alkollü araç kullanımı

Kaza
riskleri nedeniyle trafik polisi için,
sürücülerin alkol kontrolünün özel bir önemi
vardır. Sürücü, alkolmetre ile yapılan test
sonucunda alkollü çıkarsa; 2918 Sayılı
Karayolları Trafik Kanunu'nun 48/5 maddesi
gereğince para cezası ile cezalandırılır, aracı
trafikten men edilir ve sürücü belgesi (6) ay
süreyle Trafik Polisince geri alınır.

Aynı sürücü aynı suçu işlerse;yine
Kanun'un ilgili maddesi gereğince para cezası ile
cezalandırılır, aracı trafikten men edilir ve
sürücü belgesi (2) yıl süreyle Trafik Polisi'nce
geri alınır. Aynı sürücü üçüncü kez alkollü
olarak araç kullanırken tespit edilirse, kanunun
ilgili maddesinde belirtildiği şekilde para
cezası ile cezalandırılır, aracı trafikten men
edilir ve sürücü belgesi (5) yıl süreyle Trafik
Polisi'nce geri alınır. Ayrıca (6) aydan az
olmamak üzere hafif hapis cezası uygulanılır.
(5) yıl süreyle geri alınan sürücü belgesi
sahipleri, 5. yılın sonunda, psiko-teknik
değerlendirme ve psikiyatri muayenesi sonrasında
durumu uygun olanlara belgeleri iade edilir.

Alkollü araç kullanmaktan dolayı sürücü
belgeleri geri alınan sürücüler, Sürücü
belgesine el koyan trafik birimine veya en yakın
trafik Denetleme Şube Müdürlüğü'ne alıkoyma
süresinin bitiminde dilekçe ile başvurarak
sürücü belgelerini geri alabilirler.

Meydana gelen trafik kazaları
incelendiğinde sürücülerin bir anlık
dikkatsizlikleri sonucu meydana geldiği
görülmektedir. Bu nedenle, alkol almış kişinin
de dikkati dağılmaktadır.

Güvenli alkol limiti yoktur en doğrusu, hiç
alkol almadan araç kullanmaktır.



ALKOLÜN
SÜRÜCÜLÜK BECERİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Bilimsel araştırmalar alkolün hiç bir
seviyesinin sürücülük için güvenli olmadığını
göstermektedir. Bütün ülkeler yasal alkol
limitini belirlerken konuyu tıbbi, psikolojik ve
sosyal yönüyle değerlendirerek bir karara
varmakta, belli bir riski kabul ederek bu
limitleri belirlemektedirler.


Motorlu araç sayısının
artmaya başladığı 1900'lü yılların ilk
dönemlerinde, hızla oluşan trafik kurallarının
yanı sıra, giderek alkollü sürücülük için de
önlem alma ihtiyacı hissedilmiştir. Başlangıçta
bu sınırın ne olması gerektiği ve nasıl
ölçüleceği konusunda sorunlar yaşanmışsa da
dünyada özellikle konuyu inceleyen bilimsel
çevrelerin görüşü her zaman kan-alkol sınırının
daha da aşağıya çekilmesi yönünde olmuştur. Bir
başka deyişle yasal limitin altında olmanın
sadece trafik cezasını engellediği, ancak can
güvenliğini garantilemediği kabul edilmektedir.


Alkolün etkileri
açısından yaş, cinsiyet, sürücülük deneyimi gibi
bazı faktörlere bağlı olarak bireyler arasında
farklılıklar görülmekteyse de, bunlar güvenli
sürücülüğü garantileyecek kadar büyük farklar
olmadığı gibi, tartışmalı sonuçlar olarak
değerlendirilmektedirler. Bununla birlikte genel
olarak araştırmalar 0.2 promil düzeyinden
itibaren alkol düzeyi arttıkça sürücülük
üzerinde olumsuz etkilerinin de arttığı yönünde
birleşmektedir. Bu sınır kimi ülkeler tarafından
kabul edilmiş bulunmaktadır.




ÜLKEMİZDE YASAL ALKOL SINIRI



Ülkemizde ticari araç
sürücüleri ve kamu hizmetinde çalışan
sürücülerin alkollü olarak trafiğe çıkmaları
tümüyle yasaklanmış, diğer sürücüler içinse
yasal sınır olarak bir litre kanda yarım gram
alkole eşit olan, 0.50 Promil belirlenmiştir. Bu
halk arasında yanlış bir biçimde "yüzde elli
alkollü olmak" diye ifade edilmekte, hatta bunun
mümkün olduğu sanılmaktadır. Bu tümüyle yanlış
bir bilgidir. Bu yanlışlık genellikle promil
değerinin nasıl hesaplandığının iyi
bilinmemesinden kaynaklanmaktadır.

