sinopun tanıtımı

‘Ayancık’


Ayancık İlçesi; Kuzeyde Karadeniz, Doğuda Erfelek İlçesi , Güneyde
Boyabat İlçesi ve Kastamonu İli Taşköprü İlçesi, Batıda Türkeli İlçesi
ile çevrilmiştir.
İlçe merkezinde 4 mahallesi vardır. 71 bağlı köyü olup, bu köylere
bağlı 312 mahalle bulunmaktadır. Bu durum, dağınık yerleşmenin niteliği
hakkında yeterli bir fikir verebilir. Kırsal alandaki bu dağınık
yerleşme altyapı hizmetlerinin verilmesine sınırlama getirmektedir.
İlçe Merkezi dışında belediye teşkilatı bulunmamaktadır.
Kaymakam Gülihsan YİĞİT
Tel 0.368 613 10 17
Faks 0.368 613 57 08
Belediye Bşk. Ayhan ERGÜN
Tel 0.368 613 10 73
Faks 0.368 613 13 33
Yüzölçümü 876 Km2 Kuruluş Yılı 1923
Köy Sayısı 71 Toplam Nüfusu 27.761

Ayancık ilçesi çevresinin dağlık ve ormanlık alanlardan oluşması ve
Küre Dağlarının yüksek tepelerinin ilçe sınırlarında olması nedeni ile
orman içi pek çok dinlenme alanı ve yaylalara sahiptir. Bu yaylaların
en önemlileri Çangal , Akgöl ve Karlık Yaylalarıdır.
ÇANGAL : Ayancık-Kastamonu yolunun 25. km sinde
yoldan 3 km içeride bulunan Çangal ; orman içindeki açıklık alana
kurulmuş bir yerleşim yeridir. Burada Orman İşletmesine ait idare
binaları , misafirhane ve lojmanlar bulunmaktadır. Binalar tek katlı
olup arazi üzerinde dağınık vaziyettedir.
Küçük bir tatil köyü havası yaratılmıştır. Tesisler Ayancık kereste
Fabrikasını kuran Belçikalı ve Almanlar tarafından 1930 lu yıllarda
inşa edilmişlerdir. Etrafındaki geniş Göknar ormanları ve yakın
köylerle birlikte kış turizmi , av ve dağ turizmi için uygun olup tesis
yapmaya oldukça müsaitttir.
AKGÖL : Ayancık ilçesinin güneyinde
Ayancık-Kastamonu yolunun 31.km sinde, yoldan da 5 km içeride bulunan
Akgöl ; 1200 metre yüksekliktedir. Etraftaki sık göknar ormanları
içinden akan iki çayın birleştirerek oluşturduğu göl ortalama 3 dönüm
alan kaplamaktadır. Gölün yanında orman işletmesine ait bir tesis
bulunmaktadır. Günübirlik piknik için uygun olan göl civarındaki orman
içlerinde piknik masaları ve ızgara yerleri bulunmaktadır. Çevre
ormanlarda yaban domuzu, ayı, kurt, çakal ve tavşan gibi av hayvanları
mevcuttur.
Akgöl’e ulaşmak için inilen 5km lik yol stabilize olup buradan da
İnaltı bölgesine doğru yol devam etmektedir. Bu yol üzerinde bulunan
İnaltı Mağarası ve Kanyonları safari turlar ve yürüyüşler için de
müsaittir. Kış mevsiminin uzun geçtiği bölgede küçük kayak pistlerinin
de yapılabileceği uygun orman içi boşluklar mevcuttur.
KARLIK YAYLASI VE DÜDENİ : Akgöl ve İnaltı Mağarası
ile hemen hemen aynı bölge üzerinde bulunan Karlık yaylası 1600 metre
yüksekliğe sahip geniş bir yayladır. Zengin bir orman yapısından sonra
ulaşılan yaylada orman idaresine ait bir telsiz istasyonu ve gözetleme
kulesi bulunmaktadır. Bölgenin en yüksek tepelerinden biri olan
yayladan açık ve bulutsuz havalarda Sinop İnce burun açıkları ve şehir
ışıkları rahatça görülmektedir.
Geniş otlaklardan oluşan yaylanın en büyük özelliği Karlık
Düdenidir. Bölgenin jeomorfolojik yapısından kaynaklanarak oluşan bu
düden iki yamacın arasında çökmüş bir alan görünümü vermektedir.
Buradaki kayalık kesime ulaşıldığında Buradan aşağıya doğru uzanan bir
mağara daha olduğu görülmektedir. Bu mağaranın yapısı ve bölgenin
yüksek olması nedeni ile burada biriken karlar yaz aylarında Ağustos
sonuna kadar erimemekte olup , oluşan bu kar kütükleri eski yıllarda
yaz aylarında çevre köylüler tarafından kullanılmakta imiş. Bölgeye de
adını veren bu düden mağarası ve çevresi yayla turizmi ve meyilli
otlakları nedeniyle çim kayağı için oldukça uygun ortamlara sahiptir.
İNALTI KANYONLARI : Ayancık - Kastamonu yolunun 17.
km sinden ayrılan stabilize yol ile ulaşılan kanyonlar ve mağara
ilçenin en güzel rekreasyon alanlarındandır. Yol güzergahında inaltı
yerleşmesi ve Alabalık Tesisleri de bulunmaktadır. Tesislerden sonra
ulaşılan kanyon yolunun bir tarafı sarp kayalık öbür tarafı çay
yatağından oluşmaktadır. Birkaç yerde çayın içinden geçen yol çay
suları yüksek olmadıkça taksiler tarafından da kolaylıkla
aşılabilmektedir. Ancak kar sularının eridiği ilkbahar ayları ile
sonbahar aylarında yalnızca arazi taşıtları ile geçilebilmektedir.
Zaman zaman da ağaç köprülerden geçilerek ilerleyen yol safari turları
için oldukça müsait doğal bir parkurdur.
Kanyonun en can alıcı bölümü ; sarp kayalıklardan akan suların
oluşturduğu küçük şelaleler ve çamur ve yosunların oluşturduğu sarkıt
ve traventenlerin bulunduğu 1 km lik mesafedir. Bu alanı gruplar ve
ziyaretçiler özellikle yürüyerek geçmeyi tercih etmektedirler. Kanyonun
bitiminde orman içinde devam eden yol Alabalık Üretme tesislerini de
(kapalı) geride bıraktıktan sonra İnaltı Köyüne ulaşmaktadır.
Ormanlardan tomruk nakletmek için kullanılan Eski buharlı trenin
dekovil hattının da geçtiği kanyonu iki vadisinde bulunan orman
idaresine ait terkedilmiş barakalar kanyon ve bölge turizmi
canlandığında tesis olarak kullanılmaya oldukça müsaittir.
İNALTI MAĞARASI : İnaltı Köyü köyün hemen arka
yamacında bulunan mağara ile ünlenmiştir. Deniz seviyesinden 1070 m.
yüksekte olan mağaranın oldukça büyük olan ağzı köyden
görülebilmektedir. Köyde biraz soluklandıktan sonra yaklaşık 500
metrelik bir tırmanıştan sonra mağaraya ulaşılmaktayken, 2002-03
yıllarında yapılan yol ile mağaranın 50 m. altına kadar araçla
gidilebilmektedir. Buradan 50 metrelik merdivenle mağaranın ağzına
ulaşılabilir. Mağara ağzında geniş bir sahanlık bulunmaktadır.
İnaltı mağarası gerek mağara içi damlataşları ve arkeolojik
özelliği, gerekse de doğal çevrenin güzelliği nedeniyle, turizm amaçlı
kullanıma son derece uygun şartlara sahiptir.
Ortalama uzunluğu 7500 metre olan mağaranın son noktası girişten 24
metre aşağıdadır. Doğu-batı yönünde büyük bir (S) çizerek uzanan
mağaranın giriş ağzı ve gerisindeki salonun tavan yüksekliği 20
metreden fazla, genişliği ise 18 metredir. Giriş salonu boyu 125 m,
tavan yüksekliği 6-22 m, genişliği 7-13 metreler arasında değişen
düzgün bir galeriye açılır. Bu galeri mağaranın en geniş ve en kuru
bölümüdür. Buradan sonra daralarak ilerleyen mağarada sarkıt, dikit,
sütun, örtü ve duvar damlataşları, damlataş havuzları görülmeye başlar.
Yatay gelişmiş kaynak konumlu fosil bir mağara inaltı mağarasında
damlataşların çoğu genişlemiş olan orta bölümde yer almaktadır. Buna
karşılık mağara tabanına yakın alt kesimlerde ve su düzeyinin hemen
üzerinde Karnabahar ve Patlamış Mısır şekilli damlataşlar da
bulunmaktadır. Mağaranın içinde yer yer su birikintilerine rastlanmakta
olup bazıları ilerlemeyi zorlaştıracak şekilde derindir. Mağara
girişinde görülen duvar kalıntıları, tarihi dönemlerde iskan alanı
olarak kullanıldığı sanılan mağaraya arkeolojik değer de katmaktadır.
İnaltı mağarasının elektrifikasyonu, trafo, kapı, merdiveni, çeşme
ve tuvaleti yapılmış; mağara içindeki gezi güzergahı ve kır kahvesi
yapım çalışmaları devam etmektedir.
Mağara Civarında Kanyon, Akgöl ve Karlık Yaylası ve Düdeni gibi
doğal güzelliklerin de bulunması mağaranın önemini daha da
arttırmaktadır. Hazırlanan projelerle günübirlik ziyaretçilerin
ihtiyaçlarına yönelik tesislerin yapılması yanında çoğunluğu boş olan
köy evlerinin de pansiyon olarak kullanılma açılması planlanmaktadır.
Konaklama Tesisleri
Belediye Apart Otel : Yalı Mahallesi sahil şeridi
üzerinde bulunan otel 58 yatak kapasitelidir. Önü deniz arkası orman
olan otel iki katlı özel bir mimariye sahiptir. Otel kompleksi içinde
200 kişilik restaurant, bar, lobi kafeterya ve teras restaurant
bulunmaktadır. Odalar balkon ve terasa sahip olup sıcak su ve telefon
mevcuttur. Ayrıca otel bünyesinde 3 adet bungalov ev ile 1 adet de köy
evi mevcuttur.
Rezervasyon - Telefon : 0(368) 613 11 37 - 613 35 63
Saymoz Otel : Yalı Mahallesi İskele meydanında
denize nazır bulunan otel 40 yatak kapasiteli olup otelin cafe-bar ve
yazlık çay bahçesi mevcuttur.
Rezervasyon - Telefon : 0(368) 613 10 39
Karahan Otel : Yalı mahallesinde Belediye Apart
otele bitişik , 5 katlı olarak inşa edilen otel 50 yatak kapasiteli
olup cafe,barı mevcuttur. Kahvaltı verilebilen otelde yemek ihtiyacı
bitişikteki Apart otelin lokantasından karşılanabilir.
Rezervasyon - Telefon : 0(368) 613 19 74 - 613 10 87
Yavuzlar Otel : İlçemiz Yalı mahallesi Ömer
Seyfettin caddesi üzerinde Falaka Cafe Bar Restaurantla birlikte yeni
faaliyete geçmiş olup 40 yatak kapasitelidir.
Rezervasyon Tel - Faks : 0(368) 613 55 15
Kuğu Yalısı Apart Otel - Kamping : İlçenin
batısında şehirden 3 km ilerideki Kuğu Yalısı mevkisindeki koya
kurulmuş otel iki katlı 36 yatak kapasiteli bir tesistir.
Rezervasyon-Telefon : 0(368) 613 25 92
Gökay Aile Pansiyonu : Şehir içinde Yukarı
Erkengünez mevkisinde bulunan 5 katlı bir binanın iki katı aile
pansiyonu olarak düzenlenmiş ve hizmete sokulmuştur.
Rezervasyon - Telefon : 0 (368) 613 24 34 - 613 27 93
Tarihi ve Arkeolojik Değerler
Sinop ili tarihi ve arkeolojik değerler bakımından zengin olmakla
birlikte aynı yoğunluk Ayancık ve civarında görülmemektedir. Bununla
birlikte ilçenin en önemli eserleri;
ESKİ CEZAEVİ (KİLİSE) : Yalı Mahallesi sahil
kesiminde bulunan bina eski bir kilise yapısı olup yıllarca cezaevi
olarak kullanılmıştır. Bizans dönemine ait olan ve bugün boş olan bina
düzenlendiğinde kültür merkezi olarak kullanılmaya müsaittir.
İSTEFAN KAYA MEZARLARI : Ön tarih devirlerinden
kalan ve henüz hiç bir bilimsel araştırmanın yapılmadığı Pontus
Krallarına ait kaya mezarları İlçenin batısındaki İstefan, (Çaylıoğlu)
köyü sınırları içinde bulunmaktadır.
İSTEFAN SULU KİLİSESİ : Yine aynı yerleşim yerinde
istefan burnunun batı yakasında, toprak altında olup içi toprak ve su
dolu haldedir. Galerilerinden biri toprak üstündedir. Halk içinin su
dolu olması ve çevresinin de su kaynağı yönünden çok zengin olması
nedeni ile buraya sulu kilise adını vermiştir. Henüz hiçbir kazı
çalışması yapılmadığı alanda eski bir höyük bulunmaktadır.
YALI CAMİİ : 1981 yılında Ömer Seyfettin’in
hikayesini anlattığı Ayancık Camiidir. Bilinmeyen bir nedenle yıkılmış
ve yerine 1908 yılında şimdiki Yalı Camii yapılmıştır.
AYANCIK ASKERLİK ŞUBESİ : 1900 yılında,
İstefan’daki kilise harabelerinin sutunları kullanılarak, aynı üslupla
inşa edilen ve Askerlik Şubesi binası olarak kullanılan bina restore
edilmiştir. Kesme taştan yapılan binanın ön cephesi sutunlu ve iki kat
halindedir. Yapımında kilise harabesinden getirilen taşlar
kullanılmıştır.

