Graffiti, en temel anlamıyla, duvar yazıları ve resimler yoluyla
kendini ifade eden bir görsel uygulamadır. Grafik
sözcüğü kökeninden türetilmiştir.

Graffiti, kimi çevrelerce bir sanat dalı olarak kabul edilirken,
bir başka bakış açısı da, graffitiyi vandalizm olarak
değerlendirmektedir.



Tarihçesi [değiştir]Tarihsel olarak graffiti'nin
oldukça eski bir geçmişe, mağara duvarlarına
çizilen şekiller nedenilye ilkçağ, 4. yüzyıl
dönemlerine dayandığı, Pompei'deki duvar yazılarının graffiti
sayıldığı söylenebilir. Eski Mısır döneminde insanların
geçtikleri yerlerdeki duvar ve kayalara bıraktıkları
çeşitli şekil ve yazılardan oluşan mesajlar, graffitinin ilk
adımları sayılsa da, gününmüzddeki anlamıyla
grafffitinin ana çıkış noktası 1940'lı II. Dünya Savaşı
günlerine denk gelmektedir. Almanya'yı Doğu ve Batı şeklinde ikiye
bölen Berlin Duvarı'nın her iki yanı protest kişilerce boyanarak,
yazı ve sloganlarla bezendi. 1960'lı yıllarda ABD'nde politik grupların
görüşlerini duyurmak için bu yöntemi tercih
etmesi, gençlerden oluşan sokak çetelerinin, kendi
denetimleri altındaki alanları belirlemek için duvar yazılarını
kullanmasına yol açtı. Ardından bağımsız bireyler graffitiyi
geliştirdi. Sosyal içerikli iletiler dışında, bireysel
seçimleri de yansıtmaya başlayan graffitiler giderek renklendi.
1970'lere gelinirken, bu görsel uygulama, şehir duvarlarından
metro duvarlarına geçerken, New York'tan ABD'nin hemen hemen
tümüne yayıldı.


Gelişimi [değiştir]Dünyanın çeşitli ülkelerinde
başta duvarlar olmak üzere uygun olan hemen hemen her zemin;
graffitiler için uygun yer oluşturuyor, spray boya, fırça
gibi çeşitli araçlar devreye girerek, neredeyse beğeni
yarışması haline dönüştürüldü.Graffitinin
genel olarak illegal (yasadışı) bir uygulama olması, bu konuda yasa
eksiklikleri, tarihsel eserler, özel konutlar dahil, herhangi
birçok yerin rastgele boyanarak graffiti zemini kabul edilip
uygulama yapılması, graffitiye bakış açısının ağırlıklı
vandalizm olarak kabul edilmesinde rol oynamış, uygulayanlar hakkında
yasal işlemler yapılmıştır. Graffitinin bugüne gelmesine kadar
geçen süreçte, bu konuda Hugo Martinez, Bozo Texino,
Taki 183 gibi isimlerin ünlenmesine yol açtı. Graffiti
yapanların çok büyük bir çoğunluğu kimliklerini
gizlemekte ve papo 184, junior 161, cay 161, stitch 171, barbara 62,
TAKI 183 gibi takma isimler kullanmaktadırlar. Örnek olarak TAKI
183, 1969 - 1974 yılları arasında Washington ve Manhattan'da metro
istasyonlarında büyük ün yapmıştır.

Graffiti, kendi gelişimsel sürecini rekabet ortamının da
teşvikiyle hızlı yaşamıştır. Bu gelişim sonucunda "tag" adı verilen
graffiti yazarları imzalarına semboller, ilgi çekici resimler
eklenmeye başlamış. Bazıları sayısal simgeler, bazıları logo vb.
şekiller kullanmıştır. Zamanla kullanılan harflerin boyutları
büyümüş, harflerin içi desenlerle süslenmeye
başlanmış, herkes kendi yazım tarzını belirlemiş ve kendine has
renkleri kullanmış, hatta durum giderek kaligrafi sanatının bir
yansımasına dönüşmüştür.

