arabeskten. Bu müzik
Türkiye’de ve dünyada bir ilk. Grubun diğer üyesi Fatih ABB nota
bilmiyor, bir hocası notaların ABB’nin yeteneğini sınırlayacağını
söyleyerek öğrenmesine mani olmuş. Fakat bir makine hızıyla besteler
üretiyor ABB. Arkadaşı Malik, ABB’nin isterse dokuz saatte dört şarkı
besteleyebileceğini gururla ifade ediyor. Gruba görüntülerini mi yoksa
söyledikleri şarkıları mı kendilerine daha yakın hissettiklerini
soruyoruz. Aldığımız cevap ‘Her ikisi bizim için bir bütün.’ oluyor.
Şahin Özer, ‘Cankan’ gibi örneklerin artacağına değiniyor. Kendisi de
yeni starları için farklı arayışlar içinde, arabeski farklı tarzlarla
sentezleyeceği renkli örnekler için kafa yoruyor şu günlerde. Bu
karmaşanın genel olarak kafa karışıklığının ürünü olduğunu ise kabul
ediyor.

Pop arabeski asimile ediyor.

Arabesk daha çok hip hop ve pop müzik ile bir arada sunuluyor. Hip hop
işçi sınıfının, göçmen kökenli kültürün ürettiği bir müzik. Doğası
itibarıyla küresel bir gençlik kültürü olsa da geleneksel olanı
seslendirmeye çok müsait. Patchwork misali yöresel çalgıları, alt
melodileri üzerine yapıştırmaya uygun bir yapı. Kaya, gençlerin
arabeskle kendi otantik kültürleri ile bağ kurarken, hip hop ile
evrensel gençlik kültürüne çapa atabildikleri kanaatinde. Bu dönüşümler
zamanla müziklerin aynı düzlemde bir araya gelmesine de neden oluyor.
Nazife Güngör ise arabeskin bu etkileşimler neticesinde pop kültüründe
asimile olduğunu düşünüyor. “Bizim popüler müziğimiz haline gelen
arabesk, giderek Batı’nın pop müziğine benzemekte ve “pop arabesk” bir
forma bürünerek yaşamını sürdürmeye çalışıyor. Ölmüyor, ama can
çekişerek ayakta kalmaya çalışıyor. Ancak özünü yitirmekte olduğu da
bir gerçek.” Güngör’e göre yıllar öncesinde Gencebay’ın ‘Batsın bu
dünya’ adlı parçası hüzünle dinlenirdi, oysa şimdi diskolarda bu
şarkıda gençler coşkuyla dans ediyor. Bu, arabeskin özünü yitirmiş
biçimde varlığını sürdürdüğünü gösteriyor. Ayhan Kaya da geleneksel
anlamdaki göçün bitişiyle klasik mânâda arabeskin sona erdiğini
düşünüyor. Arabesk, birtakım kültürel formları etkilerken kendisi de
dönüşüyor. Neticede ortaya farklı bir kolaj çıkıyor. Bu nedenle Kaya,
bildiğimiz arabesksin sona erdiğini düşünüyor. Bu görüşlerin aksine
Orhan Gencebay, bu müziğin bütün alanlara yayıldığı kanaatinde.
“Arabesk denen serbest çalışmalar toplumun temel taşı olmuştur. Her
müzik kendi özü dâhilinde değişiyor. Bu çalışmalar bir yerde de
özgürlük demektir.” diyen Gencebay, arabesk ile diğer müzikler arasında
yapılan sentezlere olumlu bakıyor. Fakat ‘daha iyi olacağına
inanıyorum’ sözüyle kibarca gençlere mesajını iletiyor. İsyanın,
özlemin var olduğu sürece arabeskin devam edeceğine inanan Şahin Özer’e
göre arabeski var eden sürecin izlerinin silinmesi için belki 300-500
yıla ihtiyaç var. Özer, sürekli var olan isyan duygusunun yok olması
için Türk halkının yeni bir kültür devrimine mecbur olduğuna dikkat
çekiyor. Nitekim net bir duruş sergileyebilmek için Avrupalı mı
olacağız yoksa Anadolulu mu kalacağız artık karar vermemiz gerekiyor.

.talk4her

Orhan GENCEBAY

Orhan GENCEBAY

Geri: Orhan GENCEBAY

Geri: Orhan GENCEBAY