Ayancık ilçesinin ekonomik sektörünü tarım-ormancılık-balıkçılık ile
küçük sanayi ve (orman ürünlerinin taşınması suretiyle) nakliyecilik
oluşturmaktadır.
Ayancık altyapı yatırımlarının ve ulaşım ağının yetersizliği
nedeniyle geri kalmış ekonomik bir yapıya sahiptir. Bu nedenle ilçeden
sürekli yurt içi ve yurt dışına göç yaşanmaktadır. İlçe halkının en
önemli gelir kaynağını yurt dışında çalışan işçilerin gönderdikleri
döviz oluşturmaktadır.
Nüfusun yaklaşık üçte ikisi kırsal kesimde yaşamakta ve geçimini
tarım ve ormancılıktan kazanmaktadır. Kamu kurum ve kuruluşları gibi
hizmet sektörü ilçenin diğer önemli ekonomik sektörüdür.
Sinop ilinin 1994 yılında Kalkınmada Birinci Derecede Öncelikli
İller kapsamına alınmasından sonra ilçede ufak çapta da olsa özellikle
tekstil alanında özel sektör tarafından küçük ve orta ölçekli
işletmeler açılmıştır. İlçenin en önemli sanayi kuruluşları; İlçenin en
önemli sanayi kuruluşları; Kereste ve Yonga Levha Fabrikası Ayancık
Orman Ürünleri Sanayi ve Tic. A.Ş. (AYORSAN ), Taciroğlu Orman ürünleri
Ticaret ve A.Ş. , Ayancık Mobilya ve Ders Araçları Üretim ve Pazarlama
A.Ş. ve Yenikonak Köyündeki keten stok durumuna göre faaliyet gösteren
Keten İşleme Fabrikası’dır.
İlçe merkezinde Akbank , Halk Bankası , Ziraat Bankası ve İş Bankası olmak üzere 4 adet banka mevcuttur.
Nakliyeciler Kooperatifine bağlı 170 kamyon bulunmaktadır. Eskiden
650 olan bu sayı ORÜS Kereste Fabrikasının özelleştirilmesi ve
kapasitesinin düşmesi nedenleri ile meydana gelen göçler sonucu
azalmıştır.
Yörenin sahip olduğu deniz kıyıları mevsimin kısalığına rağmen
turizm hareketlerinin odak noktasını oluşturmaktadır. Tüm sahil kesimi
konaklama tesisleri, kampingler ve günübirlik tesisler gibi
yatırımların gerçekleştirilmesine müsaittir.
Balıkçılık anılan faaliyetleri destekleyen doğal bir geçim kaynağı
olma özelliğini korumuştur. Ayrıca küçük çapta ve sınırlı tarım
arazisinde çiftçilik ve hayvancılık yapıla gelmiştir.
Küçük el sanatlarını teşkil eden keten üretimi ve dokuması ile
“Ayancık Bürümcüğü” adı verilen giysi imali, halı-kilim dokuma,
iskemle, ambalaj sandığı yapımı, sepet ve küfe örücülüğü, kapı-pencere
ve doğrama işleri ile bunların satışı da ticari faaliyetler arasında
sayılabilir.
İlçe merkezinde haftanın her Pazartesi ve Cuma günleri kurulan
pazarında, her yıl Temmuz ayının son haftasında gerçekleştirilen
Ayancık Kültür Sanat ve Keten Festivali süresince ve her yıl 18-22
eylül arasında kurulan panayırda, köylerden ve civar İl ve ilçelerden
gelenlerle, ticari faaliyetlerde bir hareketlilik yaşanmaktadır.
Yöre halkı İlçe merkezinde Pazartesi ve Cuma günleri kurulan hafta
pazarında köyde ürettiği ihtiyaç fazlası süt, yumurta, bal, yaş sebze
ve meyve ile, fındık kestane, ceviz vb. ürünleri satarak
değerlendirmekte ve aile ekonomisine katkı sağlamaktadır.
İlçemizin toplam arazisi 86.600 hektar olup bu arazinin 24.350 hektarı tarıma elverişli arazi olarak değerlendirilebilir.
Tarım arazisi olarak tanımladığımız ve İlçemiz arazisinin sadece %
28.14 lük kısmından ibaret olan arazilerin de, büyük bir kısmını eğimli
araziler teşkil etmektedir. Çok az bir kısım arazi ise vadi
yataklarındaki küçük düzlüklerden ibarettir. Çiftçilerin büyük kısmının
arazi toplamı 250 dekarın altından kalmaktadır. Bu araziler de engebeli
ve çok küçük parçalardan oluşmaktadır. Yaklaşık 5.500 civarında küçük
çiftçi ailesi bulunmaktadır. Tarım arazilerinin, eğimli ve yıllık yağış
miktarının fazla olması sebebi ile erozyondan fazla etkilenmektedir.
İlçemizde 30 civarında aile balıkçılıkla uğraşmakta ve geçimini bu
yolla temin etmektedir. Yöre hem balık çeşidi bakımından hem de balık
miktarı bakımından oldukça zengindir. Mevsimine göre Kalkan, Lüfer,
Palamut, Mezgit, İstavrit, Barbunya, Kefal ve Hamsi gibi balıklar
ekonomik önemi olan balıklardır.
İlçede Hayvancılık ve Arıcılık alanında da son yıllarda bir canlılık
gözlenmektedir. İlçemize bağlı köylerde 19 Tarımsal Kalkınma, 1 Su
Ürünleri, 1 Tarım Kredi kooperatifi olmak üzere 21 tarımsal amaçlı
kooperatif mevcuttur.
Sonuç olarak: Sanayi, Ticaret, Tarım ve Hayvancılık sektörlerinin
mevcut durumu; İlçe ekonomisinin içe dönük, durgun ve gelişmemiş
olduğunu açıkça göstermektedir.