Promil hesabında alkolün ağırlığı, kanın ise
hacmi dikkate alınarak bir orantı kurulur.
Örneğin 0.50 promil 100 mililitre kanda 50
miligram alkol bulunduğunu gösterir ve buradan
gidilerek, 50:100=0.50 promil kabul edilir.
Ağırlığı hacme oranlamak matematiksel olarak çok
mantıklı değilse de, karmaşık ve çok küçük
sayılarla uğraşmak zorunda bırakmadığı için
tercih edilen bir ifade biçimidir. Eğer hacim
oranları dikkate alınacak olursa, 0.50 promilin
gerçekte kanda %0.025 oranında alkole eşit
olduğu (on binde 2.5 !) görülür. İnsan vücudu
yüzde elli alkol oranı bir yana, %0.5 oranında
alkole bile (binde 5 ya da bir litre kanda 4
gram alkol bulunması) tolerans göstermekte çok
zorlanır, hatta bu düzeydeki kan-alkol oranı pek
çok kişide ölüme yol açar.

ALKOL DÜZEYİNİN HESAPLANMASI VE ALKOL-KAN ORANLARI
ÖLÇÜM DEĞERİ	promil hesabı(miligram alkol/mililitre kan)	1 Litre kanda ne kadar alkol var	hacim olarak kandaki alkol oranı*
0.2 Promil	20 mg alkol/100 ml kan (20:100=0.2)	0.2 gram alkol	%0.025 (binde 0.25 alkol)
0.5 Promil	50 mg alkol/100 ml kan (50:100=0.5)	0.5 gram alkol	% 0.063 (binde 0.63 alkol)
0.8 Promil	80 mg alkol/100 ml kan (80:100=0.8)	0.8 gram alkol	% 0.1 (binde 1 alkol)
1 Promil	100 mg alkol/100 ml kan (100:100=1)	1 gram alkol	% 0.13 (binde 1.3 alkol)
1.5 Promil	150 mg alkol/100 ml kan (150:100=1.5)	1.5 gram alkol	% 0.19 (binde 1.9 alkol)
2 Promil	200 mg alkol/100 ml kan (200:100=2)	2 gram alkol	% 0.25 (binde 2.5 alkol)
3 Promil	300 mg alkol/100 ml kan (300:100=3)	3 gram alkol	% 0.38 (binde 3.8 alkol)
4 Promil	400 mg alkol/100 ml kan (400:100=4)	4 gram alkol	% 0.5 (binde 5 alkol)
5 Promil	500 mg alkol/100 ml kan (500:100=5)	5 gram alkol	% 0.6 (binde 6 alkol)
* 1 mililitre alkolün ağırlığı 0.789 gram, 1 gram alkolün hacmi 1.268 mililitredir

ALKOLÜN VÜCUT VE DAVRANIŞLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
ÖLÇÜM DEĞERİ	VÜCUT VE DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
0.2 Promil	ruh halinin değişmesi, vücut ısısında hafif bir yükselme, davranışlar üzerindeki kontrolün azalması
0.5 Promil	belirgin bir gevşeme, dikkatin azalması, koordinasyon ve muhakeme bozukluğunun başlaması. YASAL SINIR
0.8 Promil	koordinasyon, algı ve muhakemede belirgin bozulma, tepki zamanının, kendini kontrol etme becerisinin zarar görmesi
1 Promil	sarhoşluk belirtileri, muhtemel mahcup edici davranışlar, bir an neşeli bir an üzgün olmak gibi ruh halinde gidip gelmeler
1.5 Promil	ayakta durma, yürüme ve konuşmada güçlük çekme, denge ve koordinasyonun kaybedilmesi, belirgin olarak sarhoşluk hali
2 Promil	ağrı ve diğer fiziksel duyumların azalması, ağlama ve gülme arasında gidip gelmek gibi belirgin duygusal tutarsızlıklar
3 Promil	reflekslerin azalması, bilinçte bulanıklık, pek çok kişide bilinç kaybı

ALKOL İÇEREN İÇKİLER



Bir çok içkide
bulunan alkol oranı (içkinin alkol derecesi) çok
farklıdır ve bu nedenle ne kadar alkol
alındığının belirlenmesi çok güç olabilir.
Ayrıca alkolün vücutta yakılması zaman isteyen
bir iştir ve bu da kişinin vücut ağırlığı,
karaciğerinin büyüklüğü, genel sağlık durumu
başta olmak üzere pek çok faktöre göre farklılık
göstermektedir. Bu nedenle bir çok kişi aldığı
alkol miktarı konusunda yanılgıya düşmektedir.


