Anasayfa
Çağ açan Osmanlı hükümdarı... Bizans İmparatorluğu'na son veren
hükümdar. Osmanlı hanedanının ilk resmî sultanı. 29 Mart cumartesi
gecesi Edirne Eski Saray'da doğdu. Babası II. Murad, annesi İsfendiyar
Beyi'nin kızı Hatice Hüma Sultan'dır. Tahsile başlayana kadar geçen
zaman içinde, Edirne Sarayı ve II. Murad'ın Bursa'daki evinde yaşadı.
Ve gelenek gereği yedi yaşında okumaya başladığı zaman üç ayrı hocadan
ders aldı. Kültür, sanat ve askerlik konularında gördüğü bu dersler,
zamanın en ileri gelen bilginleri tarafından veriliyordu.
1443'de Amasya Valisi iken ölen ağabeysi Alâaddin Ali Çelebi'den sonra,
tahtın tek varisi olmuştu. 11 yaşında Manisa Valiliği'ne atandı. Ve 12
yaşına bastığı yıl da, babası tahttan feragat ederek kendisinin yerine
oğlunu hükümdar yaptı.
Bu feragat, tarihlerde çeşitli yorumlara yol açmıştır. Bazı tarihçiler
II. Murad'ın Osmanlı ileri gelenlerinin ellerinde biriktirdikleri
varlığı devlete intikal ettirmek sureti ile ikta sistemini yürürlüğe
koymak istemesinden kaynaklandığını ileri sürerler. Diğer tarihçiler de
II. Murad'ın, sağlığında oğlunun hükümdarlığını görmek istemesi sebebi
ile bu feragatte bulunduğunu yazarlar. Ancak, 12 yaşındaki II.
Mehmet'in padişahlığının devlet ileri gelenlerini memnun etmediğine
bakılacak olursa, birinci ihtimal zayıf düşer.
BİZANS VE VENEDİKLİLERLE BİRER YILLIK ANLAŞMA İMZALADI
Murad Han, Balkanlarda barışı sağladıktan sonra çekilmişti. Fakat
Papa'nın da zorlaması ile Macar kralı bir Haçlı seferi düzenledi.
100.000 kişilik bir Haçlı ordusu Türk sınırlarını geçti. Edirne'de
toplanan saltanat şûrası II. Murad'ı padişahlığa davet etmeye karar
verdi. Sultan Murad önce bu daveti reddetti ise de daha sonra oğlunun:
"Eğer padişah biz isek size buyuruyoruz, gelip ordunuzun başına geçin,
yok siz iseniz, devletinizi müdafaa edin" demesi üzerine II. Murad
daveti kabul etti. Ve Varna'da düşman ordusunu yendi. Osmanlı ileri
gelenleri, Fatih adına basılan paraya hile karıştırıp eksik para
bastılar. Bu, askerin maaşından indirmek demekti. Zafer kazanmış
Yeniçeri buna isyan etti. Edirne'de yangın çıkarıp şehrin yarıdan
fazlasının yanmasına sebep oldu. Genç padişah öfke ve üzüntü içinde
idi. "Babamızın verdiği saltanatı bizden kıskandılar" diyordu. Bu durum
karşısında Sultan Murad tekrar tahtına döndü. 3 Şubat 1451 günü 48
yaşında iken hayata gözlerini yumunca, II. Mehmed yeniden Osmanlı
tahtına oturdu.
Yeni padişahı genç ve tecrübesiz gören Batılı hükümdarlar ve Bizans,
ümitlere kapıldılar. Bizans ordusu, Çorlu'ya kadar olan toprakları
işgal edip, elinde bulunan şehzade Orhan'ı "Sultan" tanıdığını ilân
etti. Karamanoğlu İbrahim Bey de Akşehir ve Seydişehir'i aldı. Sırplar,
II. Mehmet'in tahta çıktığı zaman memleketine gönderdiği Mara Sultan'ın
masraflarına karşılık Alacahisar'ı istediler. II. Mehmet, bunların
hepsini kabul etti. Bizanslılarla ve Venediklilerle üç yıl süreli birer
anlaşma imzaladı. Padişahın bu tutumunu yanlış değerlendiren Batılılar,
Çanakkale Boğazı'nı kuşattılar. Bizans elçileri yeni isteklerde
bulundu. Ve Orhan Çelebi'yi salıvermek tehdidi ile padişahı ürkütmeyi
denediler. II. Mehmet, susuyor ve kafasındaki planı uyguluyordu.