Boyabat Boyabat ve Durağan Kelimeleri
Özellikle Boyabat ve Durağan ilçelerimizde kullanılan yerel
kelimeleri belirlemeye çalıştık.Bu kelimelerin çoğu hala
kullanılmaktadır.Beğenerek okuyacağınızı düşünüyoruz.Sizlerde
ilçelerimizde ya da Sinop merkezde kullanılan bu tür orijinal
kelimeleri açıklamalarıyla birlikte bize iletirseniz yayınlamaktan
memnun oluruz.E-posta :sinoprehberi57@gmail.com
Ağda :Tatlıların şerbeti.
Alaf :Hayvanlara verilen yiyeceklerin tamamı.(özellikle ineklere)
Amel :İshal.
Aniyehter :Anahtar.
Anzulamattan :Aniden.
Avkuru :Ters.
Avloğ :Çalı çırpıdan yapılan çit.
Avuz :Yeni Doğum yapan ineğin ilk sağılan sütü.
Aydaş :İnce bacaklı ,zayıf ,çelimsiz
Badı :Ördek.
Basak :Merdiven.
Başlu :Tamamen.
Bayağ gün :İş olmayan gün.
Bayguş :Uğursuz,lanetlenmiş yer ya da kişi.
Bencileyin :Benim gibi.
Beyfide :Boşuna.
Bezbecid :atik çevik kimse
Bıldır :Geçen
Bıldır sene :geçen sene.
Bıtırak :Diken.
Bidumuk :Azıcık.
Biki :Birkaç.
Bişi :yufka ekmeğinin kat kat döşenip üzerinin sütle bulandırılmasıyla yapılan bir tür ekmek.
Biyol :İlk önce,evvela.
Biyürsügün :Yarından sonraki gün.
Bizeğem :Biraz.
Boğün :Bugün.
Boybat bazar gün :Pazartesi günü.
Bük :Böğürtlen.
Büşleğeç :Ekmek çevrilen tahta
Calıcappar :Atik çevik.
Cazu :Havai kız.
Cemek :Çapa.
Cırcır :Fermuar.
Cırmuk :Tırnak izi.
Cinmisiri :Patlatılabilir mısır.
Ciynak :Tırnak,pençe.
coynak :Zayıf, çelimsiz.
Cöğüz :Ceviz.
Çekelez :Sincap.
Çember :yöresel başörtüsü.
Çeten :İneklerin yiyeceklerinin götürüldüğü sepet.
Çıkartma :Cumba ,eski evlerin balkon benzeri kapalı bölümü.
Çıtık :Bir tür meyve.
Çokmak :Havlamak.
Çon :Kalça kemiği.
Çöküç :Çekiç.
Çördük :Küçük bir armut türü.
Çükündür :şeker pancarı.
Daraba :çit
Datlu :Bal.
Davun Çıksın :Yere batsın , kahrolsun.
Dayak :Sopa.
Dek Durmak :Uslu durmak.
Dengilmek :Devrilmek.
Deri :Pazar günü.
Dırga :Geçimsiz, alıngan kişi.
Dırnakçı :İddiacı , kıskanç.
Dikkolu :Bir çeşit çeltik otu.
Dirgen :demirden 5 tane sivri ucu olan tarım aleti.
Diş Gırmak :Haset etmek.
Divildemek :Kıpır kıpır olmak.
Doğuz :Domuz.
Dombu :Bidon.
Dünyada :asla ya da büyük ihtimalle anlamlarında kullanılır.
Dürü :Yeni evli çiftlerin yakın akrabalarına götürdükleri hediye.(giyisi ,havlu v.s.)
Eci :Abla.
Eğin :Üst Baş ,kıyafet.
Eğşi :Kiren ,elma,erik gibi meyvelerden yapılan tadı ekşi olan bir yiyecek.
Elekci :işsiz güçsüz , avare insan.
Ellleğem :Herhalde.
Emme :ama.
Emüşük :süt kardeşi.
Enteri :Giyisi.
Enük :Köpek yavrusu.
Fışgı :Pis,çöp.
Filke :musluk.
Forslu :gösterişli
Gadak :1)Her işe burnunu sokan (işgüzar),2)küçük kardeş.
Gağırtmak :Eğmek ,zorlamak.
Ganet :Kilim,yolluk.
Gapcuk :Mısır Sapı.
Garacaörük :Siyah erik
Gari :Çocukların annelerine hitap şekli.
Garmagatma :Yaprak aşı.
Gatık :Katı yoğurt.
Gavi :Sağlam.
Gavsa :Moral.
Gavuç :Kasıklarda oluşan ödem.
Gayış :1)Kemer ;2)Kararmış,uzamayan madde.
Gazoğu :bir tür pulluk.
Geğel :Yaş cevizi yeşil kabuğundan ayırma işlemi.
Geğrek :Bebeklerin bir eli ile bir ayağının uçlarını sırtında çaprazlama birleştirmek.”Geğreği gelmiş mi?” diyerek yapılır.
Gıcık :Kozalak.
Gıdırım olmak: Sinirlenmek.
Gılileyli üzenbazlık
Gırbaç :Aksi çocuk.
Gırboğ :Kurbağa.
Gırçıllu :Saçaklı,kılçıklı.
Gırışma :Sırıtmak.
Gıroğu :Kırağı.
Gıyıgaşuk :Aralık.
Gocuk :Parke, palto.
Godaş :Laf getirip götüren kimse.
Godu :Erkek Hindi.
Golan :halat.
Gomat :Tut,yetiş, engelle anlamında bir ünlem.
Gompile :Komple ,tamamen.
Govanaz :Kavonoz.
Göğüslük :Okul önlüğü.
Gölbez :köpek yavrusu.
Gölük :Eşek.
Gön :Deri.
Görpene :Bir tür çeltik otu.
Götü :Getirmek ve götürmek anlamında kullanılır.
Gubartlak :Balon.
Gubartma :Şişirme.
Gumpiri :Patates.
Guynuş Guynuş :Topluca ,hep beraber.
Guyoğ :Damat.
Güğüldemek :Yeni doğan çocuğun agu demeye başlaması.
Günülemek :Kıskanmak.
Hakitmek :Becermek.
Hamoğ :Cahil ,görgüsüz ,kaba kimse.
Hapaz :Bir avuç dolusu.
Haya :Değil mi?
Helkek :Büyük kova.
Hev :İçine saman konulan sepet.
Hevla :helva.
Hezelpere :Küçücük Bütün soğanlarla yapılan sulu bir yemek.
Hokelekli :Söz geçen kimse
Homhom :söylediğinden pek bir şey anlaşılmayan kalın sesli kimse.
Hondu :İriyarı kimse.
Hortlu :Anası babası olmayan kimse.
Höbelen :Bir tür mantar.
Höşeltek :Haşat.
Hüşgü :Çöp.
Ikıl Ikıl :Zorlanma.
Irbuk :İbrik.
Isıcacuk :Sıcacık.
İbi :Dişi Hindi.
İğdiş :Sağlam.
İlaç :Temizlikte kullanılan maddeler.
İneze :Yavaş.
İslah :İyi ,güzel.
İyoğ :Kaburga.
Kadimi :Devamlı
Kelem :lahana.
Kelik : Tarla ve bahçeye yapılan çardak.
Kemre :Hayvan Gübresi.
Kenef :Tuvalet,hakaret ünlemi.
Kepüç :Zayıf ,çelimsiz.
Kesküç :Ekmek çevrilen tahta.
Keşen :Çeltik ekimi öncesi su ile yapılan işlem.
Keşik :sıra.
Kete :Yeni evli çiftlere götürülen hediyeler.
Kevük :Ağaç Çengel.
Kez :köşe.
Kıçkayak :Tahtaravelli.
Kırık :Eşşek yavrusu ,sıpa.
Kıtıpıyoz :Kıt kanaat.
Kiren :Kızılcık.
Kirpitçi :Cimri.
Kişişlemek :Kışkırtmak.
Kömüş :manda.
Kösüre :Bileme taşı.
Küntüre :Küçük bent.
Kürsü :Sandalye.
Lovay :Laf anlamayan.
Löngür :İriyarı Kimse
Macisküllü :Gösterişli,ayrıntısı fazla olan.
Mada :İştah.
Madasuz :İştahsız , gönülsüz.
Mağfaza :Bariyer.
Mahsımak :önem vermek.
Malak :manda yavrusu.
Mancar :Ispanak ,pancar gibi yeşil sebzeler.
Mecek :Çapa.
Meğsimek :önem vermek.
Mındak :Kedi yavrusu.
Mırık :Küçük domates.
Nacak :Küçük balta.
Nasibetsüz :Münasebetsiz.
Oklağaç :Oklava.
Okumak :Davet etmek,çağırmak.
Orum Orum :Bilinçli yapılan konuşma.
Öğendere :Öküzlerin boynuna bağlanan değnek.
Öllüğün Körü :Ellinin Körü.
Örsün :Hamur kesme aleti.
Örük :erik.
Örüsgar :Rüzgar.
Ötürge :Sinirlenme.
Paçur :Bakımsız ,üstü başı dağınık kimse.
Parpu :Dayak, kötek.
Payınsımamak :Kaale almamak.
Perseng :Lafın gelişi.
Peş :Çapraz.
Pısuk :Çekingen.
Pıta :Hanımların başlarına örttükleri sırta doğru uzanan bir tül şal.
Pinlik :Kümes.
Poğ :Bohça.
Potak :Domuz Yavrusu.
Pöçük :Kuyruk Sokumu
Pölize :Nişastadan yapılan jöle kıvamında bir tatlı.
Ramuk :Traktörlerin arkasına bağlanan römork.
Sacıyak :3 ayaklı,sacın altına konan demirden alet.
Sağıdak :Saf olan kimse.
Samaruk :Uyku sersemliği.
Samramak :Uykuda sayıklamak.
Sepgen :Dolu.
Sergen :Raf.
Set :Divan ,sedir.
Seyiz :Erkek keçi,teke.
Sıypak :İçi boş hamur.
Silgü :Elbezi ,silgi bezi.
Sorutmak üşünmek,dalmak.
Soygun :lanet(leme).
Soygun :Ölülerin üzerinden çıkarılan giysi.
Şallak :Çıplak.
Tabahne :Tabakhane.
Tahne :Tenha.
Tellek :Yılışık
Temüztirengez :Çok temiz.
Tepsermek :Bir maddenin kıvama gelmesi.
Terece :dolap.
Tesmük :Tesbih.
Tıngabak :Titiz.
Tiğrek :Yöremizde kullanılan “Tiryak” adlı ilaç.
Tikov :Orta dikili olan bir maddenin taş atılarak yıkılması esasına dayanan bir oyun.
Toklu :Erkek kuzu.
Tokumak övmek.
Tongur :Tok sesli kimse.
Tosboğu :Kaplumbağa.
Tot :Kozalak.
Tukmak :Uyumak.
Varivi :bir an önce git.
Viri :Aman Allah’ım anlamında ünlem.
Yabuç :Kendisinden hoşlanılmayan kimse.
Yalak :1)oluk ; 2)laubali kimse.
Yanşamak :Saçma sapan konuşmak.
Yarışıvi :hızlı git.
Yarsımak :Beğenmek,Hoşuna gitmek
Yaşatlama :Yaşından büyük bilgili çocuk.
Yavşu :Bitin yavrusu.
Yazma Ekmeği :Yufka ekmek.
Yengil : Hafif.
Yılacan :Derin olmayan.
Yimiş :Kuru İncir.
Yoka :İnce.
Zeklenmek :Alay etmek.
Zellet :lezzet.
Zobu :kendisine kızılan kimse için söylenir.