Graffiti uygulayıcıları, kendilerini sokak ressamı olarak
tanımlarlarken, çoğu zaman işi gerektiren maliyetleri kendi
ceplerinden ya da sosyal çevrelerini oluşturan dernek,
örgüt vb. topluluklardan karşılarlar. "Graffiti" adıyla
müzik grupları, albümler vb. oluşumlar
gerçekleşmiştir. İran gibi baskıcı yönetim altındaki
ülkelerde bile görülen sanat; genellikle barış yanlısı,
savaş karşıtı bir eğilim çizmektedir [1]. Günümüz
graffitisi, hip hop kültürünün temel unsurlarından
biri olmuş, kimliğini açıklamaktan çekinmeyen, bu konuda
yasal dernekler, sinema filmleri [2], [3], bilgisayar oyunları [4], web
siteleri, grafik bilgisayar programları vb. oluşturanların
temsilciliğinde, çeşitli iniş çıkışlarla varlığını
sürdürürken, Türkiye'de de Samet Esen, Tunç
Dindaş, Cihan Uyar gibi isimler tarafından yapılmaktadır.

Tüm dünyada graffiti 1980 sonrası zirve yıllarını yaşamıştır.
Bu süreçte ABD'nde toplumsal sorun haline geldiği bir
dönem yaşandığında, spray boyalar, satıldığı yerlerde kilit
altında tutulup, küçük yaştakilere satışı
yapılmamıştır. 1980'li yıllaırn ikinci yarısının sonlarında
düşüş eğilimi göstermişse de 1990'ların ortalarında
yeniden yükselen bir grafik izler.


Graffiticilerin sloganlarıGraffiti suç değil o bir sanattır
Elindeki sadece bir kutu sprey…
Biz Sokakların ressamlarıyız
Yüreğin asi seslenişinin duvarlara yansıması

Graffiti, en temel anlamıyla, duvar yazıları ve resimler yoluyla
kendini ifade eden bir görsel uygulamadır. Grafik
sözcüğü kökeninden türetilmiştir.

Graffiti, kimi çevrelerce bir sanat dalı olarak kabul edilirken,
bir başka bakış açısı da, graffitiyi vandalizm olarak
değerlendirmektedir.



Tarihçesi [değiştir]Tarihsel olarak graffiti'nin
oldukça eski bir geçmişe, mağara duvarlarına
çizilen şekiller nedenilye ilkçağ, 4. yüzyıl
dönemlerine dayandığı, Pompei'deki duvar yazılarının graffiti
sayıldığı söylenebilir. Eski Mısır döneminde insanların
geçtikleri yerlerdeki duvar ve kayalara bıraktıkları
çeşitli şekil ve yazılardan oluşan mesajlar, graffitinin ilk
adımları sayılsa da, gününmüzddeki anlamıyla
grafffitinin ana çıkış noktası 1940'lı II. Dünya Savaşı
günlerine denk gelmektedir. Almanya'yı Doğu ve Batı şeklinde ikiye
bölen Berlin Duvarı'nın her iki yanı protest kişilerce boyanarak,
yazı ve sloganlarla bezendi. 1960'lı yıllarda ABD'nde politik grupların
görüşlerini duyurmak için bu yöntemi tercih
etmesi, gençlerden oluşan sokak çetelerinin, kendi
denetimleri altındaki alanları belirlemek için duvar yazılarını
kullanmasına yol açtı. Ardından bağımsız bireyler graffitiyi
geliştirdi. Sosyal içerikli iletiler dışında, bireysel
seçimleri de yansıtmaya başlayan graffitiler giderek renklendi.
1970'lere gelinirken, bu görsel uygulama, şehir duvarlarından
metro duvarlarına geçerken, New York'tan ABD'nin hemen hemen
tümüne yayıldı.