Karamanoğlu ile anlaştı. Yeniçeri ocağını gözden geçirdi ve askeri,
disiplin altında avucuna topladı.. İstanbul Boğazı'nda Yıldırım Bayezid
tarafından yapılmış olan Anadolu Hisarı'nın tam karşısına, Rumeli
Hisarı'nın yapılmasını emretti. Padişah ve paşaların gayreti ile 5.5 ay
gibi kısa bir zaman içinde hisar tamamlandı (1452).
ŞEHRE GİRMEYE TEREDDÜT EDİYORDU
Hisarın bitirilmesi üzerine Turhan Bey oğulları emrinde, bir kuvveti
Mora'ya geçirerek, Bizans imparatoru Konstantin'in kardeşlerini baskı
altına aldı. Sıra İstanbul'un fethine gelmişti. II. Mehmet, saray
divanını topladı, fikrini açtı. Zağnos ve Şehabettin paşalar padişahın
düşüncesinden yana idiler ama, Çandarlı Halil ve bazı arkadaşları
İstanbul'un fethini şüpheli görüyorlardı. II. Mehmet büyük bir
sükûnetle konuşulanları dinledi ve istediği savaş kararını meclisten
aldı. İlk iş olarak gönderdiği bir kuvvetle İstanbul ve çevresini yağma
ettirdi. Konstantin, arkadan kuşatmanın geleceğini farkettiği için,
kapıları ördürüp surları tamir ettirdi. II. Mehmet, Karadeniz
kıyılarındaki kaleleri, şehrin fethine hazırlık olmak üzere birer birer
ele geçirdi. Edirne'de büyük toplar dökülüyordu, bu topların her biri
Edirne'den İstanbul'a 400 asker ve 60 manda gücüyle çekilebilmiştir.
Ayrıca uçan alevli bombalar hazırlanmıştı. 6 Nisanda kuşatma başladı,
mancınıkla atılan bombalar surları aşarak şehrin içine düşüyor,
İstanbul'u velveleye veriyordu. 18 Nisanda adalar alındı, 22 Nisan
gecesi bir mucize başarılmış Türk donanması karadan yürütülüp Haliç'e
indirilmişti. 5 Mayısta Beyoğlu tepelerine Türk topları yerleştirildi.
26 Mayısta Papa'nın teşviki ile gönderilen Macaristan elçileri Fatih'i
ziyaret ederek, savaşa devam ettiği takdirde bütün Avrupa devletlerinin
kendisine savaş açacaklarını bildirdiler. 29 Mayıs günü sabahı da Türk
topçularının açtığı kahredici ateş altında Türk yiğitleri surlara
tırmanmaya başlamıştı. Bizans İmparatoru Konstantin öldü, şehir alındı
ve Fatih beyaz atının üzerinde İstanbul'a girdi.
RUMLARA VE YAHUDİLERE İMTİYAZ TANIDI
Fetihle birlikte, Çandarlı Kara Halil'i ve Bizans'a âlet olmuş Orhan
Çelebi 'yi idam ettirdi. Bütün dünya, Bizanslı Rumların zulüm
göreceklerini bekliyorlardı. Fatih, Rumların ve Yahudilerin dinî
teşkilâtını olduğu gibi bıraktı ve kendilerine imtiyaz tanıdı. Bu
tolerans örneği bugün de dünya tarihçilerinin örnek saydıkları bir
davranıştır.
Fatih İstanbul'u aldıktan sonra imparatorluğun sınırlarını genişletmek
için çeşitli savaşlar verdi. 1481'de yeni bir sefere çıkmak üzere iken
şüpheli bir şekilde öldü. Fatih'in zehirlendiği hususundaki iddialar
bugün de kuvvetlidir.
Fatih, Batı uygarlığı ile direkt teması kuran padişahlardan biridir.
İtalya'dan ressam Bellini'yi davet ederek portresini yaptırdığı
bilindiği gibi bazı Batı mimarlarını da davet ederek eserler
vermelerini sağladığı bir gerçektir.
Fatih, Osmanlı tarihinin en büyük padişahlarından biri, belki de en büyüğüdür.