Boyabat, Karadeniz Bölgesinin Batı Karadeniz bölümünde Sinop iline
bağlı bir ilçedir. Doğuda aynı ilin Durağan, Batıda Kastamonu ilinin
Hanönü, Taşköprü, Kuzeyde Ayancık, Sinop, Gerze ve Erfelek, Güneyde ise
Saraydüzü, Çorum ilinin Kargı ilçeleriyle çevrilidir. İlçe 1450 km2′lik
bir alana sahiptir.

2000 Genel Nüfus Sayımına Göre;
Boyabat’ın Merkez Nüfusu :25290
Köylerinin Nüfusu :20607
Toplam Nüfusu :45897 dir.
Nüfus yoğunluğu, verimli topraklar, su bulunan ve ilçede bulunan fabrikalara yakın bölgelerde toplanmıştır.
Kaymakam Fatih KOCABAŞ
Tel 0.368 315 20 55
Faks 0.368 315 10 90
E-Posta
Web


Belediye Bşk. Mehmet ERMİŞ
Tel 0.368 315 30 10
Faks 0.368 315 30 18
E-Posta
Web


Yüzölçümü 1723 Km2 Kuruluş Yılı 1869
Köy Sayısı 106 Toplam Nüfusu 43.323

Boyabat ve çevresi eski bir yerleşim yeri olmakla birlikte İlçe M.Ö.
600 yıllarında kurulmuş olup, şehrin eski adı Germanipolis’tir.
Boyabat, Boy ve abat kelimelerinden meydana gelmiştir. Boy, uzunluk;
Abat ova anlamına gelmektedir.Kurulduğundan bu yana Boyabat sırasıyla
şu devletlerin himayesi altında bulunmuştur:
Gaşkalar :M.Ö.1400-1300 yılları
Hititler :M.Ö.1330-1100 yılları
Paflagonya :M.Ö.1100-700 yılları
Lidyalılar :546 yılı
İranlılar :377 yılı
Pontuslar :183 yılı
Romalılar :M.Ö.64-M.S.355
Bizanslılar:M.S.395-1126
Boyabat yöresi Danişment hükümdarı Gümüş TEKİN tarafından
Bizanslılardan alınmış olup; 1175 yılında Selçukluların eline
geçmiştir.Selçuklulardan da 1309 yılında Candaroğlu Süleyman Paşa
almıştır.Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı İmparatorluğu’na katılan
Boyabat , Ankara savaşından sonra tekrar Candaroğulları’nın eline
geçmiştir.1461 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından tekrar Osmanlı
İmparatorluğu’nun himayesine girmiştir.
Boyabat, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kastamonu Sancağına bağlı
bir kadılıktı.Bağdat seferi dönüşünde IV. Murat Kurusaray köyünün Kışla
Mahallesinde kışı geçirmiştir.Yollar açılınca İstanbul’a dönmüştür.
Tanzimat devrinde Boyabat, kadılıktan nahiyeye dönüştürülmüş, 1868
yılında da Kaza yapılmıştır.1923 ‘te Cumhuriyetin ilanı ile her yönden
yeni bir döneme girmiştir.

Dikmen ile ilgili tarihi kaynak bulunmamakla birlikte Gerze ve
Sinop’un tarihi ile birlikte mütaala edilmesi gerekmektedir. Yörede
yaşayanlardan edinilen bilgiler bize, Dikmen’in tarihi ile ilgili ışık
tutmaktadır.
Bu bilgilere göre, dikmen’in yerleşim yeri olarak seçilmesinin ana
nedeni 1789 yılında hizmete giren camiden dolayı olduğudur. O
tarihlerde yöre halkı, cuma günleri ihtiyacını karşılamak üzere “yeni
cuma” diye tabir edilen merkeze gelmeye başlamışlar ve çevredeki 30 köy
için burası bir merkez durumuna gelmiştir.
Osmanlı döneminde saray köyü’nün nahiye olduğu, 1935 yılında ise
dikmen’in nahiye olarak teşkilatlandırıldığı, 1957 yılında, içinde tüm
birimlerin olduğu teşkilatlı nahiye durumuna getirildiği bilinmektedir.
Dikmen’in bu tarihten 33 yıl sonra 20.05.1990 gün ve 20523 sayılı
resmi gazetede yayımlanarak yürülüğe giren 3644 no’lu kanun hükmü
gereğince, kırçal, çorak ve dumanlı köylerinin birleşmesi ile ilçe
hüviyetine kavuşmuş, ilçeye ilk kaymakam 23.07.1991 tarihinde atanmış
ve ilçe 30 ağustos 1991 günü fiilen faaliyete geçmiştir.