Vücudunda 6 litre
kan bulunduğunu varsaydığımız bir yetişkinin kan
dolaşımına 3 gram alkol karışması halinde yasal
sınıra ya çok yaklaştığı ya da aştığı
düşünülebilir. Aşağıda, içinde yaklaşık olarak
12 gram alkol bulunan içki miktarları
belirtilmiştir Bu içkilerin içerdiği alkol
miktarı göz önünde bulundurulduğunda bir
yetişkinin tehlikeli bir sürücü haline
gelmesinin çok zor olmadığı görülür. Özellikle
"hafif" içki olduğu düşünülerek bira ve şarabın
çok fazla içilmesinin sürücüleri çok zor durumda
bırakabileceğine dikkat edilmelidir.








ALKOLÜN VÜCUTTAN ATILMASI



Pek çok kişi alkol aldıktan sonra kahve içerek,
egzersiz yaparak ya da biraz kestirerek alkolün
vücuttan atılmasını hızlandırabileceğini
düşünür. Oysa bunların alkolün yakılması
üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Bunun için
karaciğerin çalışmasına ve zamana ihtiyaç
vardır.

Alkol alındıktan sonra muhakeme yeteneği,
algılayış giderek bozulurken bunun sonucunda
sürücülük becerileri azalmakta, buna karşılık
yine bozulan muhakeme yeteneği ve azalan
duygusal kontrol nedeniyle kendine güvende
yersiz bir artış meydana gelmektedir. İşte bu
çelişkili değişim sürücülük için daha da
tehlikeli bir duruma yol açmaktadır. Bu nedenle
alkol aldıktan sonra ne yapacağını düşünmek
yerine içmeye başlamadan önce bazı kararlar
almak daha yararlı olabilir. Bunlar eğer araç
kullanılacaksa hiç içmemek, eğer içilecekse araç
kullanacak bir kişi bulmak olabilir. Özellikle
eğlenmek için çıkılan akşamlarda özel araç
kullanmak yerine taksi ya da toplu taşım
araçlarını tercih etmek uygun olacaktır. Hiç
şüphe yok ki alkolün etkileri konusunda doğru
bilgilenen ve bu tür kararları alkol almadan
önce vermeye çalışan sürücüler bu konuda en
doğru davranışı da yine kendileri seçebilirler.





ALKOL DENETİMLERİ



Alkol denetimlerinde yapılan iş, kanda ne kadar
alkol bulunduğunun belirlenmesi ve bu miktarın
sürücülük için tehlike yaratacak düzeyde olup
olmadığına karar verilmesidir.

Bu denetimin hangi hallerde, nasıl yapılacağı ve
neye göre karar verileceği yasa ve
yönetmeliklerle belirlenmiştir. Buna göre
sürücünün alkollü olabileceğinden şüphe
duyulduğunda ya da rutin alkol kontrolleri
sırasında alkolmetreyle ölçüm yapılabileceği
gibi, alkolmetrenin bulunmadığı hallerde
görevliler tarafından sürücünün durumuyla ilgili
gözlemlerin kaydedildiği bir alkol test raporu
da düzenlenebilir. Ölçüm ya da gözlem sonucunda
sürücünün, 0.50 promil düzeyinin üzerinde
alkollü olduğu ve araç kullanamayacak durumda
olduğu belirlenirse gerekli cezai işlemler
yapılır (Karayolları Trafik Kanunu ve
Karayolları Trafik Yönetmeliği).




Sürücünün itirazı halinde ise, öncelikle bu
konuda eğitilmiş ve kan almaya yetkili kılınmış
personel tarafından kanı alınarak, tahlil için
polis kriminal laboratuarına gönderilir. Polis
kriminal laboratuarlarında tahlilin mümkün
olmaması halinde, sürücü kanındaki alkol
miktarının tespiti için adli tıp merkezlerine ve
Sağlık Bakanlığı'na bağlı tahlil yapabilecek
teknik ve tıbbi imkanlara sahip olan en yakın
sağlık kuruluşlarına gönderilir. Tahlil
imkanının bulunmadığı sağlık kuruluşlarında
hekim tarafından yapılan muayene sonucuna göre
düzenlenen rapor esas alınır (Karayolları Trafik
Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği).