Google’un
Blog Servislerinden yararlanan milyonlarca Türk 24.10.2008 akşam
saatlerinden itibaren bu bloglara ulaşamadılar ve buna bir anlam da
veremediler. Daha sonra Google’ın Blog servislerinin mahkeme
karar ile kapatıldığına dair internet de söylentiler dolaştı ama
kimin bu işi neden yaptırdığı anlaşılamadı. Sadece kısa bir süre
sonra bu 2 siteye ya da sitelerin üzerindeki bloglara ulaşmak
isteyenlerin önüne Diyarbakır Mahkemesinden kapatıldığına
dair bir mesaj geldi.

turk.internet.com olarak erişim engelleme kararının alındığını 3
gün önce öğrenmiştik. Hemen haber yapmayı arzu ettik ve
Blogspot ve Blogger’ın Türkiye ilgililerine
düşüncelerini sormak üzere başvurduk ve bilgileri
olmadığını ama sorunu çözmek istedikleri cevabını aldık.
Belki çözülür düşüncesiyle bu
sürede haberi yapmak istemedik.

Ancak erişime engelleme kararını aldıran Digitürk’e yakın
olan kaynaklar, telif hakkını ihlal eden içerik konusunda ilgili
yerlere başvuru yapıldığını ve “ilgisizlik” ile
karşılaşıldığını, Digitürk’ün bunun üzerine
mahkemeye başvurduğunu ısrarla belirtiyorlar.

Blog sitelerinin erişime engellenmeleri için mahkemeye yapılan
başvurunun nedeni LigTV. Digitürk ihale ile büyük bir
meblağ karşılığı aldığı ve abone usülü verilen LigTV
yayınlarını veren çok sayıda blog’un bulunduğunu ileri
sürerek telif hakları yani fikir ve sanat eserleri (FSEK) kanunu
kapsamında mahkemeye başvurdu.

Aslında benzer bir uygulama, ramazan bayramı öncesinde
EkşiSözlük için de alındı. Daha önce kapatılan
LigTv linkleri ile ilgili olan bazı kişisel hakaret içeren
başlıklar nedeniyle verilen bu mahkeme kararına karşı Ekşi
Sözlük, kapatılma işlemi yürürlülüğe
konmasından hemen önce önlem aldı. Site bazı bölgelerden
2 saat kadar erişime engellenmesine karşın, ilerleyen saatlerde
açıldı ve sorun çözüldü.

Ama LigTV yayınlarını P2P yöntemi ile paylaştırarak yayınlayan
blogların, telif hakkı nedeniyle engellenmesi talebine karşı, Blogspot
ve Blogger’dan yanıt alınamadığı belirtiliyor. Bunun üzerine
Digitürk’ün başvurusu sonucunda dünyanın en
büyük blog servisi sağlayıcılarının domainleri ve
72.14.221.191 no’lu IP’leri Türk kullanıcılara
engellenmiş oldu.

Türkiye’de Site Erişime Kapatmalar

Türkiye’de, geçen yıl yürürlülüğe
giren ve çocuk pornosu başta olmak üzere 9 katalog
suçla ilgili erişime kapatmaları yöneten 5651 sayılı
kanunla erişime engellemeler yapılıyor.

Ancak turk.internet.com’un yılın başından beri devamlı
vurguladığı gibi, daha büyük sorun bu kanun dışında yapılan
erişim engellemelerde görülüyor. Yakın zamanda Vatan
Gazetesi, Richard Dawkins sitesi, Eğitim-Sen sendika sitesi gibi
engellemeler hep bu sınıfta ve bireysel ya da kurumsal şikayetler
sonucu mahkemeler tarafından verilen tedbir kararları ile yapılıyor.

Bu tür erişime engellemelerde pek çok sorun var ama
bunlardan en önemlisi, sitenin erişime kapatma öncesi ilgili
mahkemenin bu siteye bir savunma hakkı vermemesi. Bunun da nedeni,
mahkemelerin internet konusunda bilgi eksikliği ve tedbir kararının
ancak bu şekilde verilebileceğine dair 2005’den kalma bazı
örnek davalar. Bu davalar o zaman Müzik yapımcıları
Müyap tarafından aldırılmıştı. Sahipleri tespit edilemeyen ve
müzik yüklenen siteler tedbir olarak erişime engellenmişti.
Bu kötü alışkanlık halen sürüyor.

Türkiye’de internet camiası bu alışkanlığın değişmesine
yönelik olarak bazı girişimlerde bulunuyor. Bu girişimlerin
başında hakim ve savcılara yönelik bilişim-internet eğitimleri
geliyor. Bunların en sonuncusu 2 gündür Abant’ta
Microsoft sponsorluğunda gerçekleştirildi[5].

Bir başka öneriyi bu haberin altında bulacaksınız.

Blog Nedir ?

Blog kelimesi web-log yani internette günce tutmak anlamına gelir.
Kısaca, ters kronolojik sırada (en yeni en üstte olacak şekilde)
sıralandırılmış, tek bir sayfa üzerinde bir çok yazı
gösterme esasına dayanan internet uygulamasıdır. Zaman
içinde kısaltılarak, yani "we" atılarak sadece "blog" olarak
kullanılmaya başlanmıştır. Blog yazan kişilere "blogger" ve yazı
göndermek işlemine de "bloglama" deniliyor.

Blog, profesyonel gazeteci ya da yazar olmamalarına karşın,
söyleyecek sözleri olan kişilerin kendileri ya da bir grup
için bir yer açması anlamına geliyor. Wordpress, Blogger
ya da Blogspot gibi büyük siteler, yazılımları sayesinde bu
kişilere basitçe bir yer açabiliyorlar.

Mesleği yazarlık ya da gazetecilik olmayan kişiler ise, telif hakları
ya da diğer hukuki sınırlara çok dikkat etmeyebildiği
için de aynen forumlarda olduğu gibi, bloglarda da bazı hukuki
sorunlar yaşanabiliyor.

Neden Telif Haklı İçerik Yayınlanıyor?

Bir taraftan da sormak lazım. Telif hakkı içeren müzik,
flim, video ya da bu olaydaki gibi ücretli içeriği
yayınlamak hukuki açıdan sorun teşkil ediyor. Tazminat'a kadar
giden cezalandırma var. Peki o zaman, bu tür içerikler bazı
site, forum ve bloglarda neden yayınlıyor?

Telif hakkı olan içerik kıymetli ve çok kullanıcıyı
çeken içeriktir. Dolayısıyla da sitelerine çok
izleyici çekmek isteyenler bu yola başvuruyor.

Bu yayının amacı genellikle, siteye konulan Google türü
reklamlardan para kazanma isteği. Bu nedenle okuyucu sayısını
arttırmaya yönelik içerikler kopyalanıyor.

Ancak Blogger ya da Blospot gibi sitelerden alınacak IP numarası ile
site sahibinin kimliğinin tespiti ve bu yolla tazminat alınması olası.
Aslında binlerce kullanıcıyı mağdur eden, kendi ya da okuyucusu
oldukları bloglarına erişimi engelleyen mahkeme kararları yerine, telif
hakkını ihlal eden bloga ceza mesela yüklü bir tazminat
cezası verilmesi daha uygun olmaz mı?

Digitürk / LigTV Telif Haksız Linkleri ve Siteleri Devamlı Takip Ederek Erişime Engelletiyor

Digitürk’ün abonelerine ücret karşılığı verdiği
Lig TV yayınlarını, internetin olanaklarını yani P2P tekniğini
kullanarak veren Bedava Lig TV, canlı Lig TV gibi çeşitli
blogların olduğu bildiriliyor. Ancak Blogspot ve Blogger'a verilen
erişim engelleme kararları, internette blog açan diğerleri
için de bir uyarı niteliğinde.

Telif hakları bütün dünyada ciddi bir şekilde takip
ediliyor. Ülkemizde Müyap yani müzik yapımcılarının da
“binlerce siteyi bu nedenle engellettirdiklerini”
açıkladıklarını daha önce bir röportajımızda
yayınlamıştık[1]. Aynı şekilde ABD’de flim yapımcıları ya da
Avrupa’da çeşitli müzik yapımcıları bu yolu takip
ediyor.

Konuyla ilgili bir uzman bize şunları söyledi :
[/size]Bu gün yeni çıkan bir filmi indirebildiğiniz, istediğinizşarkının mp3’ünü rahatlıkla bulabileceğiniz binlerce

blog vardır. Blog servisi sağlayıcılar, telif hakları sahiplerinin
biraz bilinçsizliğinden, biraz da işin üzerine gereğince
gitmemelerinden dolayı haklarını ihlal ederek, blog hizmeti verenlerin
kim olduğunu ve ihlale son verilmesini mahkemeler ve savcılıklar kanalı
ile bile talep etse vermeye yanaşmamakta, merkezlerinin yurtdışında
olduğu fake isimlerle setting yaptıklarını falan ileri
sürebilmektedirler. Oysa ortada bir hak ihlali vardır ve blog
işleten bunu kendi blogunda yapanın gerçek kimliğini vermekle
veya o blogu durdurmakla hem yasal hem de vicdani olarak
yükümlüdür.

Çok mu zordur ki, blog açandan vatandaşlık kimlik
numarası alınması ve teyit edilmesi, belirtilen telefonun doğru olduğu
teyit edildikten sonra blog açılmasına izin verilmesi, hak
sahibi olduğunu ispat eden kişiye bunu ihlal edenin IP’sinin
verilmesi her halukarda , ihlale konu içerik olan blogların
kapatılması. Tabii ki zor değildir. Aslında zorunluluk olmalıdır. Bu
zorunluluk aslında servis sağlayıcının yasaları ihlal etmeden blog
sahibi olup bu yöntemle bir şeyler yapmaya çalışan kişi ve
kurumların haklarına halel gelmemesini sağlamak için şart olan
bir zorunluluktur.
[/size]

Blogspot ve Blogger konusunda “bu büyük bir firma
dolayısıyla telif haklarına saygı gösterdiklerini biliyoruz”
şeklindeki soru-ifademize hukuk sektöründen bir uzman:
[/size]

Mahkeme kapatma kararı vermeden önce, kapatılması talep edilen
yere ne türlü bir hak ihlalinde bulunulduğunu ve bu durumu
ortadan kaldırması gereğinin hatırlatılıp hatırlatılmadığına ve
düzeltme için makul bir süre geçip
geçmediğine de bakmaktadır.