‘Durağan’

Durağan :Anadolu yarım adasının kuzeyinde Karadeniz Bölgesinin Batı
bölümünde yer alan Sinop İlinin bir İlçesidir. Matematiksel konumu
olarak 35-36 doğu meridyenleri (Boylam) ile 41-42 Kuzey paralelleri
(Enlem) arasında yer alır.İlçe Merkezi alüvyonlu toprak ile kaplı olup
Gökırmak Vadisi üzerindedir. Jeolojik yönden toprak 3. zamana
aittir.İlçe merkezinin Sinop’ a uzaklığı 120 Km’
dir.Boyabat-Vezirköprü-Havza karayolunun 26 Km’ sinde, bu yolun iki
tarafında Saraydüzü-Karğı yolu ile keşiştiği kavşak üzerinde
kurulmuştur.Kızılırmak’ın en büyük kolu olan Gökırmak, şehrin
içerisinden akmaktadır.İlçe merkezinin deniz seviyesinden yüksekliği
(Rakımı) 220 m’dir.
Durağan, kuzey’de Dikmen-Alaçam, doğuda Alaçam-Vezirköprü, güneyde
Vezirköprü, batı’da Saraydüzü ve Boyabat İlçeleri ile çevrilidir.
İlçeye bağlı toplam 65 Köy ve merkez mahallelerle birlikte 69 muhtarlık
bulunmaktadır.
Kaymakam Turgay Hakan BİLGİN
Tel 416 10 01
Faks 215 03 20
E-Posta
Web