Gelişimi [değiştir]Dünyanın çeşitli ülkelerinde
başta duvarlar olmak üzere uygun olan hemen hemen her zemin;
graffitiler için uygun yer oluşturuyor, spray boya, fırça
gibi çeşitli araçlar devreye girerek, neredeyse beğeni
yarışması haline dönüştürüldü.Graffitinin
genel olarak illegal (yasadışı) bir uygulama olması, bu konuda yasa
eksiklikleri, tarihsel eserler, özel konutlar dahil, herhangi
birçok yerin rastgele boyanarak graffiti zemini kabul edilip
uygulama yapılması, graffitiye bakış açısının ağırlıklı
vandalizm olarak kabul edilmesinde rol oynamış, uygulayanlar hakkında
yasal işlemler yapılmıştır. Graffitinin bugüne gelmesine kadar
geçen süreçte, bu konuda Hugo Martinez, Bozo Texino,
Taki 183 gibi isimlerin ünlenmesine yol açtı. Graffiti
yapanların çok büyük bir çoğunluğu kimliklerini
gizlemekte ve papo 184, junior 161, cay 161, stitch 171, barbara 62,
TAKI 183 gibi takma isimler kullanmaktadırlar. Örnek olarak TAKI
183, 1969 - 1974 yılları arasında Washington ve Manhattan'da metro
istasyonlarında büyük ün yapmıştır.

Graffiti, kendi gelişimsel sürecini rekabet ortamının da
teşvikiyle hızlı yaşamıştır. Bu gelişim sonucunda "tag" adı verilen
graffiti yazarları imzalarına semboller, ilgi çekici resimler
eklenmeye başlamış. Bazıları sayısal simgeler, bazıları logo vb.
şekiller kullanmıştır. Zamanla kullanılan harflerin boyutları
büyümüş, harflerin içi desenlerle süslenmeye
başlanmış, herkes kendi yazım tarzını belirlemiş ve kendine has
renkleri kullanmış, hatta durum giderek kaligrafi sanatının bir
yansımasına dönüşmüştür.

Graffiti uygulayıcıları, kendilerini sokak ressamı olarak
tanımlarlarken, çoğu zaman işi gerektiren maliyetleri kendi
ceplerinden ya da sosyal çevrelerini oluşturan dernek,
örgüt vb. topluluklardan karşılarlar. "Graffiti" adıyla
müzik grupları, albümler vb. oluşumlar
gerçekleşmiştir. İran gibi baskıcı yönetim altındaki
ülkelerde bile görülen sanat; genellikle barış yanlısı,
savaş karşıtı bir eğilim çizmektedir [1]. Günümüz
graffitisi, hip hop kültürünün temel unsurlarından
biri olmuş, kimliğini açıklamaktan çekinmeyen, bu konuda
yasal dernekler, sinema filmleri [2], [3], bilgisayar oyunları [4], web
siteleri, grafik bilgisayar programları vb. oluşturanların
temsilciliğinde, çeşitli iniş çıkışlarla varlığını
sürdürürken, Türkiye'de de Samet Esen, Tunç
Dindaş, Cihan Uyar gibi isimler tarafından yapılmaktadır.

Tüm dünyada graffiti 1980 sonrası zirve yıllarını yaşamıştır.
Bu süreçte ABD'nde toplumsal sorun haline geldiği bir
dönem yaşandığında, spray boyalar, satıldığı yerlerde kilit
altında tutulup, küçük yaştakilere satışı
yapılmamıştır. 1980'li yıllaırn ikinci yarısının sonlarında
düşüş eğilimi göstermişse de 1990'ların ortalarında
yeniden yükselen bir grafik izler.


Graffiticilerin sloganlarıGraffiti suç değil o bir sanattır
Elindeki sadece bir kutu sprey…
Biz Sokakların ressamlarıyız
Yüreğin asi seslenişinin duvarlara yansıması