Bu sebeple Blogspot ile Blogger’ın bu konuda bir şey demeye
ağzını bile açmaya hakkı yoktur. Kaldı ki Türkiye ve
****** ile ilgili milli duyarsızlıklarımıza ne kadar duyarsız
davrandıkları gün gibi ortadadır. Belki de bu durum Blogspot ve
Blogger’un bu konuları takip etmek için ülkemizde
oluşturduğu organizasyonun duyarsızlığından, yetersizliğinden ve iş
bilmezliğinden kaynaklanıyor olabilir. Bunu bilemiyoruz ama tabii ki
“Büyük Blogspot ve Blogger kapatılamaz”
şeklindeki ön yargıları da bu sonucu hazırlamış olabilir.

Unutulmamalıdır ki bir şey ne kadar büyük ve değerli ise,
bunun bir biçimde engellenmesinin kaybettireceği değer de o
ölçüde büyük olacaktır. Bu sebeple Blogger
ve Blogspot eğer gerçekten büyüklerse,
büyüklüklerine yakışır yönetici ve
organizasyonlarla çalışmalıdırlar.

Aksi takdirde hak ihlaline uğrayanlar “bize muz cumhuriyeti
vatandaşı muamelesi yapılıyor” diye düşünmeye devam
edeceklerdir.
[/size]

Aldığımız bilgiye göre, Digiturk’ün telif hakları
ihlallerini takip eden ve bunları durduran bir ekibi var. Bu
bölüm Antifraud olarak adlandırılıyor. Teknoloji, mevzuat ve
uygulamada ileri yöntemleri kullandığı görülen bu ekip,
geçtiğimiz yıl TvU ve Sopcast adlı P2P Platformunun
ülkemizden izlenmesini mahkeme kararı ile yasaklattırdılar.
JustinTV’yi[2] de aynı nedenle erişime engellettiler.

İlginç olan bir hususu da belirtmeden geçmeyelim; Daha
önceki benzer olaylardan sonra, Google’un diğer yatırımı
Youtube ve Mogulus, hak ihlalinde bulunan linklerin kapatılması
için Digiturk’e admin yetkisi verdi. Yani buradalarda Lig
TV video ve streamleri görüldüğünde, Digiturk
doğrudan ilgili linkleri engelleyebiliyor.

Bu dalga yakında diğer blog servisi verenlere de sirayet edeceğe
benziyor. Mynet Blog, Milliyet, Habertürk, Vatan gibi yayın
organlarının blog servisleri ve Doğan grubu ortaklığıyla 2006 ortasında
yayın hayatına başlayan ve 725 bin blogu, 1 milyon 300 bin üyesi
bulunan Azbuz.com da bulunmaktadır

Digiturk yetkilileri amaçlarının Blog Hizmeti veren servis
sağlayıcılarının kapatılması olmayıp, Lig TV yayınlarını Bloglarla
internetten public eden kişilerin IP numaralarının mahkemelere ve
savcılara verilmesi ve bu içeriklerin durdurulması şeklinde
tanımlıyorlar..

Tabii IP numarası tespit edilen bedava Lig TV’ yayınlayıcılarının
da vay haline. Onlar sadece erişim engelleme ile kurtulamıyor. Yanı
sıra yüklü bir tazminatla karşılaşma olasılıkları mevcut.

Blog Kullanıcıları Ne Yapabilir?

Bu olayın bir yanında telif hakları gibi haklı bir gerekçe
olmakla birlikte, diğer yanında binlerce blogun sahipleri ve bu
blogları takip eden okuyucularının uğradığı hak kaybı söz konusu.

Bloglara erişemeyen insanların uğradığı hak kaybının nedeni ise, halen
bu tür olaylarda, mahkemeler tarafından sadece telif hakkı ihlali
yapan blog'un değil, tüm blog sisteminin erişime engellenmesidir.
Bir erişim engelleme illa yapılacaksa, sadece ilgili içerik
engellenebilir ama ISS firmalar bu tür bir yükle
ilgilenmekten kaçınıyorlar. Çünkü sayfa-blog
bazında erişime engellemenin idari ve teknik boyutunun bir masrafı var
ve de epeyce yüksek.

Buna karşı Türk internet kullanıcıları olarak yapılabilecek "şu an
için" tek şey, geçen yılın Wordpress erişime
engellemesinde görülen "3.şahıs" olarak dava açma
tepkisidir.

Avukat Başak Purut kanalıyla geçen yıl EkşiSözlük
sahibi Sedat Kapanoğlu, Wordpress engellemesine karşı, "Kendi bloguma
erişemiyorum. Hakkım kayboluyor" şeklinde 3.şahıs hakkı olarak
mahkemeye gitmiş ve Wordpress'in açılmasına önayak
olmuştu[3]. Bizden hatırlatması.[/size]