Belediye Bşk. Ahmet USTA
Tel 416 10 09
Faks
E-Posta
Web


Yüzölçümü 1103 Km2 Kuruluş Yılı 1954
Köy Sayısı 69 Toplam Nüfusu 30.039

Durağan Adı Nerden Geliyor?
Durağan’ın uzun bir geçmişi olup, tarihi yönünden epeyce
eskidir.Eski İstanbul, Amasya, Diyarbakır, Trabzon ve Çorum yolları
buradan geçerdi.Eski çağlarda bugünkü modern limanlar olmadığından,
tabi limanlar gemilere sığınak olurdu.Bu yüzden Sinop’un tabii limanına
giden yollar, Durağan-Boyabat üzerinden geçerdi.
Sinop’u Anadolu’nun iç kısımlarına bağlayan yolların ilçeden
geçmesi, Durağan’ın önemini artırmış ve tarihi bir kasaba durumuna
getirmiştir.
İlçe adının kasabada bulunan bir handan almaktadır.Kasabanın ilk
kurulduğu yer , ilçenin 5 Km kuzeyinde “Sakızören” denen yerdir. Burada
bulunan kaynak suyun yanında bir süre kalınmış, kaynak suyun kuruması
ile halk Gökırmak’ın kıyısına inerek bugünkü yerine yerleşmiştir.Bu yer
değişikliğin önemli diğer sebepleri de, halkın yol kenarına ve Han’ ın
yanına yerleşme istekleridir.(1) Han, 1265 yılında Pervane oğulları
zamanında, pervane Muiüddin Süleyman tarafından yaptırılmıştır.(2)
Han, uğrak ve durak (dinlenme) yeri olarak kullanılmıştır. Bu durum
yıllarca sürmüş, yolcu ve halk dilinde buna hana DURAKHAN
denilmiştir.Böylece yeni kasabanın adı, bu hana izafeten DURAKHAN ,
zaman içinde halk dilinde DURAĞAN şeklini alarak resmi kayıtlara
geçmiştir.
Han (Kervansaray) , Durağan kasabası içinde eski camii (İsmail Bey
Cami-i) yanındadır.Kitabesi caminin ön cephesinde duvara raptedilmiş
iken, 1989 yılında başlanan ve 1992 yılında tamamlanan Durakhan’ ın
restore çalışmaları sırasında bu kitabe İsmail Bey Camiinden alınarak
hanın giriş kapısı üzerine yerleştirilmiştir.
Selçuklu ordularının buraya karargah kurmaları ve çevre savaşları ile ilgili hazırlık yapmaları buranın önemini artırmıştır.
Danişmentliler Döneminde Durağan (1105-1172)
1071 yılında Türk’ler tarafından Bizanslılara karşı kazanılan
Malazgirt Zaferi’nden sonra , Anadolu kapıları Türk Milletine açılmış
oluyordu.Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması böyle başlar.
Büyük Selçuklu Sultanı Melik - Şah, Anadolu’nun fethini tamamlaması
için Kutalmışoğlu Süleyman Şah’ı görevlendirdi.Süleyman Şah kısa
zamanda Anadolu’ nun tamamen alınmasını sağladı. Selçuklular,
geleneklerine göre alınan toprakları komutanlarına, başarıları
karşılığı verirlerdi.Danişment Gazi kendisine verilen topraklarda 1085
Danişment Beyliğini kurdu.Danişmentliler daha sonra Amasya, Çorum,
Osmancık, Çankırı, Durağan ve Kastamonu havalesini’ de alarak
topraklarına kattılar, Tarih kitaplarının bir çoğunda Gökırmak vadisi
tamamen Kastamonu ile birlikte, Danişmentliler Beyliği içerisinde
gösterilmektedir. Türk orduları, Kızılırmak Nehrini Vezirköprü-Osmancık
arasından geçeceklerine göre Boyabat ve Durağan kısa süre içerisinde
(Kastamonu’ dan önce veya az sonra ) Danişmentlilerin eline
geçmiştir.(1105)
Danişment orduları Kastamonu’ ya önemli bir geçiş yolu olan Amasya
Gümüşhacıköy - Vezirköprü - Durağan ve Boyabat üzerinden
geçmişlerdir.Çevrenin durumu incelendiğinden Kastamonu ile birlikte
İsfendiyar sıra dağlarının güneyine düşen yamaçları ile Gökırmak Vadisi
(Durağan ve Boyabat İlçe toprakları) Danişmentliler’ in eline bu sırada
geçmiş olabileceği çok iyi anlaşılmaktadır.Kastamonu ve Vezirköprü ‘ yü
ele geçiren Danişmentliler’in bu iki şehir arasında bulunan Gökırmak
Vadisinin ve bu verimli topraklarıda ele geçirmeleri düşünülemez.
Bugün Durağan’ın köylerinden olan Yağbasan, Köseli ve Salarkolu
(Salarlu) köy adları Danişmentliler’in boy ve oymak adlarından
gelmektedir.(1)
Danişmentliler’i 1175 yılından ortadan kaldıran Selçuklular, Durağan
ve çevresini yönetimleri altına almışlardır.Böylece buralara yeniden
Türk boylarının akınları başlamıştır. Durağan ve çevresi 1105-1174
yılları arasında Danişmentliler’in elinde kaldı.(2)
(1) Sinop İli Tarihi - Bekir BAŞOĞLU
(2) Selçuklu Tarihi - İbrahim KAFESOĞLU
Selçuklular Döneminde Durağan
Durağan, Selçuklular zamanında İç Anadolu’yu Karadeniz’e bağlayan
ticaret yolu üzerinde, yolcuların uğrak ve durak yeri olarak önem
kazanmıştır.
Trabzon Rum İmparatorluğu’nun kurulması ile Sinop, savaşsız olarak
bu imparatorluğa bağlanmış, Durağan -Boyabat ilçeleri ise Selçuklularda
kalmıştır.Selçuklu Sultanı 1.İzzettin Keykavus babasının Anadoluda’ki
iktisadi siyasetine devam etti. Kuzey Anadolu ticaretini emniyete almak
için Sivas’a yürüyerek oradan Sinop yolu üzerinde, Trabzon Rum
İmparatoru Aleksios’ u esir etti. Yoluna devam ederek Sinop Kalesi’nin
alınmasını sağladı.(3) Selçuklu ordusu ve illerden gelen kuvvetler
Gümüşhacıköy-Vezirköprü üzerinden Kızılırmak’ı geçerek Durağan’a
gelmiştir.Selçuklu Sultanı Durağan’da ordugahını kurdu. Son
hazırlıklarını burada tamamladı ve Sinop üzerine yürüdü. Sinop 1214
yılında Selçukluların eline geçti. 47 yıl Selçuklu yönetiminde
kaldı.1261 yılında, Trabzon Rum imparatorluğu tarafından alındı.Bunun
üzerine Selçuklu Hükümdarı 4. Kılıçaslan, Pervane M. Süleyman’ı bir
ordu ile Sinop’ a gönderdi. Pervane M. Süleyman , ordusu ile
Tokat-Amasya ve Vezirköprü üzerinden Kızılırmak’ ı geçerek Durağan’a
geldi.Son hazırlıklarını tamamlayarak Sinop üzerine yürüdü ve Trabzon
Rum İmparatorluğu’ndan Sinop’u geri aldı.
Anadolu Beylikleri Döneminde Durağan
Durağan, Anadolu beylikleri döneminde, Candaroğulları Beyliği’nin
egemenliği altına girdi.Çobanlar’ın , Kastamonu’da Pervanoğulları’nın
da Sinop Beyi bulundukları sırada Kastamonu Valisi olan Şemsettin Yaman
Candar’ın babası Mehmet Oğuzların Alayuntlu boyundandır.
Candaroğullarını Osmanlı tarihçileri İsfendiyaroğulları diye
yazmışlardır.Oysa, İsfendiyar Bey, Candaroğulları’nın III. Hükümdarıdır.
1235 yıllarında, Yaman Candar’ın oğlu Şücaettin Süleyman Paşa ,
kedisine Kastamonu’yu merkez yapmış ve bağımsızlığını ilan etmiştir.
Böylece büyük Kastamonu’da Candaroğulları Beyliği kuruldu. Candaroğlu
Beyliği kısa sürede güçlendi Pervaneoğulları’na son vererek Sinop’u ele
geçirdi.Daha sonraları, Candaroğulları Beyliği, Kastamonu ve Sinop
Beylikleri olarak ikiye ayrıldı. Sinop Beyliği üstünlük sağlayarak,
Kastamonu Candaroğulları Beyliği aldı.
Osmanlı Padişahı Yıldırım Beyazıt, Kastamonu’ yu almak için
hazırlıkları tamamlayarak Kastamonu üzerine yürüdü.Kastamonu ve civarı
1392 yıllarında Osmanlıların eline geçti. Böylece Candaroğulları
Betliğinin Kastamonu kolu ortadan kaldırıldı. Daha sonraları, Kastamonu
civarı ile Küre , Osmancık ve Gökırmak vadisinde, Boyabat ve Durağan’da
kuvvetli bir ihtimalle aynı yıllarda, 1392 yılında Osmanlıların eline
geçti.
Timur,Yıldırım Beyazıt’ı 1402 yılında Ankara savaşında yendi.
Yıldırım Beyazıt’ın bu savaştan sonra ölümü üzerine Osmanlılarda taht
ve iç kavgaları başladı. Bunu fırsat bilen Candaroğlu İsfandiyar Bey,
Çankırı ve Tosya dahil olmak üzere, Kastamonu ve çevresi ile birlikte
Bolu’ya kadar eski toprakları geri almayı başarmıştır.
Osmanlı Padişahı 2.Murat, Anadolu Türk Beyliğini yeniden kurmak
istiyordu.Bu amaçla Bursa’dan harekete geçerek Candaroğlu-İsfendiyar
Bey’in elinden, Sinop hariç diğer toprakları alarak tekrar Osmanlılar’a
kattı.
Candaroğulları Beyliği, 1291 ‘den 1461 tarihine kadar 170 yıl
sürmüştür. İlk önceleri başkentleri Kastamonu idi. Daha sonra Sinop kan
dökülmeden kolayca Fatih Sultan Mehmet tarafın’ dan alınarak Osmanlı
egemenliğine geçti.(1461)
Fatih Sultan Mehmet, o zaman çok kuvvetli olduğu bilinen Sinop
donanmasını’da Osmanlı donanmasına kattı. Kendi görüşüne göre istediği
kimseleri uygun bulduğu işlerin başına geçirdi.Kastamonu askerlerinin
başına Kızıl Ahmet’i getirdi. Sinop Orduköy’den (Ortaköy) Boyabat’a
dönen Fatih, Durağan-Vezirköprü üzerinden Trabzon yolunu tuttu.(1)
Durağan, Osmanlılar zamanında Kastamonu-Samsun İlleri ve İç Anadolu
Sinop Limanı arasında çalışan karayolu üzerinde çok önemli dinlenme ve
durak yeri olarak görev yaptı.(2)
Durağan’da Candaroğulları zamanında yapılan, tarihi eser olarak
Yağbasan Türbesi vardır. Durağan İlçesinin Yağbasan Köyü Alan
Mahallesi’ndedir. 1395 yıllarında yapılmıştır. Hitabesinde Süleyman,
Polat, Kutluşah ve Emir-ül Kebir Hasan Bey isimleri yazılıdır.(3)
Türbe dört köye bir temel üzerine kurulmuştur.Duvarlar yükselirken,
dört köşeden bölünerek kubbe ile çevrilmiştir.Türbe, taş, kireç ve
harçla yapılmıştır. Doğuya açılan dar bir kapısı vardır. Bugün kubbenin
üst kısmı yıkılmış, duvarlarının sıvaları dökülmüş perişan bir haldedir.
Osmanlılar Döneminde Durağan
Yıldırım Beyazıt döneminde Durağan-Boyabat ilçe toprakları 10 (On)
yıl 1392-1402 Osmanlılar yönetimine geçmiştir. Osmanlıların Ankara
yenilgisinden sonra Durağan ve Kastamonu çevresi Candaroğulları
Beyliği’nin eline tekrar geçti.Osmanlılar, Padişah 2. Murat zamanında
bu toprakları ikinci defa egemenlikleri altına aldılar.
Kastamonu’nun Osmanlı ülkesine katılması ile Sinop İli toprakları
içinde bulunan Durağan, Boyabat ve Gerze, Kastamonu sancağına bağlandı.
Tanzimat teşkilatıyla birlikte Kastamonu İl (Eyalet) Sinop Kadılığı
da bu eyalete bağlı bir Sancak oldu. Daha önce büyük Kastamonu
Sancağı’na bağlı kaldıklarından Durağan, Boyabat, Ayancık ve Gerze,
yönetimine göre yeni oluşan Sinop Sancağına bağlandı.Bu ara Durağan,
Boyabat, Ayancık ve Gerze bir süre kadılık olarak yönetimde kaldı.1899
yılından sonra Sinop Sancağı’na bağlı merkez ilçe dahil 2 ilçe ve 3
bucak ile 486 köy bulunuyordu.Durağan bu ilçelerden Boyabat’ a bağlı
bir bucak ve 39 köyden meydana geliyordu.
Sinop 1920 yılına kadar Kastamonu eyaletine bağlı sancak iken ,bu
tarihten sonra bağımsız , Cumhuriyetten sonra sancakların kaldırılması
ile de il olmuştur. Cumhuriyetten sonra Sinop çevresine daha çok hizmet
götürmek için yeni ilçeler kurulmuştur.Bu sırada Durağan’ da 1954
yılında ilçe olmuştur.
Durağan’da Osmanlı’lar zamanında yapılan tarihi eser olarak Durağan
Cami-i (İsmail Bey Cami-i ) vardır.Kitabesine göre ; 1867, hicri 1283
yılında yapılmıştır.
Cumhuriyet Döneminde Durağan
Durağan 1923 yılında 30.05.1954 tarihine kadar Boyabat İlçesine
bağlı nahiye olup, 01.06.1954 tarihinde kaza haline
getirilmiştir.10.03.1955 tarihinde Belediye kurulmuştur.
Durağan’ın kaza olduğuna dair Sinop Şeriye Sicilinden alınmış Bekir
BAŞOĞLU’nun “Boyabat ve Çevresi Tarihi ” adlı kitabından iki madde
alıyoruz:
1- Sinop sancağı dahilinde Durağan kazası’ na ait Durağan Divan’ı dahilinde vaki Yassıalan…
2- Durağan kazası’na tabi Dütmen Divanında Emirtolu Kariyesi ahalisi köy Cami-inin Cuma namazı kılınmasına açılması istekleri…
Yukarıdaki iki maddeye göre Durağan Tanzimat Teşkilatı döneminde nahiye
olmuştur.1954 yılında ise İlçe olarak Boyabat’ tan idari yönden
ayrılmıştır.
Durağan İlçesi önemini:
Samsun-Havza-Vezirköprü-Durağan-Boyabat-Kastamonu-Bolu Karayolu ,
Sinop-Boyabat-Durağan-Havza çizgisi ile Sinop-Boyabat-Durağan- Kargı
çizgisi üzerinde İç Anadolu’ya bağlanan yollardan alıyor ve Durağan’da
bulunan Kervansaray da değer kazanıyordu. Durağan’ ın bu yol ve diğer
tabi imkanları sayesinde kolaylıkla gelişmesi akla gelirken Cumhuriyet
döneminde başlangıçta yeterince gelişme sağlayamamıştır.Kasaba olarak
gelişme yakın tarihlerde başlamıştır. Buda yeterli bir gelişme
özelliğinde değildir.
Durağan’dan Geçen Tarihî Yollar
Selçuklular döneminde çok önemli ticari ve liman şehri olan Sinop’
giden yollar Boyabat’ın Çukurhan mevkisinde birleşirler.İç Anadolu ve
İç Orta Karadeniz bölgelerinden Sinop’a giden yollarda Durağan
üzerinden geçmektedir.Bu yol hala önemini korumaktadır.
Yaykıl Taşhanı noktasından Başsökü - Doğaçam - Durağan doğrultusunda
bir yol vardır.Bu yol Durağan Kervansaray’ına ugrar.
Vezirköprü-Yağbasan-Sarıyar ve (Gerze’nin Karakoyun Gürsüfet Çece Köyü)
Gerze doğrultusu çok zayıf bir ihtimalle düşünebilir.
Kastamonu, Taşköprü-Boyabat-Durağan-Vezirköprü doğrultusunda
Gökırmak ve Kızılırmak kıyısı boyunca çok eskilerden beri giden bir yol
bulunmaktadır.
İç Anadolu’dan Sinop’ a gelen yolların hepsi
Vezirköprü-Durağan-Boyabat çizğisinden geçmektedir.Sinop’ dan Anadolu’
ya da yollar bu çizgi üzerinden geçmektedir.Bu yollar Selçuklular ve
Osmanlı’lar döneminde olduğu gibi Cumhuriyet döneminde önemini koruyan
tarihi yollar durumundadır.
Durağan-Çerçiler-Alaçam arasında bakımsız, dar, ham yol
bulunmaktadır.Bu yolun genişletilerek asfalt yapılması durumunda
Durağan İlçesi’ nin Orta Karadeniz ve oradan da Doğu Karadeniz
kıyılarına ulaşımı kısadan sağlanmış olacaktır. Bu yol hem İlçe Merkezi
hem de Çerçiler ve civarı köylerin halkı için çok önemlidir.

‘Erfelek’


?lçemiz, Ülkemizin Bat? Karadeniz Bölgesinde yer almakta olup,
do?uda Sinop ?l Merkezi, Güneyde Boyabat ?lçesi, Bat?da Ayanc?k ?lçesi,
Kuzeyde Karadeniz ile çevrilmi?tir. Etraf? ormanlarla kapl?, denize de
k?y?s? bulunan, e?siz tabiat güzellikleriyle e?ine ender rastlanan bir
?lçedir.
Kaymakam Gökay ÖZKAN
Tel 0.368 511 20 01
Faks 0.368 511 30 14
E-Posta erfelek@sinop.gov.tr


Belediye B?k. ?brahim FELEK
Tel 0.368 511 22 50
Faks 0.368 511 22 49
E-Posta
Web


Yüzölçümü 410 Km2 Kurulu? Y?l? 1960
Köy Say?s? 46 Toplam Nüfusu 13.812

Eskiden halk arasında Cumayanı olarak bilinen İlçe Merkezi’nin
kuruluşu 1750’li yıllara dayanmaktadır. 1876’da fahri bucaklık
verilmesiyle ismi Karasu olarak değişmiştir. Karasu Bucağı 1911 yılında
resmi bucak merkezi olarak teşkilatlanmış, 01.04.1960 tarihinde ise
ilçe statüsüne kavuşmuştur. Yeni teşkilatlanan İlçenin ismi ise
etrafındaki Erfelek ormanlarından esinlenerek Erfelek olmuştur. Erfelek
il merkezine 28 km. uzaklıkta küçük ve şirin bir ilçe merkezidir.
Tarihi seramik eserler, yer altı tünelleri, mağaralar ve savaş
aletleri ilçenin toprakları üzerinde çeşitli uygarlıkların yaşadığını
gösterir. Himmetoğlu Köyünün bulunduğu yerde Rumlar zamanından kalma
harabeler mevcut olup burada bir kasaba kurulmuş olduğu sanılmaktadır.
Sarıboğa Köyünde çok eskiye ait mağaralar mevcuttur. Kaldırayak Köyünün
Gerdankıran Tepesinde tarihi bir mağara ve devamında tünel mevcuttur.
Bu tünel yaklaşık 2 km. uzunluğunda olup Erfelek ilçesi Okçul
Mahallesine açılmaktadır, İlçe merkezinde 1931-1932 yıllarında Ali
KARASU adlı şahıs bahçesindeki toprağı kazarken bir tarihi eser
kalıntısına rastlamıştır. Bu eserin etrafı temizlendiğinde bir hamam
kubbesi meydana çıkmıştır. Bütün bunlar gösteriyor ki ilçe merkezi ve
köylerinde daha öncede çeşitli yerleşim birimlerinin kurulmuş olduğu
anlaşılmaktadır. Horzum Köyünde tesadüfen yapılan kazılarda çeşitli
tarihi eserler çıkmış olup bu eserler Sinop Müzesinde sergilenmektedir.
Hemen hemen tüm köylerimizde Rum mezarlıklarına rastlamak mümkündür.
İlçe sınırları dahilindeki kırsal kesimde tarih öncesi ( prehistarik
) yerleşimlere rastlanmıştır. Bu yerleşim yerleri (höyükler) Koruma
Kurulu’nca tescil edilerek koruma altına alınmıştır. Bu höyüklerden
anlaşılacağı üzere Erfelek kırsal kesimi ilk Tunç Çağı’nda (M.Ö. 3000)
yoğun iskan görmüştür. Bizans ve Roma yerleşimine rastlanmaktadır.
Bunları şöyle sıralayabiliriz;
YAMA TEPE HÖYÜK - ( Karacaköy hudutları içinde ) ilk Tunç Çağı
HARMAN TEPE HÖYÜK - ( Bıyıklı Mahallesi hudutları içinde ) Genç Kalkolitik Çağ
ÇİLTEPESİ - ( Başaran Köyü Hudutları içinde ) İlk Tunç Çağ
KUM TEPESİ - ( Hamidiye Köyü Hudutları içinde ) İlk Tunç Çağ
KAHKÜLTEPE - ( Hamidiye Köyü Hudutları içinde ) İlk Tunç Çağ
HALİL USTA TEPESİ - ( Hasandere Köyü Hudutları içinde ) İlk Tunç Çağ
ÜVEZ YANI - ( Kirenpara Mahallesi Hudutları içinde ) İlk Tunç Çağ
ÖREN TEPE - ( Mescit Düzü Köyü Hudutları içinde ) İlk Tunç Çağ-Roma
GAVUR TEPESİ - ( Kazmasökü Meydan Mahallesi) İlk Tunç Çağ- Genç Frig
SARI MUSTAFA TEPESİ - ( Kazmasökü Meydan Mahallesi) İlk Tunç Çağ
TEPECİK ÜSTÜ - ( Sorkun Köyü ) İlk Tunç Çağ- Genç Dönem
KIRAN TEPE - ( Çakırköy ) İlk Tunç Çağ
MS. 110 yıllarında zamanın Sinop Valisi PLYNİ tarafından Sinop’a 16
mil mesafeden muntazam su yolları yapılarak su getirildiği, bu su
yolunun da ilçenin Hasandere Köyünden geçtiği kalıntılardan
anlaşılmaktadır. İlçe merkezine 2 km. uzaklıkta Kaldırayak Kuz
Mahallesinde Rumlara ait bir kilise kalıntısı bulunmaktadır.
İlçenin Abdurrahmanpaşa Köyünde UZUNTÜRBE, Tekke Köyünde SARITEKKE,
Balıfakı Köyünde FAKI TÜRBESÎ, Sarıkum Köyünde HALİL TÜRBESÎ, Akçaçam
Köyünde AŞIK HASAN TÜRBESÎ, Kızılcaelma Köyünde ÇİLE TÜRBESİ, Yeniköyde
ise AKPINAR ve KANLI TÜRBE’ler mevcut olup bunlardan UZUN TÜRBE ve SARI
TEKKE’de yılın belli günlerinde pazarlar kurulur, dualar okunur.
Akçaçarn’da bulunan AŞIK HASAN TÜRBESÎ’nde yatanın ise SEYYÎD BİLAL
Hazretlerinin kardeşi olduğu rivayet edilmektedir.

İlçenin yeryüzü şekilleri Karadeniz Bölgesinin yüzey şekillerine
uygun bir özellik gösterir. Ancak denize kıyısı olan bölgelerinde
yalıyar tipi kıyı özelliği görülmez. Dağlar denize paraleldir. Kıyıdan
uzaklaştıkça yumuşak bir yükseltiyle tepe özelliği gösteren yapıdan
sonra kıyıya paralel dağlar yükselir. Domuz dağı, Büyük Dağ ve Hacıbey
ormanları en yüksek noktalardır.
Arazi; güneyde dağlık, kuzey ve doğuda engebeli ve düz yapıdadır.
Dağlık arazinin tamamı ormanlarla kaplıdır. İlçenin ortasından geçen
Karasu Çayı düz ve verimli bir ova şeridi oluşturarak kuzey doğudan
Karadeniz’e dökülür. Karasu Çayı 45 km. uzunluğunda olup, 1.175 m. kod
farkı vardır.
İlçenin yüzölçümü 410 km2’dir. Bunun % 68.5’i orman, %29.4’ü tarım arazisi ve %2.1’i meradır.
İlçemizin sahil kısımlarında kışlar ılık, yazlar sıcak ve her mevsim
yağışlı olup, yağış miktarı 600-1000 mm’dir. Güneydeki dağlık
bölgelerde ise geçit iklimi hakimdir.Yazlar sıcak ve kurak, kışlar
soğuk ve yağışlıdır. Yağış ortalaması 400-500 mm’dir.
İlçemizin denizden uzaklığı ortalama 17 km, denizden yüksekliği ise ortalama 200 metre civarındadır.

İlçe nüfusu köken olarak, % 42,5 Türkmen, % 40 Gürcü, % 7 Çerkez, %
3 Abaza ve % 3 Laz’lardan oluşmaktadır. 1854 yılında doğudan gelen
aşiretlerin ağırlıklı olarak İncirpınarı Köyü olmak üzere Tekke,
Yeniçam ve Dağyeri Köylerine yerleştikleri, yine aynı tarihlerde
Kafkaslardan gelen Abaza’ların; Tekke, Yeniköy ve İnesökü Köylerine
yerleştikleri bilinmektedir. Ayrıca 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı
sırasında Batum ve Artvin civarından çok sayıda Gürcü ailesi gelerek,
Hasandere, Abdurrahmanpaşa, Veysel, Değirmencili ve Hamidiye Köylerini
kurmuşlardır. Diğer köylerde de yoğun bir şekilde Gürcü nüfusuna
rastlanılmaktadır.
2000 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre toplam İlçemiz nüfusu
13.812 kişi olup, 3659 kişi İlçe merkezinde, geri kalan 10153 kişi ise
köylerde ikamet etmektedir.
Köylerdeki ortalama nüfus 220 kişi olup, en az köy nüfusu 59
(Dağyeri Köyü) en fazla köy nüfusu ise 525 (Balıfakı Köyü)’dür.
Köylerde yaşayanların yaş ortalaması 50’nin üzerindedir.
Nüfus Bilgileri
KÖY SAYISI 46
İLÇE MERKEZ NÜFUSU 3.659
KÖYLER NÜFUSU 10.153
1990 TOPLAM NÜFUSU 19.288
1997 TOPLAM NÜFUSU 13.816
2000 TOPLAM NÜFUSU 13.812
SON ON YILDA GÖÇ SAYISI 5.476

‘Gerze’


Do?usu Dikmen, bat?s? Sinop, kuzeyi Karadeniz, güneyi Boyabat ve
Dura?an ilçeleri ile çevrili olan ilçemizde,yaz mevsimi k?sa, k??lar
?l?k ve ya???l?d?r.
?lçemizin toplam yüzölçümü 595 Km2.?lçe Merkezinin yüzölçümü 8 Km.2dir.
Kaymakam Eflatun Can TORTOP
Tel 718 15 04
Faks 718 11 60
E-Posta gerze@sinop.gov.tr



Belediye B?k. Eyüp ÇAKIR
Tel 718 15 47
Faks 718 12 48
E-Posta
Web


Yüzölçümü 1063 Km2 Kurulu? Y?l? 1920
Köy Say?s? 42 Toplam Nüfusu 23.001

M.Ö. 1400 yıllarında Gaşgalı’lar (Gasgaslar) tarafından küçük bir
köy olarak kurulan şirin sahil ilçemiz, daha sonra Paflagonya
Devletinin eline geçmiş, sırasıyla da; Hitit, Frig, Kimmer, Lidya,
Pers, Büyük İskender, Roma ve Bizans İmparatorluklarının egemenliğine
girmiştir.
1214 Yılında I. İzzettin Keykavus zamanında Selçuklu devletinin
hakimiyetine giren Gerze, bir ara Trabzon Rum İmparatorluğunun eline
geçmiş, nihayet 1459 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı
İmparatorluğuna bağlanmıştır.
1896 Yılında Sinop İlinin nahiyesi yapılan Gerze, 1920 yılında aynı ile bağlı ilçe haline getirilmiştir.
Kayıtlardan ilçemizin eski adının Zagora, Gürzühatun, Savetova,
Argibete olduğu anlaşılmaktadır. Bilindiği üzere Paflagonya’ lılar
Kızılırmak’ ın batı yöresine mızraklılar ülkesi anlamına gelen
Gezonolit adını vermişlerdir. Gerze adının buradan geldiği
sanılmaktadır.
İlçemizin yerleşim yeri olarak seçilmesi M.Ö.1400 yıllarına kadar dayanır,ilçemiz çok eski bir yerleşim yeridir.
13. Şubat 1956 Yılında büyük bir yangın felaketi geçiren ilçemiz
devlet tarafından yeniden imar edilerek modern bir ilçe haline
gelmiştir.

Karadeniz bölgesinin gezmeye, görmeye değer, tarihi ve tabiat
güzellikleri ile dolu olan ilçemiz, antik çağlardan bu yana toplumlar
tarafından yerleşme ve barınak yeri olarak seçilmiştir.
Sarımsak ve Kabalı Çayı kenarlarında az miktarda ova vardır.
İlçemizin arazi yapısı engebeli olup, orman ve mera alanları bitki
örtüsünü oluşturmaktadır.
İlçemizde ulaşım genelde kara yolu ile yapılmaktadır,bir sahil kenti
olmasına rağmen deniz yolu kullanılmamakta,hava ve demir yolu
bulunmamaktadır. Kara yolu olarak Sinop-Samsun yolundan Sinop ve
Samsun’a,Sinop-Boyabat yolundan yurdun iç kesimleri ile İstanbul’a
ulaşım sağlanmaktadır.Bu yollardan da Samsun yolunda Kanlıçay,Boyabat
yolundada krandu geçişleri çok dik ve virajlıdır.Bu iki yolda da
bölünmüş yol çalışmaları devam etmekte olup,bu yollar bittiğinde
ilçemizin çevre iller ve iç kesimler ile bağlantısı daha kolay olacak
ve ilçemizin gelişmesine katkı sağlayacaktır.
İlçemizde Karadeniz iklimi hüküm sürmektedir.Sahil kesiminde iklim
biraz daha fazla ılıman yüksek kesimlere gittikçe biraz daha fazla
soğumaktadır.

2000 Nüfus sayımına göre ilçemizin toplam nüfusu 23.295 olup; 10013
kişi ilçe merkezinde, 13.282 kişi ise köylerde yaşamaktadır. Yenikent
Beldesinin nüfusu 1.389′ dur.
1990 nüfus sayımına oranla nüfusun önemli ölçüde azaldığı
görülmektedir. Nüfus yoğunluğu 45 olan ilçemizde nüfus artış oranı %o
10,5′ tur. Sürekli göç veren bir yöre olan ilçemizin % 52,2’si kadın, %
47,8′i erkektir.
İlçemizin nüfusu yaz aylarında artmakta,kış aylarında ise
azalmaktadır.Kırsal kesimin nüfusu azalırken,azda olsa şehir merkezinin
nüfusunda bir artma görülmektedir.

‘Hastaneler’


Sinop ****** Devlet Hastanesi

Telefon: 0 368 261 45 10
Kuruluş
1950 yılında Sinop Halkı tarafından kurulan bir dernek vasıtasıyla
Sinop’a yeni bir hastane yapılması gündeme gelmiş ve yeni hastanenin
yapımına başlanmış.
Binanın ilk bölümü 1956 da bitirilmiş ve 80 yatak kapasitesiyle hastane hizmete girmiş.
Osmaniye Köyü’nde bulunan ve 1988 yılında hizmete açılan SSK Hastanesi
de 2005 yılında Merkez Devlet Hastanesiyle birleştikten sonra iki
binada da hizmet verilmeye başlanmıştır.
Yatak sayısı toplamda 300′dür.
Doktorların Hizmet Verdiği Bölümler
Aile Hekimliği / Anestezi / Beyin Cerrahi / Biyokimya /
Çocuk Hastalıkları / Çocuk Cerrahi / Deri ve Zührevi Hastalıkları /
Enfeksiyon Hast. / Genel Cerrahi / Göğüs Cerrahi / Göğüs Hastalıkları
ve Tbc / Göz Hastalıkları / İç Hastalıklar / Kadın Hast. Ve Doğum /
Kardiyoloji / KBB / Mikrobiyoloji / Nüroloji / Ortapedi / Patoloji
Tibbi Birimler
1-) Ameliyathane
Anestezi Uzmanı ve teknisyenleri
Ameliyathane Hemşireleri
Merkezi Sterillizasyon
2-)Görüntüleme Hizmetleri
Bilgisayarlı Tomografi (BT)
Direk Röntgen
Kemik Dansitometri
Mamografi
Ultrasonografi (USG)
3-) Laboratuvarlar
Merkez laboratuarı
Mikrobiyoloji laboratuarı
Patoloji laboratuarı
4-) Yoğun Bakımlar
Koroner Yoğun Bakım Ünitesi
5-)Diş Protez Ünitesi
6-)Diyetisyen
7-)Eczane